Hội thi được tổ chức thành hai vòng thi là vòng thi khu vực và vòng thi toàn quốc. Vòng thi khu vực được tổ chức theo 3 khu vực miền Bắc, miền Trung - Tây Nguyên và miền Nam, trong tháng 9/2023. Vòng thi khu vực miền Bắc gồm 26 đội thi của các tỉnh, thành phố: Bắc Giang, Bắc Kạn, Bắc Ninh, Cao Bằng, Điện Biên, Hà Giang, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, Hải Dương, Hải Phòng, Hòa Bình, Hưng Yên, Lai Châu, Lạng Sơn, Lào Cai, Nam Định, Ninh Bình, Phú Thọ, Quảng Ninh, Sơn La, Thái Bình, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc và Yên Bái.
Nội dung thi tập trung vào các kỹ năng hòa giải của hòa giải viên; pháp luật về hòa giải ở cơ sở; quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo Hiến pháp năm 2013; quy định pháp luật trong một số lĩnh vực liên quan đến công tác hòa giải ở cơ sở... Đối tượng tham dự thi phải là hòa giải viên được công nhận theo quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở, đã đạt giải cao tại Hội thi hòa giải viên giỏi của các tỉnh, thành phố hoặc hòa giải viên xuất sắc, tiêu biểu được lựa chọn đại diện cho địa phương mình. Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chọn một đội thi gồm ba thành viên chính thức, một thành viên dự bị. Mỗi đội thi tham gia ba phần thi, gồm giới thiệu, lý thuyết và tiểu phẩm. Đối với phần thi giới thiệu, tiểu phẩm, các đội thi có thể huy động tối đa 5 người tham gia các vai phụ.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp, Trưởng Ban Tổ chức Hội thi Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh, hòa giải ở cơ sở là phương thức giải quyết tranh chấp, mâu thuẫn đã hình thành từ rất sớm trong lịch sử Việt Nam, xuất phát từ truyền thống giàu lòng nhân ái, tinh thần đoàn kết, hòa hiếu của con người Việt Nam. Cùng với sự phát triển của đời sống xã hội, công tác hòa giải ngày càng được phát huy và trở thành phương thức giải quyết tranh chấp chiếm ưu thế trong hệ thống các phương thức giải quyết tranh chấp, xung đột xã hội ngoài Tòa án. Trong quá trình hòa giải, với uy tín, lòng nhiệt huyết, tinh thần trách nhiệm, các hòa giải viên luôn là cầu nối kết nối tình đoàn kết, yêu thương, hướng dẫn các bên giải quyết tranh chấp, mâu thuẫn một cách “thấu tình đạt lý”.
Theo số liệu thống kê của Bộ Tư pháp, tính đến ngày 31/12/2022, cả nước có 86.414 tổ hòa giải với 540.740 hòa giải viên. Trung bình mỗi năm, các tổ hòa giải trên cả nước tiến hành hòa giải trên 100.000 vụ, việc tranh chấp, mâu thuẫn trong cộng đồng dân cư, đạt tỷ lệ hòa giải thành trên 80%.
Để nâng cao nhận thức của xã hội về ý nghĩa, vai trò của công tác hòa giải; biểu dương, vinh danh và tạo sân chơi giao lưu chia sẻ kinh nghiệm cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở, đến nay, Bộ Tư pháp đã tổ chức thành công 3 Hội thi hòa giải viên giỏi toàn quốc. Các Hội thi đã nhận được sự quan tâm, đánh giá cao của cấp ủy, chính quyền, cơ quan thông tin đại chúng, sự hưởng ứng nhiệt tình của các hòa giải viên trên cả nước và có sức lan tỏa sâu rộng trong toàn xã hội.
Tiếp tục phát huy kết quả đạt được trên, năm 2023, Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Trung ương đã ban hành Quyết định số 791/QĐ-HĐPH ngày 24/5/2023 về Kế hoạch tổ chức Hội thi Hòa giải viên giỏi toàn quốc lần thứ IV. Căn cứ vào số lượng đội thi tại mỗi vòng thi khu vực, Ban Tổ chức quyết định số lượng giải thưởng tương ứng. Theo đó, khu vực miền Bắc có 14 giải gồm 1 giải Nhất, 2 giải Nhì, 3 giải Ba và 8 giải Khuyến khích.
Hội thi hòa giải viên giỏi toàn quốc lần thứ IV (vòng thi khu vực miền Bắc) kết thúc vào ngày 15/9.