Dự Đại hội còn có Mẹ Việt Nam Anh hùng Lê Thị Thái; Trung tướng Lê Đức Thái, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Tư lệnh BĐBP; Trung tướng Nguyễn Anh Tuấn, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy BĐBP; lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng; Thủ trưởng Bộ Tư lệnh BĐBP, nguyên Thủ trưởng Bộ Tư lệnh BĐBP; đại biểu 41 đơn vị được phong tặng Danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới và 180 đại biểu là cá nhân điển hình tiên tiến và đại diện các tập thể điển hình tiên tiến trong BĐBP.
Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội, thay mặt Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến nhiệt liệt biểu dương, chúc mừng thành tích xuất sắc của BĐBP và các điển hình tiên tiến, gương người tốt trong phong trào thi đua quyết thắng 5 năm qua, nhất là các điển hình tiên tiến và 180 tập thể, cá nhân được tuyên dương, khen thưởng trong Đại hội.
Đồng chí Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đề nghị, BĐBP cần tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc các chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác thi đua, khen thưởng. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, nhân viên, chiến sĩ, làm cho thi đua thực sự trở thành nhu cầu, việc làm tự giác, thường xuyên của mỗi người, mỗi tổ chức, với tinh thần “Người người thi đua, ngành ngành thi đua”, “Càng khó khăn càng phải ra sức thi đua”. Mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cơ quan, đơn vị phải nêu cao vai trò tiền phong, gương mẫu, thực sự là hạt nhân, là ngọn cờ đầu trong các phong trào thi đua.
Tổ chức phong trào thi đua quyết thắng phải có kế hoạch cụ thể, thiết thực, hiệu quả; tích cực đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp phù hợp, tạo sức hấp dẫn, lôi cuốn thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị. Triển khai hiệu quả Nghị quyết số 33-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia, Luật Biên phòng Việt Nam và các chương trình, đề án, hệ thống pháp luật về quản lý, bảo vệ biên giới; thực hiện thật tốt 3 chức năng cơ bản của BĐBP là quốc phòng - an ninh - đối ngoại. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp, thông lệ quốc tế.
Tăng cường đấu tranh, phòng chống hiệu quả các loại tội phạm và các thách thức an ninh phi truyền thống. Nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại Biên phòng, thúc đẩy hợp tác, giao lưu, kết nghĩa giữa các đơn vị và nhân dân hai bên biên giới.
Phát huy tốt vai trò nòng cốt, chuyên trách trong xây dựng nền Biên phòng toàn dân, thế trận Biên phòng toàn dân vững mạnh. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn dân tham gia quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia. Tích cực tham gia xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở, giúp nhân dân xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, thực sự là “điểm tựa của bản làng”, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc ở khu vực biên giới.
Tiếp tục phát huy phẩm chất tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, truyền thống vẻ vang của BĐBP; tập trung thi đua xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong sạch vững mạnh gắn với cơ quan, đơn vị Biên phòng vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”. Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và các phong trào thi đua, cuộc vận động của các cấp, các ngành. Chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ Biên phòng theo tinh thần "7 dám" như chỉ đạo của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Thực hiện nền nếp công tác thi đua, khen thưởng; xây dựng, triển khai hiệu quả các mô hình thi đua mang đậm dấu ấn và sự sáng tạo của BĐBP; có nhiều mô hình, điển hình tiên tiến được phổ biến, nhân rộng trong toàn quân, toàn quốc. Khuyến khích phong trào đua, đuổi và vượt điển hình lành mạnh, thực chất, tạo sức lan tỏa sâu rộng. Tiến hành công tác khen thưởng thực chất, chính xác, kịp thời, hướng về cơ sở; kết hợp công tác thi đua, khen thưởng với công tác cán bộ, chính sách. Coi trọng làm tốt công tác phát hiện, bồi dưỡng, tuyên truyền, nêu gương người tốt, việc tốt, nhân rộng các điển hình tiên tiến.
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến lưu ý, ngay sau Đại hội, BĐBP cần chủ động xây dựng kế hoạch, chương trình hành động, cụ thể hóa phương hướng nhiệm vụ mà Đại hội đã xác định. Trước mắt, tổ chức tốt đợt thi đua cao điểm “Tự hào truyền thống - Viết tiếp chiến công - Xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” và các hoạt động kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân; chuẩn bị tốt mọi mặt, tổ chức thành công đại hội đảng các cấp trong Đảng bộ BĐBP và Đảng bộ Quân đội tiến tới Đại hội XIV của Đảng, các hoạt động kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam trong năm 2025.
Theo Trung tướng Nguyễn Anh Tuấn, Chính ủy BĐBP, 5 năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam, sự quan tâm phối hợp giúp đỡ có hiệu quả của các Ban, Bộ, ngành Trung ương, cấp ủy đảng, chính quyền các cấp và sự thương yêu, đùm bọc của nhân dân các dân tộc nơi biên giới, phong trào thi đua quyết thắng trong BĐBP được triển khai đồng bộ, sâu rộng, với nhiều hình thức, cách làm phong phú, đa dạng, đạt nhiều kết quả quan trọng; góp phần xây dựng BĐBP vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều văn bản chiến lược quan trọng trong công tác quản lý, bảo vệ biên giới; nắm chắc tình hình, kịp thời tham mưu, đề xuất nhiều chủ trương, đối sách giải quyết kịp thời các vụ việc, tình huống trên biên giới, vùng biển, đảo, góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới. Chỉ đạo các đơn vị quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm chỉ đạo của các cấp về phòng, chống dịch COVID-19 theo phương châm “Thích ứng linh hoạt, kiểm soát dịch hiệu quả”.
Trên mặt trận đấu tranh phòng, chống tội phạm, phong trào thi đua quyết thắng đã góp phần tăng cường giáo dục, cổ vũ, động viên, khích lệ cán bộ, chiến sĩ không ngừng học tập, nghiên cứu, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, khắc phục khó khăn, gian khổ, không ngại hy sinh, dũng cảm, mưu trí, sáng tạo, triển khai hiệu quả các kế hoạch nghiệp vụ, chuyên án, vụ án, triệt phá thành công nhiều tổ chức, đường dây tội phạm. Từ năm 2019 đến nay, BĐBP đã chủ trì, phối hợp đấu tranh thắng lợi 697 chuyên án; bắt giữ và xử lý 53.182 vụ với150.350 đối tượng; thu giữ 11,184 tấn ma túy các loại.
Phong trào thi đua quyết thắng đã tạo động lực đổi mới nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý cửa khẩu, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin gắn với chuyển đổi số, thực hiện có hiệu quả thủ tục Biên phòng điện tử theo cơ chế một cửa quốc gia; thực hiện thắng lợi công tác đối ngoại quốc phòng, đối ngoại biên phòng, đối ngoại nhân dân, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. tích xuất sắc trong thực hiện phong trào thi đua quyết thắng giai đoạn 2019 - 2024.
Các đơn vị BĐBP đã tích cực tuyên truyền, phối hợp đẩy mạnh phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”, tổ chức hiệu quả “Ngày Biên phòng toàn dân”; tích cực tham gia xây dựng, củng cố cơ sở chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng địa bàn biên giới vững mạnh.
Trên các tuyến biên giới, biển, đảo, BĐBP luôn khẳng định vai trò nòng cốt, xung kích trong công tác phòng, chống lụt bão, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn. Cán bộ, chiến sĩ BĐBP không quản ngại khó khăn, luôn có mặt kịp thời nơi đầu sóng, ngọn gió trực tiếp tham gia cứu hộ, cứu nạn bảo vệ tài sản nhà nước, tính mạng và tài sản của nhân dân.
Các ý kiến tham luận tại Đại hội nhất trí cao với báo cáo kết quả công tác Thi đua khen thưởng và phong trào thi đua quyết thắng của BĐBP giai đoạn 2019 - 2024, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp 5 năm tiếp theo; tập trung làm rõ những ưu điểm, hạn chế trong phong trào thi đua quyết thắng những năm qua; phân tích làm rõ những nguyên nhân, rút ra bài học kinh nghiệm quý báu cho phong trào thi đua quyết thắng trong những năm tới.
Các báo cáo điển hình tiên tiến đã nêu ra những phương pháp, cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả trong phong trào thi đua quyết thắng. Mỗi điển hình đều nói lên tinh thần chủ động, sáng tạo, ý chí tự lực tự cường, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, với tinh thần vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Ghi nhận, biểu dương những thành tích mà các tập thể, cá nhân đã đạt được trong phong trào thi đua quyết thắng, Thủ tướng Chính phủ đã tặng Cờ thi đua cho 2 tập thể tiêu biểu trong BĐBP; Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tặng Cờ Thi đua cho 11 tập thể tiêu biểu và bằng khen cho 56 tập thể, 59 cá nhân hoàn thành tốt nhiệm vụ, công tác tiêu biểu trong phong trào thi đua quyết thắng của BĐBP giai đoạn 2019 - 2024.