Đây tinh thần bao trùm được nhấn mạnh tại Hội thảo khoa học “Nam bộ kháng chiến – Ý chí bảo vệ độc lập, tự do và bài học lịch sử” do Bộ Quốc phòng phối hợp với Thành uỷ Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 21/11.
Khẳng định giá trị thiêng liêng của độc lập, tự do
Phát biểu tại hội thảo, Trung tướng Nguyễn Tân Cương, Uỷ viên Trung ương Đảng, Uỷ viên Quân uỷ Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, nhấn mạnh: Hội thảo là hoạt động thiết thực kỷ niệm 75 năm Ngày Nam Bộ kháng chiến, là dịp để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ôn lại truyền thống đấu tranh anh dũng của các thế hệ cha anh, đặc biệt là của “Nam Bộ thành đồng Tổ quốc"; đồng thời góp phần hun đúc tinh thần yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc, ý chí bảo vệ nên độc lập, tự do và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Hội thảo để giúp mọi người có cái nhìn sâu sắc, toàn diện, đầy đủ hơn về tầm vóc, giá trị lịch sử và hiện thực của 15 tháng kháng chiến ở Nam Bộ, qua đó rút ra những kinh nghiệm, bài học lịch sử quý giá để vận dụng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn hiện nay.
Khẳng định sự kiện Nam Bộ kháng chiến ngày 23/9/1945 là trang sử oanh liệt mở đầu cho công cuộc chống thực dân Pháp quay trở lại nước ta, Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, nhấn mạnh: Cuộc chiến đấu anh dũng của quân và dân Nam Bộ, Nam Trung Bộ đã tiêu hao, tiêu diệt một bộ phận sinh lực, phá hủy một khối lượng vật chất, vũ khí, phương tiện chiến tranh của địch... Những thành quả mà quân và dân ta đã giành được trong hơn một năm đầu kháng chiến có ý nghĩa quan trọng, chẳng những tạo thời gian chiến lược quý báu để các địa phương trong cả nước tổ chức, xây dựng lực lượng chuẩn bị cho toàn quốc kháng chiến, mà còn là cơ sở thực tiễn để Trung ương Đảng xây dựng đường lối lãnh đạo cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện, trường kỳ.
Nhấn mạnh ý chí quyết tâm hành động của quân và dân Nam Bộ đứng lên bảo vệ thành quả cách mạng, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Hà Minh Hồng (Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh), phân tích: Nam Bộ thể hiện lời thề độc lập băng hành động tức thời ngay chiều 2/9/1945, khi những kẻ quá khích gây hấn ở Sài Gòn và 21 ngày sau (23/9) đã phát động kháng chiến toàn dân trên toàn Nam Bộ để “quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập". Đó không chỉ là phản ứng tự nhiên và tất yếu của nền độc lập, là câu trả lời kiên quyết, đanh thép, kịp thời trước hành động chiến tranh của đội quân xâm lược; đó còn khẳng định giá trị thiêng liêng cao quý của nền độc lập, tự do vừa giành được, bộc lộ trong tế khả năng, năng lực hành động và sức mạnh của chính thực quyền cách mạng trong tay nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
Theo Phó giáo sư, Tiến sỹ Hà Minh Hồng, Nam Bộ kháng chiến đã tạo ra tiền lệ mới trong ứng phó với kẻ thù, buộc chúng bộc lộ tất cả âm mưu, thủ đoạn chiến tranh xâm lược hòng lập lại chế độ thuộc địa. Nam Bộ kháng chiến tích lũy kinh nghiệm ban đầu về kháng chiến ở đô thị với thế trận hiểm “trong đánh, ngoài vây" đóng góp cho kháng chiến toàn quốc bùng nổ năm 1946 và kho tàng nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân cách mạng thời đại mới.
Củng cố vững chắc “thế trận lòng dân”
Tại hội thảo, cùng với khẳng định ý nghĩa lịch sử to lớn, quan trọng, những bài học lịch sử và kinh nghiệm sâu sắc cũng được chỉ rõ. Đó là các bài học về tinh thần chủ động, sáng tạo của Xứ ủy, Ủy ban nhân dân và Ủy ban kháng chiến Nam Bộ; sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, kịp thời của Trung ương Đảng, Chính phủ đối với cuộc kháng chiến ở Nam Bộ; về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc để tiến hành kháng chiến; về công tác huy động sức người, sức của chi viện chiến trường; về chỉ đạo tác chiến, tiến hành chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc...
Thiếu tướng, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Cương Quyết, Viện trưởng Viện Chiến lược quốc phòng, cho rằng: Từ bài học kinh nghiệm “thế trận lòng dân” trong Nam Bộ kháng chiến, trước hết Đảng, Nhà nước cần phải chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Đây là vấn đề quan trọng, hàng đầu, có ý nghĩa thiết thực cả trước mắt và lâu dài, là mục tiêu hàng đầu của cách mạng Việt Nam; tôn trọng, phát huy vai trò, quyền làm chủ của nhân dân trên tất cả các mặt của đời sông xã hội.
Cùng với đó, theo Thiếu tướng, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Vũ Cương Quyết, cần tiếp tục tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Đảng vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; xây dựng Nhà nước trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, gắn bó mật thiết với nhân dân. Thường xuyên giáo dục truyền thống yêu nước, ý chí tự lực, tự cường dân tộc; phát huy sức mạnh đại đoàn kết kết hợp với sức mạnh thời đại. Tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh; xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, cốt lõi là xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc ở từng địa phương và trên cả nước.
Ông Trần Lưu Quang, Phó Bí thư Thường trực Thành uỷ Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết: Tiếp nối truyền thống yêu nước, phát huy hào khí Nam Bộ “Thành đồng Tổ quốc", Thành phố Hồ Chí Minh hôm nay luôn nỗ lực, phấn đấu, xứng đáng với những việc mà thế hệ cha anh đã làm được. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã chung sức, chung lòng vượt qua mọi khó khăn thử thách, gian khổ, hy sinh, cùng cả nước làm nên những thắng lợi to lớn trong cuộc trường kỳ kháng chiến chống thực dân, đế quốc, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Trong công cuộc bảo vệ, xây dựng và phát triển, Thành phố Hồ Chí Minh đã đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện, tạo chuyển biến căn bản trong đời sống xã hội, góp phần rất quan trọng vào thành tựu chung của vùng và cả nước.
Từ hội thảo khoa học này, ông Trần Lưu Quang cho biết: Thành phố Hồ Chí Minh tiếp thu được nhiều nội dung sâu sắc, nâng cao nhận thức về sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong thời đại Hồ Chí Minh; khát vọng độc lập, tự do của miền Nam “đi trước, về sau"; sự ủng hộ của cả nước luôn hướng về miền Nam ruột thịt. Đảng bộ và Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh nguyện tiếp tục phấn đấu “đi trước, về đích trước" trong sự nghiệp đấy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; phát huy ý chí tự lực, tự cường, đoàn kết, năng động, sáng tạo, xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình, xứng đáng với thành phố mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh - Thành phố Anh hùng.
Tinh thần chiến đấu quật cường, truyền thống đoàn kết của toàn dân tộc vượt qua mọi khó khăn, thách thức được khơi dậy và phát huy trong Nam Bộ kháng chiến vẫn còn nguyên giá trị. Đó sẽ là động lực to lớn cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đồng tâm nhất trí, năng động, sáng tạo, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, tiếp tục thắp sáng ngọn lửa ngày Nam Bộ kháng chiến năm xưa trong công cuộc xây dựng, bảo vệ đất nước hiện nay.