Nghĩa trang Liệt sỹ Quốc gia Vị Xuyên (Hà Giang). Ảnh: Minh Tâm/TTXVN
Hàng năm cứ vào dịp Ngày Thương binh - Liệt sỹ 27/7, những người đồng đội, thân nhân của các anh hùng liệt sỹ đang an nghỉ tại Nghĩa trang Liệt sỹ Quốc gia Vị Xuyên, thuộc huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang lại trở về đây như “cuộc hành hương” của lòng biết ơn, tri ân những người nằm xuống vì độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ.
Ông Nguyễn Vũ Tuyến, sinh sống tại xã Hiệp Thuận, huyện Phúc Thọ (Hà Nội) cho biết, năm nào cũng vậy cứ đến tháng 7, ông lại cùng những người đồng đội thuộc Sư đoàn 356 lại lên thăm chiến trường xưa, dâng hương tưởng nhớ những người đồng đội đã ngã xuống tại Mặt trận Vị Xuyên - Hà Tuyên trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc. “Mỗi năm đến đây, chúng tôi đều rất xúc động trước anh linh của những người đồng đội đã nằm lại nơi miền đá lạnh này”, ông Tuyến xúc động.
Quê ở huyện Kinh Môn (Hải Dương), hơn 30 năm trước tham gia chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc tại Mặt trận Vị Xuyên - Hà Tuyên, nay trở lại chiến trường xưa, đứng bên phần mộ đồng đội, ông Nguyễn Đức Tín chia sẻ: “Mỗi dịp được lên đây thăm các anh, thăm lại chiến trường xưa, những kỷ niệm lại ùa về. Hồi ức về những năm tháng chiến đấu ác liệt với những trận đánh giành lại từng tấc đất vẫn in sâu trong tâm trí chúng tôi. Hôm nay được sống trong hòa bình, chúng tôi - những người đồng đội luôn biết ơn những người đã ngã xuống vì độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ”.
Trước anh linh các liệt sỹ cùng với những đổi thay trên quê hương Hà Giang, là người đã từng chiến đấu và chỉ huy chiến đấu, Trung tướng Hoàng Châu Sơn, nguyên Cục trưởng Cục Dân quân tự vệ (Bộ tổng Tham mưu, Bộ Quốc phòng), Phó Ban liên lạc Cựu chiến binh toàn quốc Mặt trận Vị Xuyên - Hà Tuyên trăn trở: "Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc đã lùi xa hơn 30 năm, nhưng đến nay còn nhiều chiến sỹ vẫn còn nằm đâu đó chưa tìm thấy. Công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt còn gặp rất nhiều khó khăn do địa bàn rộng, đồi núi hiểm trở, địa hình phức tạp; nhân chứng biết thông tin về mộ liệt sĩ ngày càng ít ".
Tính đến ngày 20/7/2020, Nghĩa trang Liệt sỹ Quốc gia Vị Xuyên hiện có 1.832 mộ liệt sỹ, trong đó có 1 ngôi mộ tập thể, 346 mộ chưa xác định được thông tin. Trong số 1.832 một liệt sỹ thì có tới hơn 1.600 liệt sỹ hy sinh trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc, còn lại 109 liệt sỹ chống Mỹ, 107 liệt sỹ chống Pháp và 1 liệt sỹ công an nhân dân và 1 mộ tập thể.