Sáng sớm ngày 23/8, những người bạn Cuba ở cách xa Việt Nam nửa vòng trái đất thức dậy khi các đài phát thanh và truyền hình quốc gia phát đi tin “Người con gái của nụ cười chiến thắng”, hình ảnh trở nên quen thuộc ở hòn đảo tự do nhiều năm nay, đã từ trần tại thành phố Hồ Chí Minh vào tuổi 69. Trường tiểu học mang tên Võ Thị Thắng ở thủ đô La Habana. |
Bản tin của phóng viên TTX Prensa Latina phát đi từ Hà Nội cho biết, Võ Thị Thắng, người nữ chiến sĩ Việt Nam từng đấu tranh chống sự can thiệp của Mỹ ở miền Nam và được cả thế giới biết đến với biểu tượng “nụ cười chiến thắng” đã mất vị bệnh nặng. Bà ra đi để lại phía sau mình cuộc đời hoạt động sôi nổi ngay từ thời tuổi trẻ khi rời quê hương Long An lên Sài Gòn học tập và tham gia phong trào đấu tranh bí mật…Võ Thị Thắng trở nên nổi tiếng trên báo chí quốc tế từ một tấm ảnh với nụ cười kiêu hãnh khi bước ra khỏi tòa án quân sự của chế độ ngụy quyền, nơi sau khi bị kết án 20 năm tù, bà đã bình tĩnh, tự tin, dõng dạc tuyên bố: “Liệu chính quyền của các ông có tồn tại đến 20 năm để bỏ tù tôi không?”.
Niềm tin vững chắc đó đã giúp bà vượt qua mọi thử thách gian khổ trong các nhà tù của địch, kể cả “địa ngục trần gian” Côn Đảo. Sau khi Hiệp định Paris được ký kết năm 1973, bà được trao trả, trở về với đồng bào, đồng chí, tiếp tục sự nghiệp cách mạng đến ngày giải phóng miền Nam năm 1975. Sau ngày đất nước thống nhất, bà từng được Đảng và Nhà nước giao giữ nhiều trọng trách trong các tổ chức, cơ quan Đảng và Chính phủ.
Bà Võ Thị Thắng gắn bó nhiều với đất nước của Jose Marti và Fidel Castro trong thời gian đảm nhận trách nhiệm Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam - Cu ba, nhưng bà đã yêu mến hòn đảo này từ những tháng năm tuổi trẻ đầy nhiệt huyết. Trong thời gian chúng ta tiến hành cuộc chiến đấu chống Mỹ cứu nước, trên báo chí, các đài phát thanh và truyền hình của bạn không ngày nào là không có tin tức về Việt Nam. Hình ảnh và tấm gương của các anh hùng, chiến sĩ như Nguyễn Văn Trỗi, Võ Thị Thắng… luôn được nhắc đi nhắc lại đến mức trở thành gần gũi, quen thuộc đối với mọi người, kể từ các em nhỏ.
Ngay từ đầu thập kỷ 70 thế kỷ trước, tên của bà Võ Thị Thắng đã được đặt cho một trường học ở thủ đô La Habana. Đó có lẽ là một vinh dự mà không nhiều người có may mắn được nhận ngay từ khi còn trẻ tuổi. Năm 1978, Liên hoan Thanh niên và Sinh viên thế giới lần thứ 11 tổ chức tại La Habana , bà Võ Thị Thắng lúc đó 33 tuổi, đến dự với tư cách khách mời đặc biệt của Cuba. Một cán bộ Việt Nam từng công tác tại Cuba thời kỳ đó kể rằng, bà Võ Thị Thắng đã hết sức xúc động khi lần đầu tiên đến thăm ngôi trường mang tên mình, và khi được mời lên phát biểu đã gần như không nói được thành lời.
Sau này bà còn nhiều dịp đến thăm Cuba trên các cương vị công tác khác nhau, và dù chương trình có bận rộn đến mấy, bà vẫn cố gắng sắp xếp để đến thăm hỏi và gặp gỡ với giáo viên và học sinh của trường. Bà luôn coi trường Tiểu học Võ Thị Thắng ở khu Miramar, quận Playa , thủ đô La Habana là ngôi nhà của mình và những thầy cô giáo, cũng như các em học sinh của trường bao giờ cũng đón bà như một người thân thiết vừa đi xa về.
Nụ cười chiến thắng của bà trước kẻ thù đã trở thành một trong những biểu tượng của tinh thần chiến đấu bất khuất, lạc quan cách mạng của nhân dân Việt Nam, của tuổi trẻ miền Nam – Thành đồng Tổ quốc trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Do vậy mà lãnh tụ Fidel Castro và các vị lãnh đạo khác của Cuba rất quý trọng bà Võ Thị Thắng.
Bà Melba Hernandez, cố chủ tịch Ủy ban Cuba đoàn kết với Việt Nam, bà Yolanda Ferrer, nguyên Chủ tịch Hội phụ nữ Cuba, nữ nhà báo lão thành Marta Rojas… là những người bạn Cuba thân thiết của bà. Chia sẻ với phóng viên TTXVN sau khi nhận được tin buồn từ bên kia bán cầu, bà Marta Rojas bày tỏ sự tiếc thương trước sự ra đi của người mà bà luôn coi như “cô em gái trong gia đình”, đồng thời khẳng định, hình ảnh của Võ Thị Thắng đã, đang và sẽ mãi mãi là biểu tượng cao đẹp của người phụ nữ Việt Nam luôn dũng cảm, trung kiên trong cuộc chiến đấu với kẻ thù song cũng vô cùng nhân hậu và gần gũi.
Bà Võ Thị Thắng không còn nữa, nhưng hình ảnh của bà với “nụ cười chiến thắng” bất tử sẽ còn mãi ghi sâu trong trái tim của những người con của tổ quốc Việt Nam và những người bạn Cuba hằng ngưỡng mộ bà cũng như tất cả những người tiến bộ trên thế giới.
Bài và ảnh: Phạm Hoài Nam (
P/v TTXVN tại Cuba)