Những lời thơ trong bài “Sáng tháng Năm” của Nhà thơ Tố Hữu theo chúng tôi suốt chặng đường về thăm ATK Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng, Chính phủ lựa chọn làm căn cứ địa cách mạng trong cuộc kháng chiến trường kỳ giành độc lập cho dân tộc.
Bác Hồ với con em cán bộ ATK Định Hóa, Thái Nguyên, năm 1950. Ảnh: Tư liệu/TTXVN phát
Vượt qua những nương cọ, đồi chè xanh mướt, chúng tôi cũng tới chân Đèo De. Từ xa, thấp thoáng trên đỉnh đèo, Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh hiện dần ra tựa bông sen giữa núi rừng Việt Bắc, đây là vị trí trung tâm Khu Di tích lịch sử ATK Định Hóa của chiến khu Việt Bắc năm xưa.
Sau khi dâng hương cho Bác, chị Ma Thị Hán, hướng dẫn viên Khu Di tích lịch sử - sinh thái ATK Định Hóa đưa chúng tôi thăm quan nơi ở và làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại nhiều địa điểm ở ATK Định Hóa. Trong đó, Khuôn Tát là nơi Bác ở và làm việc nhiều nhất trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp 1947 - 1954. Đây là lán nhỏ bình dị, nơi ở và làm việc của Người. Phóng thẳng tầm mắt từ lán Khuôn Tát ra phía trước chừng 200 m là đoạn suối trong mát, nơi Bác tắm giặt, câu cá, bên cạnh là cây đa Khuôn Tát là nơi Bác đưa ra nhiều quyết định, sắc lệnh quan trọng, trong đó có sắc lệnh phong quân hàm Đại tướng cho đồng chí Võ Nguyên Giáp…
Đặc biệt, đến với Khuôn Tát, mọi người được nghe những câu chuyện về đạo đức và phong cách giản dị, khiêm nhường của một vị Chủ tịch nước. Chị Ma Thị Hán cho biết: "Năm 1949, chuẩn bị đến Ngày sinh của Bác, Bộ Chính trị có ý định tổ chức sinh nhật cho Bác và báo cáo với Bác nhưng Bác không đồng ý. Bác đã nói rằng:
"Vì nước chưa nên nghĩ đến nhà
Năm mươi chín tuổi vẫn chưa già
Chờ cho kháng chiến thành công đã
Bạn sẽ ăn mừng sinh nhật ta”.
Lần đầu tiên đến ATK Định Hóa, được thăm quan nơi ở, nghe những câu chuyện bình dị về Bác, ông Trần Văn Tỵ, 60 tuổi, cựu chiến binh quê tại Vĩnh Phúc xúc động cho biết: "Có đến với ATK Định Hóa mới biết sự mộc mạc, giản dị của Bác, người cả cuộc đời chỉ lo cho dân, cho nước. Những câu chuyện về Bác, di tích nơi ở và làm việc của Bác sẽ góp phần giáo dục cán bộ, cũng như các thế hệ sau này về tư tưởng, phong cách, đạo đức, lối sống của Người".
Gần như mọi địa danh ở ATK Định Hóa đều in dấu hình ảnh Vị cha già của dân tộc. Đó là Tỉn Keo, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ tọa Hội nghị Bộ Chính trị, quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ; là Khau Tý, nơi Bác viết cuốn sách “Sửa đổi lối làm việc”, một tác phẩm có ý nghĩa to lớn trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng vẫn còn vẹn nguyên giá trị cho tới ngày nay...
Du khách tham quan Di tích lán Tỉn Keo ở xã Phú Đình (Định Hóa), nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh từng ở, làm việc trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Ảnh N.N/baothainguyen.vn
Chị Lê Thu Huyền, từ Thủ đô Hà Nội lên thăm quan ATK Định Hóa chia sẻ, Nhà tưởng niệm Bác, Nhà trưng bày hiện vật, hay những địa điểm Bác ở, làm việc và những cụm di tích Trung ương Đảng, Chính phủ làm việc năm xưa là những địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống lịch sử, cách mạng của dân tộc ta cho các thế hệ sau, đồng thời đây còn là nguồn “tài nguyên” của ngành Du lịch Thái Nguyên.
Ông Bùi Huy Toàn, Trưởng Ban Quản lý Khu Di tích lịch sử - sinh thái ATK Định Hóa cho biết, năm 2012, Khu Di tích lịch sử - sinh thái ATK Định Hóa được công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt. Từ đó đến nay, gần 25.000 đoàn khách trong nước, quốc tế, với hơn 5,2 triệu lượt người đã đến dâng hương tại Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh và thăm quan tại các điểm di tích thuộc Khu Di tích lịch sử - sinh thái ATK Định Hóa.
Để lưu giữ, phát huy hơn nữa giá trị của Khu Di tích, nhiều công trình, cụm di tích lịch sử đã được xây dựng, tái tạo và bảo tồn. Đặc biệt, Ban Quản lý Khu Di tích sưu tầm được gần 500 tài liệu, hiện vật; hơn 500 ảnh tư liệu, và hàng nghìn sách hồi ký, lịch sử… trong đó có nhiều hiện vật giá trị, như: áo dạ, thanh kiếm Bác Hồ tặng cụ Ma Tiến Đàm khi chữa bệnh cho Người ở Tân Trào (7/1945); phù điêu Chủ tịch Hồ Chí Minh (1946) của Nhà điêu khắc Nguyễn Cao Đàm; túi sung đan của Phụ nữ Pắc Bó tiếp tế lương thực cho Bác Hồ… để phục vụ trưng bày, tuyên truyền về Chủ tịch Hồ Chí Minh, qua đó góp phần giúp du khách quốc tế cũng như các thế hệ người Việt hiểu thêm về thân thế, sự nghiệp, tư tưởng, phong cách, đạo đức của Người.