Tọa đàm có sự tham gia của trên 2.500 đại biểu từ 63 tỉnh, thành Đoàn trên cả nước, bao gồm các trường đại học, cao đẳng, trung học phổ thông, cán bộ Đoàn, Bí thư chi đoàn và đoàn viên. Hoạt động diễn ra dưới hình thức trực tuyến và trực tiếp, nằm trong chuỗi chương trình nâng cao công tác tổ chức Đoàn tại các cơ sở giáo dục, đồng thời cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII.
Khai mạc tọa đàm, Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam Nguyễn Minh Triết nhấn mạnh quyết tâm xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh và vai trò quan trọng của tổ chức cơ sở Đoàn trong phát triển bền vững. Tọa đàm nhằm tạo nền tảng cho sinh hoạt chi đoàn tại các trường học, bồi dưỡng thanh niên có tư duy, trách nhiệm và lý tưởng cho tương lai đất nước.
Hiện nay, khu vực trường học có trên 3 triệu đoàn viên, chiếm gần 60% tổng số đoàn viên cả nước, phân thành bốn khối chính: Trung học phổ thông, Đại học và Học viện, giáo viên trẻ và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Hoạt động Đoàn tại đây đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng, rèn luyện lý tưởng cho thế hệ thanh niên. Tuy nhiên, môi trường giáo dục đang gặp phải thách thức mới, khi các cơ sở giáo dục chịu tác động từ sự phát triển của xã hội, cơ chế học tập mới và hạn chế về cơ sở vật chất. Việc vừa học văn hóa vừa học nghề tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp khiến không ít đoàn viên gặp khó khăn trong tham gia sinh hoạt Đoàn.
Để chuẩn bị cho tọa đàm, Trung ương Đoàn đã thu thập tư liệu từ các tỉnh, thành Đoàn trên cả nước, khảo sát ý kiến của các cán bộ Đoàn trường, cũng như triển khai nghiên cứu xã hội học ghi nhận hơn một 126.000 câu trả lời từ đoàn viên trên cả nước. Nghiên cứu này chỉ ra rằng việc tổ chức sinh hoạt chi đoàn hiện nay phần lớn được sắp xếp vào các dịp lễ lớn, giúp tăng số lượng đoàn viên tham gia. Bên cạnh đó, đa số chi đoàn duy trì tốt nề nếp sinh hoạt với tỉ lệ đoàn viên đóng đoàn phí đầy đủ. Đội ngũ cán bộ Đoàn các trường cũng đánh giá việc chuẩn bị sinh hoạt được thực hiện kỹ lưỡng nhờ sự định hướng từ Đoàn trường và nhà trường.
Ngoài ra, các chi đoàn vẫn ưu tiên hình thức sinh hoạt trực tiếp. Đối với các chi đoàn khó duy trì sinh hoạt đều đặn, hình thức kết hợp trực tuyến cũng là lựa chọn linh hoạt. Tuy vậy, bên cạnh những tín hiệu tích cực, báo cáo vẫn chỉ ra một số bất cập trong việc sinh hoạt chi đoàn.
Tiến sĩ Nguyễn Văn Hùng, nguyên Phó Trưởng ban Dân vận Trung ương nhấn mạnh, sinh hoạt chi đoàn hiện còn nhiều hạn chế, với nội dung đơn điệu và hình thức không hấp dẫn... Nguyên nhân chủ yếu là sự nhầm lẫn giữa họp và sinh hoạt chi đoàn, khiến hoạt động trở nên hình thức. Việc bồi dưỡng đội ngũ cán bộ Đoàn, đặc biệt là bí thư chi đoàn, là yếu tố quyết định nâng cao chất lượng hoạt động của chi đoàn trong trường học.
Từ tọa đàm, Trung ương Đoàn đã đề ra nhiều giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả sinh hoạt chi đoàn tại khu vực trường học. Trước hết là tăng cường chất lượng cán bộ Đoàn các cấp, đặc biệt là cán bộ ở cơ sở và cấp chi đoàn. Trung ương Đoàn cũng chú trọng đến công tác đào tạo cán bộ, tập trung vào rèn luyện phẩm chất, kỹ năng lãnh đạo, ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số để nâng cao nghiệp vụ. Nội dung sinh hoạt cũng cần đổi mới để gắn với đặc thù và nguyện vọng của đoàn viên trong khu vực trường học.
Trung ương Đoàn cũng khuyến khích triển khai sinh hoạt chi đoàn trực tuyến với những chi đoàn có hạn chế về thời gian và cơ sở vật chất. Ở những nơi có khó khăn về cơ cấu tổ chức, các cấp Đoàn cần chủ động báo cáo và đề xuất xây dựng mô hình tổ chức cơ sở Đoàn phù hợp để tạo điều kiện cho đoàn viên sinh hoạt thuận lợi. Bên cạnh đó, Trung ương Đoàn sẽ phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, kiến nghị bố trí tiết sinh hoạt Đoàn trong lịch học của học sinh, sinh viên để đảm bảo sinh hoạt chi đoàn thường xuyên và hiệu quả.
Sinh hoạt chi đoàn là nền tảng quan trọng trong xây dựng và phát triển tổ chức Đoàn. Đoàn thanh niên không chỉ tổ chức các hoạt động phong trào mà còn là môi trường giúp thanh niên học tập và phát triển lý tưởng cách mạng, từ đó hình thành một thế hệ thanh niên trung thành với đường lối của Đảng và tư tưởng Hồ Chí Minh. Hoạt động chi đoàn là điểm tiếp xúc gần gũi và thiết thực nhất với đoàn viên, tạo cơ hội cho mỗi cá nhân rèn luyện, trưởng thành, phát triển thành đoàn viên ưu tú, từng bước giới thiệu cho Đảng xem xét kết nạp.