Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành. Ảnh: Đỗ Trưởng/TTXVN
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Anh Tuấn cho biết, từ kết quả nghiên cứu Quy hoạch hệ thống cảng hàng không, sân bay thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, đã xây dựng 6 tiêu chí chính (22 tiêu chí chi tiết) để đánh giá, bổ sung cảng hàng không mới. Theo đó, thời kỳ 2021-2030 dự kiến bao gồm 28 cảng hàng không (14 cảng hàng không quốc tế, 14 cảng hàng không quốc nội), tầm nhìn đến năm 2050 bao gồm 31 cảng hàng không (14 cảng hàng không quốc tế, 17 cảng hàng không quốc nội).
Theo ông Lê Anh Tuấn, việc huy động các nguồn vốn đầu tư nâng cấp, mở rộng cảng hàng không hiện hữu có khó khăn là hiện nay tài sản kết cấu hạ tầng cảng hàng không do nhiều đơn vị quản lý. Việc chuyển giao tài sản cho một đơn vị quản để tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức PPP rất khó khăn. Thể chế chính sách về sử dụng tài sản của Nhà nước tham gia dự án đầu tư cảng hàng không theo hình thức PPP chưa thực sự rõ.
Đối với việc đầu tư cảng hàng không mới, có vốn đầu tư lớn, trong khi hầu hết các cảng hàng không có quy mô công suất nhỏ, doanh thu thấp nên phương án tài chính BOT thường có tính khả thi không cao, thời gian hoàn vốn dài (khoảng 47-50 năm). Vì vậy, để có khả năng hấp dẫn nhà đầu tư, cần có sự hỗ trợ vốn phù hợp của Nhà nước (Trung ương và địa phương) trong giai đoạn đầu tư và thậm chí cả trong giai đoạn khai thác.
Tại cuộc họp, các địa phương đều khẳng định sự cần thiết của đầu tư phát triển cảng hàng không khi mà nhu cầu đối với lĩnh vực này ngày càng cao.
Theo Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng, sân bay mới ra đời sẽ tạo động lực phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh quốc phòng. Người dân trong vùng dự án rất ủng hộ. Kế hoạch của tỉnh là khởi công sân bay vào đầu năm 2023, đưa vào vận hành năm 2025. Đây là quyết tâm của tỉnh, thực hiện cơ chế đầu tư theo hình thức PPP.
Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung cho rằng, các tỉnh đều nhận thấy vai trò quan trọng của cảng hàng không, đều thấy được nút thắt về hạ tầng, trong đó có cảng hàng không, để tập trung tháo gỡ. Việc thực hiện phương án huy động vốn đầu tư theo hình thức PPP là đúng và cần thiết, bởi nhu cầu đầu tư và nguồn vốn rất lớn nhưng nguồn lực công còn hạn chế, chỉ tập trung được cho các sân bay quốc tế như Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Long Thành.
Về công tác hoàn thiện quy hoạch, đại diện tỉnh Nghệ An đề nghị Bộ Giao thông vận tải ủy quyền cho các địa phương điều chỉnh chi tiết quy hoạch, việc này sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ đầu tư. Bên cạnh đó, Nghệ An kiến nghị quy hoạch cần có tầm nhìn dài hơn, rút bài học kinh nghiệm như nâng cấp, mở rộng sân bay Vinh từ năm 2015 mà đến nay đã quá tải.
Cũng về vấn đề này, Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu Trần Tiến Dũng chia sẻ thực tiễn tại địa phương. "Hiện như sân bay Lai Châu quy hoạch cấp độ 3C nhưng có nghịch lý là nếu thu hút các nhà đầu tư theo hình thức PPP, qua thăm dò thì họ không thích vì với cấp độ 3C, đường băng chỉ dài 1,8km, các máy bay cỡ lớn khó khai thác vận hành. Do đó, Lai Châu mong muốn trong phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tới đây có thể đưa đường băng lên 2,4km, từ đó sẽ có khoảng linh động, thu hút hơn với nhà đầu tư" - ông Trần Tiến Dũng cho biết, đây không chỉ là vấn đề đối với Lai Châu, mà còn là thực tiễn ở nhiều tỉnh khác.
Một số ý kiến đề nghị thành lập Tổ công tác liên ngành để giải quyết được những vấn đề, chọn những sân bay khả thi để làm trước, từ đó rút kinh nghiệm và nhân rộng.
* Khởi công 4 sân bay vào cuối năm 2022 và đầu năm 2023
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành khẳng định, đầu tư xây dựng cảng hàng không sẽ tạo ra động lực mới thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và đất nước. Do vậy, việc nâng cấp, mở rộng, xây dựng sân bay là rất cần thiết đối với các địa phương.
Thời gian vừa qua, Chính phủ đã phân cấp, phân quyền cho các địa phương để chủ động hơn trong đầu tư xây dựng cảng hàng không và đã đạt được những kết quả bước đầu quan trọng. Tuy nhiên, các thủ tục đầu tư còn chồng chéo, rườm rà. Một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự chủ động. Do vậy, việc huy động nguồn lực xã hội hóa vào lĩnh vực đầu tư cảng hàng không còn chậm.
Phó Thủ tướng yêu cầu tiếp tục phân cấp mạnh mẽ hơn nữa cho các địa phương, từ khâu chuẩn bị thủ tục đầu tư tới khâu kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp đầu tư cảng hàng không.
Phó Thủ tướng giao Bộ Giao thông vận tải phối hợp với 15 tỉnh, thành phố có nhu cầu nâng cấp, mở rộng, đầu tư sân bay rà soát, điều chỉnh quy hoạch, bảo đảm chặt chẽ theo đúng quy định pháp luật; giao các địa phương phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông Vận tải khẩn trương lập dự án đầu tư để báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.