Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trương Hồ Hải cho biết: Phòng, chống rửa tiền là một trong những lĩnh vực rất quan trọng liên quan mật thiết đến phòng, chống tham nhũng. Những tác động tiêu cực của hiện tượng rửa tiền đã được chứng minh không chỉ đối với nền kinh tế quốc gia, mà còn đối với nền kinh tế toàn cầu. Đây cũng là lý do làm cho nỗ lực phòng, chống rửa tiền quy mô toàn cầu ngày càng được thúc đẩy mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trương Hồ Hải, những bước tiến của hội nhập quốc tế toàn cầu cũng như là sự ra đời của cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã giúp cho các luồng luân chuyển vốn quốc tế theo đó gia tăng không ngừng và làm cho hành vi rửa tiền trở nên ngày càng phổ biến, tinh vi và khó kiểm soát hơn.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trương Hồ Hải, trong những năm gần đây, Việt Nam luôn quan tâm và mong muốn học hỏi kinh nghiệm quốc tế về phòng, chống rửa tiền nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật, củng cố và tăng cường hoạt động phòng, chống rửa tiền đáp ứng được các chuẩn mực quốc tế. Những hành vi rửa tiền gắn liền với hoạt động phạm tội đã dần được đưa ra ánh sáng và chịu sự điều tra, truy tố, xét xử và trừng phạt nghiêm minh; đảm bảo tính công khai, minh bạch, bảo đảm nền tư pháp, pháp quyền xã hội chủ nghĩa và tính công bằng, minh bạch, phát triển bền vững.
Cuối tháng 11/2021, trong phiên họp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ đạo việc hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội về việc chỉnh sửa, bổ sung Luật Phòng, chống rửa tiền trong năm 2022.Đây là một trong những khởi đầu quan trọng nhằm tạo ra khuôn khổ, hành lang pháp lý để củng cố hệ thống phòng, chống rửa tiền tại Việt Nam trong những năm tới.
Tại Hội thảo, ông Alberto Mora, Giám đốc Chương trình toàn cầu-Chương trình sáng kiến pháp quyền, Hiệp hội Luật sư Hoa Kỳ (ABA ROLI) cho rằng, việc trao đổi về pháp lý trong lĩnh vực phòng, chống rửa tiền mang lại lợi ích to lớn cho hệ thống pháp luật Việt Nam. Theo ông Alberto Mora, phòng, chống tội phạm rửa tiền là một vấn đề quan trọng đối với cộng đồng quốc tế, giúp ngăn chặn tội phạm cơ bản như: Tham nhũng, buôn bán ma túy, buôn người, thao túng thị trường, gian lận trốn thuế… Các chuyên gia quốc tế của Hiệp hội Luật sư Hoa Kỳ sẽ chia sẻ những hiểu biết chung về tác động của rửa tiền có thể gây ra đối với lĩnh vực tài chính, sự ổn định của các quốc gia cũng như những hệ lụy của phòng, chống rửa tiền đối với xã hội và hệ thống kinh tế nói chung.
Ông Alberto Mora cũng cho rằng, hợp tác quốc tế về những nội dung này là rất cấp thiết đối với Việt Nam cũng như nhiều quốc gia khác trên thế giới.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã thảo luận nhiều nội dung về tình hình tội phạm rửa tiền tại Việt Nam; phương pháp, thủ đoạn phạm tội; kinh nghiệm quản lý-chống rửa tiền trong lĩnh vực sòng bạc và trò chơi có thưởng tại Hoa Kỳ; bài học kinh nghiệm và khuyến nghị hoàn thiện thể chế, chính sách về phòng, chống tham nhũng và rửa tiền ở Việt Nam.
Cho biết về tình hình tội phạm rửa tiền ở Việt Nam, ông Cao Anh Đức, Phó Vụ trưởng Vụ Thực hành quyền công tố và Kiểm sát điều tra an ninh, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao chia sẻ, hiện mỗi ngày Cục Phòng, chống rửa tiền (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) tiếp nhận, phân tích, xử lý hàng ngàn báo cáo giao dịch đáng ngờ, giao dịch có giá trị lớn, giao dịch có giá trị bất thường, giao dịch chuyển tiền điện tử của đối tượng báo cáo theo quy định Luật Phòng, chống rửa tiền. Riêng đối với giao dịch đáng ngờ, từ năm 2013 đến tháng 9/2020, qua phân tích, xử lý trên 10 nghìn báo cáo giao dịch đáng ngờ, Cục Phòng, chống rửa tiền đã chuyển 857 vụ việc đến cơ quan điều tra, cơ quan thanh tra, thuế, hải quan để phục vụ hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, truy thu thuế và xử lý vi phạm.
Ông Cao Anh Đức đánh giá, để nâng cao hiệu quả xử lý tội phạm rửa tiền, cần sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền. Theo đó, cần quy định đối tượng sở hữu tài sản có dấu hiệu rửa tiền buộc phải có nghĩa vụ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của tài sản đó; quy định thời hạn chứng minh; quy định về xử lý tài sản khi không chứng minh được là có nguồn gốc hợp pháp…
Trong hoàn thiện thể chế, chính sách về phòng, chống tham nhũng và rửa tiền ở Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Tào Thị Quyên, Phó Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) cho rằng, đối với công tác phòng, chống tham nhũng, cần hoàn thiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng, pháp luật về thanh tra, kiểm soát quyền lực. Cùng với đó, hoàn thiện pháp luật hình sự, pháp luật hành chính; tiếp tục tăng cường công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách về quản lý kinh tế-xã hội.
Đối với công tác phòng, chống rửa tiền, cần mở rộng phạm vi, loại hình, đối tượng báo cáo trong công tác phòng, chống rửa tiền; sửa đổi, bổ sung các quy định về định kỳ đánh giá rủi ro về rửa tiền quốc gia, ngành và tại từng đối tượng báo cáo; áp dụng các biện pháp thích hợp quản lý rủi ro về rửa tiền.
Cùng với đó, hoàn thiện các quy định về các biện pháp phòng ngừa áp dụng đối với đối tượng báo cáo; hoàn thiện các quy định để nâng cao hiệu quả hoạt động phòng, chống rửa tiền của Ngân hàng Nhà nước; sửa đổi, bổ sung trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước trong phòng, chống rửa tiền; phân định rõ vai trò, trách nhiệm của các bộ, ngành liên quan trong phòng, chống rửa tiền.