Tạo thuận lợi để các tổ chức kinh tế hợp tác phát triển

Trình bày Tờ trình về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, mục đích sửa đổi Luật Hợp tác xã là để tạo hành lang pháp lý thuận lợi, thông thoáng cho phát triển của các tổ chức kinh tế hợp tác trong tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, hội nhập quốc tế, sự phát triển của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; hoàn thiện quy định về huy động, phát triển thành viên; loại bỏ các quy định gây trở ngại gia nhập thị trường.

Bên cạnh đó, việc sửa đổi luật cũng hướng đến mục đích bảo đảm và phát huy đặc trưng, nguyên tắc cơ bản của mô hình kinh tế hợp tác; tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức kinh tế hợp tác phát triển năng động, hiệu quả, bền vững, thực sự là thành phần quan trọng trong nền kinh tế với nhiều mô hình liên kết, hợp tác, thu hút nhiều thành phần, đối tượng tham gia vào các tổ chức kinh tế hợp tác; xây dựng hệ sinh thái các tổ chức kinh tế hợp tác mạnh; giúp nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống của các thành viên và góp phần thực hiện tiến bộ, công bằng, xã hội.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, dự án Luật được xây dựng trên quan điểm bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, tính tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; kế thừa tối đa các quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012 còn phù hợp, đang có hiệu lực, hiệu quả, đồng thời giữ vững các nguyên tắc cơ bản của hợp tác xã do Liên minh Hợp tác xã quốc tế đưa ra trong thế kỷ 21.

Các quy định Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác được xây dựng trên cơ sở tổng kết thực tiễn phát triển Hợp tác xã ở nước ta từ khi Luật Hợp tác xã năm 2012 có hiệu lực thi hành, đồng thời tiếp thu có chọn lọc các kinh nghiệm quốc tế, phù hợp với xu thế vận động và phát triển của các tổ chức kinh tế hợp tác trong bối cảnh mới. 

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, dự thảo Luật trình Quốc hội bám sát 5 nhóm chính sách gồm: Hoàn thiện các quy định về bản chất hợp tác xã, phát triển thành viên hợp tác xã; Mở rộng phạm vi điều chỉnh và hoàn thiện các quy định về loại hình tổ chức kinh tế hợp tác, tổ chức đại diện; Mở rộng thị trường, nâng cao khả năng huy động vốn, tạo động lực cho hợp tác xã phát triển; Hoàn thiện và nâng cao hiệu quả công tác quản trị, điều hành hợp tác xã; Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh tế tập thể.

Về các vấn đề cần xin ý kiến, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Chính phủ xin ý kiến Quốc hội về tên dự án Luật theo 02 phương án, trong đó, Phương án 1 là Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác; Phương án 2 là Luật Hợp tác xã. 

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế nhất trí với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Luật Hợp tác xã (sửa đổi) nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý thống nhất, đầy đủ, góp phần thúc đẩy việc phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững; cho rằng hồ sơ của dự án Luật đáp ứng điều kiện trình Quốc hội; bố cục và kết cấu của dự thảo Luật tương đối chi tiết, bao quát nhiều nội dung.

Ủy ban Kinh tế nhận thấy về cơ bản các nội dung của 8 chính sách tại Nghị quyết số 20-NQ/TW đã được thể chế hóa tại dự thảo Luật. Tuy nhiên, việc thể chế hóa một số chính sách còn chung chung, chưa cụ thể, vì vậy, đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát, cụ thể hóa các chính sách bảo đảm quy định thống nhất với các luật có liên quan, phù hợp với quy định tại dự án Luật Đất đai (sửa đổi) cũng đang được trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Ngoài ra, Ủy ban Kinh tế đề nghị tiếp tục nghiên cứu, bổ sung các chính sách ưu tiên cho các tổ chức kinh tế tập thể trong lĩnh vực nông nghiệp theo đúng chủ trương đã được nêu tại Nghị quyết số 20-NQ/TW. Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị tiếp tục rà soát, nghiên cứu quy định về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng phù hợp với tên gọi của dự án Luật là Luật Hợp tác xã (sửa đổi); tiếp tục rà soát, nghiên cứu, đề xuất những quy định khác nhau giữa Luật này và các luật liên quan, từ đó làm cơ sở để Quốc hội xem xét, quyết định những nội dung đặc thù đối với hợp tác xã quy định ngay tại dự thảo Luật này hay dẫn chiếu hoặc đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định tại pháp luật có liên quan bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Đồng thời, Ủy ban Kinh tế đề nghị cần nghiên cứu, xem xét bổ sung quy định giao hệ thống Liên minh Hợp tác xã thực hiện một số nội dung dịch vụ công trong việc hỗ trợ, thúc đẩy việc tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới theo chủ trương được nêu tại Nghị quyết số 20-NQ/TW; làm rõ hơn quy định tại Điều 21 của dự thảo Luật về nguồn hình thành Quỹ, cơ chế vận hành Quỹ và cơ quan chịu trách nhiệm quản lý Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã ở Trung ương và ở cấp tỉnh; làm rõ vai trò và chức năng của Quỹ tránh chồng chéo, trùng lặp với vai trò và chức năng của Ngân hàng Hợp tác xã và Quỹ tín dụng nhân dân; tiếp tục nghiên cứu, quy định cụ thể, rõ ràng tại dự thảo Luật các nội dung liên quan đến kiểm toán hợp tác xã.

Trên cơ sở các nội dung Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị các đại biểu Quốc hội tập trung cho ý kiến về một số nội dung về tên dự án Luật; việc thể chế hóa nội dung 8 chính sách tại Nghị quyết số 20-NQ-TW; việc mở rộng phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng: bổ sung Tổ hợp tác và Liên đoàn Hợp tác xã; tổ chức đại diện, Liên minh Hợp tác xã; tài sản, tài chính, kiểm toán hợp tác xã; mô hình tổ chức quản trị đối với các hình thức tổ chức hợp tác xã; quản lý nhà nước đối với hợp tác xã; việc sử dụng sản phẩm, dịch vụ của hợp tác xã...