Đại biểu Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội rất hoan nghênh những người hảo tâm đi kêu gọi các tổ chức xã hội và nhân dân để có được những khoản ủng hộ cho nhân dân bị thiên tai. Theo ông Bùi Sỹ Lợi, điều này rất đáng quý.
Nhưng đại biểu Bùi Sỹ Lợi cũng nêu hai vấn đề cần phải tính toán. Một là quyên góp ủng hộ cho nhân dân thì nên có tổ chức để điều tiết, làm sao để không bị trùng lắp và kinh phí đó đến được tận nơi. Hai là nên có sự tham gia của nhiều người quản lý.
Theo đại biểu Bùi Sỹ Lợi, nước ta có 2 tổ chức quan trọng, đó là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Đây là hai tổ chức đứng ra phát lời kêu gọi theo tinh thần của luật pháp. Hai tổ chức này hoàn toàn có thể tiếp nhận vật chất, tiền của của các tổ chức, cá nhân để chuyển đến người dân một cách chính xác và đúng người, đúng chỗ, đúng nơi, đúng lúc.
Trước thông tin những ngày qua, ca sĩ Thủy Tiên kêu gọi được 100 tỷ đồng, trực tiếp đi ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng bởi lũ lụt ở các tỉnh miền Trung, theo ông Bùi Sỹ Lợi là “Hạ hồi, phân giải” xem hàng trăm tỷ đồng đó vào đâu, vào chỗ nào, huyện nào, tỉnh nào.
Ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng: “Trước hết là phải đánh giá cao vai trò của ca sĩ Thủy Tiên, đánh giá cao tất cả những người trong lúc khó khăn của đất nước, kêu gọi đóng góp, chia sẻ đối với người dân vùng lũ lụt và đây là một hành động tốt. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng việc điều tiết nguồn kinh phí này rất cần một trung tâm điều hành để tránh tình trạng là nơi thì có, nơi thì không và người thì nhiều, người thì ít. Vấn đề này rất quan trọng”.
Ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng cá nhân huy động tiền ủng hộ thiên tai thì rất tốt nhưng nên gửi tới một tổ chức để vận hành, phân phối thì chắc chắn sẽ tốt hơn. Và có lẽ nên là các tổ chức có sức mạnh, có uy tín hoặc có đủ năng lực để vận chuyển, kể cả vận chuyển bằng máy bay.
Nhìn ở góc độ khác, đại biểu Lê Thanh Vân, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội lưu ý: Người dân đã ủng hộ kinh phí để giúp đỡ nhân dân bị lũ lụt ở các tỉnh miền Trung thì nên lưu giữ lại các bằng chứng để sau này khi lũ lụt hết rồi, những ai cần truy cứu thì có căn cứ để giải trình.
Theo đại biểu Lê Thanh Vân, khi mà nguồn lực nhà nước chưa đủ, thì việc nhân dân chung tay hỗ trợ đồng bào bị thiên tai là điều nên khuyến khích. Vì nguồn lực nhà nước có hạn, nếu như huy động bằng các kênh khác thì chi bằng chính để người dân với truyền thống “Lá lành đùm lá rách” để khơi dậy truyền thống yêu nước, thương nòi của nhân dân. Việc huy động nguồn lực này cũng có ý nghĩa giáo dục tinh thần “Tương thân tương ái”, và những tấm gương như vậy có tính lan tỏa trong xã hội rất cao.
Đại biểu Lê Thanh Vân cho rằng cần phải quy định cho minh bạch. Chủ thể có quyền huy động và không nhất thiết chỉ là các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội có tư cách pháp nhân. Cá nhân cũng có thể có quyền đứng ra quyên góp, không nhất thiết là phải qua một trình tự thủ tục hành chính phải được phép. Họ chỉ cần đăng ký, như doanh nghiệp với một mã định danh, với thông tin cá nhân và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Còn sau đó là những quy định về phương thức để thực hiện cứu trợ như thế nào.
“Tôi muốn nói lại là không máy móc về quy định chỉ có tổ chức nhà nước, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế mới có quyền đứng ra quyên góp mà mỗi cá nhân cũng đều có quyền, nhất là những người có tên tuổi, địa chỉ, uy tín trong xã hội được quyền làm việc này. Nhưng về thủ tục thì không thể tự phát, nên có quy định đăng ký và họ chỉ cần đăng ký vào cổng thông tin quản lý nào đó mang tính chính danh để họ ràng buộc trách nhiệm”, đại biểu Lê Thanh Vân nói.
Về phương thức để cứu trợ, đại biểu Lê Thanh Vân cho rằng cá nhân có quyền lựa chọn nơi cứu trợ nhưng phải bảo toàn cho các chuyến đi. Chẳng hạn như nhóm của ca sĩ Thủy Tiên đi trong vùng lũ lụt rất cần có sự hỗ trợ về mặt chuyên môn, các hoạt động cứu trợ, cứu nạn cần được hướng dẫn kỹ càng bởi có những lúc rất nguy hiểm. Sau đó là công khai tài chính, nhà nước phải đưa ra quy định, định hướng, hướng dẫn để sau này nếu có chuyện khuất tất thì các cá nhân có cơ hội giải trình minh bạch. Đồng thời có những quy định ngăn cấm để xử lý những hành vi lạm dụng thiên tai, địch họa để trục lợi bằng nhân danh cứu hộ quyên góp.