Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN
Phát biểu tại buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh đến vai trò của nông nghiệp có ý nghĩa quan trọng đối với nền kinh tế; tác động trực tiếp đến đời sống người nông dân. Thủ tướng nhận xét, trong thời gian dịch bệnh COVID-19 vừa qua, giá thịt lợn tăng cao, gây khó khăn cho đời sống người dân và làm gia tăng chỉ số CPI của nền kinh tế.
Về quan điểm điều hành giá, Thủ tướng nêu rõ, giá thịt lợn cần được điều tiết theo giá thị trường nhưng phải có sự quản lý, trong đó có việc chống đầu cơ, nâng giá bất hợp lý. Thời gian qua, bên cạnh yếu tố dịch bệnh, việc phục hồi, tái đàn còn chậm và một số nguyên nhân khác dẫn đến giá thịt lợn tăng cao. Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công thương triển khai các biện pháp kịp thời với tinh thần kiên quyết giảm giá thịt lợn xuống mức dưới 60.000 đồng/kg (thịt lợn hơi).
Về những giải pháp cụ thể để giảm giá thịt lợn, Thủ tướng gợi ý đến yếu tố tăng nguồn cung bằng cách đẩy mạnh phục hồi đàn lợn trên 32 triệu con, tạo điều kiện thuận lợi cho các trang trại, tập đoàn, hộ chăn nuôi như về giá thuê đất, vay ngân hàng… Cùng với đó là tập trung khắc phục khâu trung gian, thu mua, giết mổ, nhất là các lò mổ.
Thủ tướng nêu rõ quan điểm mong muốn nguồn thịt lợn trong nước chiếm thị phần lớn nhưng nếu có hành vi "cố tình đưa giá lên cao" thì buộc phải nhập khẩu thịt lợn từ các nước về Việt Nam để giảm giá, phục vụ người tiêu dùng.
Song song với biện pháp này, Thủ tướng khuyến khích việc người dân tăng cường sử dụng các loại thực phẩm, các loại thịt khác thay cho thịt lợn, hiện chiếm tỉ lệ quá cao trong bữa ăn của người Việt Nam.
Đặc biệt, Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đẩy mạnh khâu chế biến; việc xuất khẩu thịt lợn phải có kiểm soát, tính toán phù hợp với từng thời điểm.
Thủ tướng nhất trí các biện pháp hỗ trợ tái đàn, khắc phục dịch bệnh. Kiên quyết kiểm soát CPI năm 2020 theo mục tiêu đề ra. Tăng cường quản lý, phát hiện đầu cơ tích trữ, găm hàng, gây ảnh hưởng đến đời sống nhân dân.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, giá thịt lợn hiện nay ở miền Bắc dao động từ 82.000-85.000 đồng/kg (giảm 5000-10.000 đồng so với tuần đầu tháng 3/2020); giá tại miền Trung và Tây Nguyên ổn định, từ 72.000-85.000 đồng/kg; giá tại miền Nam từ 75.000-81.000 đồng/kg (trong đó có tỉnh tăng, tỉnh giảm, dao động từ 1.000-3.000 đồng/kg).
Như vậy, 2 tuần đầu của tháng 3, giá lợn hơi đã tăng trở lại trên phạm vi toàn quốc, sang tuần thứ 3 giá lợn hơi có xu hướng giảm nhẹ nhưng vẫn ở mức rất cao so với trước khi có dịch tả lợn châu Phi. Nguyên nhân là do ảnh hưởng của bệnh dịch tả lợn châu Phi làm cho nguồn cung lợn và thịt lợn sụt giảm; trong đó, nguồn cung lợn giống giảm, giá cao làm gia tăng chi phí sản xuất, kinh doanh thịt lợn. Bên cạnh đó, vào tuần đầu tháng 3, do nhu cầu mua hàng từ các thương lái tăng, một số cơ sở chăn nuôi có hiện tượng hạn chế lượng bán ra để chờ giá tăng với lý do lợn thịt chưa đủ trọng lượng xuất chuồng.
Đa phần các lò giết mổ thịt lợn có quy mô nhỏ, không ký hợp đồng mua trực tiếp số lượng lợn lớn từ các công ty chăn nuôi lớn để giết mổ tập trung nên phải mua qua các đơn vị mua buôn, sau đó giết mổ và phân phối đến chợ bán buôn và bán lẻ. Bên cạnh đó, do tập quán ưa thích tiêu dùng thịt lợn của người dân nên đã tồn tại thực trạng có nhiều cấp trung gian thu mua và giết mổ lợn nằm rải rác tại các địa phương để thuận tiện trong hoạt động kinh doanh, giao bán hàng.
Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của dịch cúm gia cầm và dịch bệnh COVID-19 làm người dân lo ngại nên đã chuyển sang tiêu dùng thịt lợn hoặc xu hướng mua tích trữ thực phẩm khiến giá các sản phẩm lợn tăng.