Việt Nam, Trung Quốc thúc đẩy hợp tác về pháp luật và tư pháp

Tại hội đàm, Bộ trưởng Lê Thành Long chúc mừng những thành tựu to lớn, mang ý nghĩa lịch sử mà Đảng, Nhà nước và nhân dân Trung Quốc đã đạt được, nhất là thành tựu nổi bật trong hơn 10 năm qua kể từ Đại hội XVIII Đảng Cộng sản Trung Quốc, chúc mừng Trung Quốc đã tổ chức thành công Kỳ họp thứ hai Lưỡng hội khóa XIV để xác định các mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trong năm 2024 và giai đoạn tiếp theo, cũng như quyết định những vấn đề trọng đại về sự phát triển của Trung Quốc.

Bộ trưởng Lê Thành Long chúc mừng và đánh giá cao những đóng góp của Bộ Tư pháp Trung Quốc với vai trò là cơ quan thường trực của Ủy ban Quản lý đất nước toàn diện theo pháp luật của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc trong công cuộc xây dựng “Nhà nước pháp trị xã hội chủ nghĩa” của Trung Quốc.

Bộ trưởng Lê Thành Long thông tin sơ bộ về tình hình kinh tế - xã hội của Việt Nam quý I năm 2024, giới thiệu khái quát chủ trương, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam trong lĩnh vực xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thể hiện trong Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, trong đó xác định mục tiêu đến năm 2030 sẽ xây dựng được “Hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, nhân đạo, đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, kịp thời, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, dễ tiếp cận, mở đường cho đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững và cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, nhất quán”.

Thời gian tới, việc triển khai thực hiện Nghị quyết 27-NQ/TW đặt ra nhiều yêu cầu, nhiệm vụ mới đối với Bộ, ngành Tư pháp Việt Nam. Trong bối cảnh đó, việc hợp tác, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm từ các quốc gia trên thế giới là nhu cầu khách quan, đặc biệt là kinh nghiệm của Trung Quốc - một quốc gia láng giềng có bề dày trong công tác pháp luật và tư pháp, có nhiều điểm tương đồng với Việt Nam về nền tảng tư tưởng, mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội, về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.

Tại hội đàm, Bộ trưởng Tư pháp Trung Quốc Hạ Vinh giới thiệu sơ bộ về chủ trương, chính sách của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong lĩnh vực pháp luật và tư pháp; chức năng, nhiệm vụ của Bộ Tư pháp Trung Quốc; chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban Quản lý đất nước toàn diện theo pháp luật Trung ương; đồng thời giới thiệu sơ bộ về một số sáng kiến ban đầu của Bộ Tư pháp Trung Quốc trong thúc đẩy hợp tác khu vực. Bộ trưởng Hạ Vinh cho rằng, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả trong công cuộc xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và đây là tiền đề quan trọng để hai bên trao đổi, tham khảo kinh nghiệm lẫn nhau.

Về quan hệ hợp tác về pháp luật và tư pháp Việt Nam - Trung Quốc, hai Bộ trưởng đánh giá cao việc thời gian qua Bộ Tư pháp hai nước đã nỗ lực đàm phán và ký kết 2 văn kiện hợp tác quan trọng. Ngày 31/10/2022, nhân chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, hai Bộ đã ký Bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực pháp luật thay thế cho văn bản hợp tác được ký trước đây là Nghị định thư hợp tác giữa Bộ Tư pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Việt Nam và Bộ Tư pháp Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa năm 1997. Tại Bản Ghi nhớ này, hai bên thống nhất trao đổi kinh nghiệm về xây dựng pháp luật, kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật; trao đổi kinh nghiệm về: phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở; trợ giúp pháp lý; quản lý luật sư và công chứng viên; xử lý vi phạm hành chính; cải cách pháp luật, xây dựng nhà nước pháp quyền... Trên cơ sở Bản Ghi nhớ mới, hai Bộ Tư pháp đã thống nhất và ký Chương trình hợp tác năm 2024 - 2025 (ký ngày 8/12/2023 nhân chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình).

Hai Bộ trưởng đề nghị các đơn vị chuyên môn thuộc Bộ Tư pháp hai nước tích cực phối hợp để triển khai thực hiện hiệu quả các văn kiện hợp tác này và định kỳ rà soát, đánh giá kết quả, hiệu quả thực hiện các hoạt động hợp tác để đề xuất với lãnh đạo Bộ Tư pháp mỗi nước các giải pháp nâng cao hơn nữa hiệu quả hợp tác.

Ngay sau khi kết thúc Hội đàm, hai Bộ trưởng đã ký Thỏa thuận về việc tổ chức Hội nghị giữa các cơ quan tư pháp của các tỉnh có chung đường biên giới Việt Nam - Trung Quốc lần thứ nhất (tổ chức tại Trung Quốc vào năm 2025).

Theo Thỏa thuận này, nội dung dự kiến trao đổi tại Hội nghị bao gồm: xây dựng pháp luật, quản lý luật sư, công chứng, giám định tư pháp, hòa giải, trọng tài, trợ giúp pháp lý, phổ biến và giáo dục pháp luật, tương trợ tư pháp trong các vấn đề dân sự và thương mại, đề xuất các giải pháp thúc đẩy thực hiện tốt hơn các công tác này trong thời gian tới, xây dựng lộ trình thúc đẩy hợp tác giữa hai Bộ Tư pháp và giữa các cơ quan tư pháp địa phương của hai nước.