Yêu cầu trên được Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đưa ra tại cuộc họp Thường trực của các Ban Chỉ đạo liên quan đến chuẩn bị tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW của Trung ương về kinh tế tập thể, sơ kết 5 năm Nghị quyết số 30-NQ/TW của Trung ương và Nghị định 118/2014/NĐ-CP về sắp xếp, đổi mới, nâng cao hoạt động của các công ty nông lâm nghiệp và tổng kết 10 năm xây dựng nông thôn mới trong năm 2019, sáng 15/7.
Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ phát biểu. Ảnh: Nguyễn Dân/TTXVN
Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Bộ Chính trị đã giao cho Chính phủ tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW của Trung ương về kinh tế tập thể, sơ kết 5 năm Nghị quyết số 30-NQ/TW của Trung ương và Nghị định 118/2014/NĐ-CP về sắp xếp, đổi mới, nâng cao hoạt động của các công ty nông lâm nghiệp. Cùng với đó, Chính phủ cũng tiến hành tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tại tỉnh Nam Định vào cuối năm nay.
Chương trình này là giải pháp quan trọng để thực hiện Nghị quyết số 26 của Trung ương về nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Đây là các nội dung quan trọng, giúp Trung ương, Chính phủ đúc kết được những thành tựu, hạn chế trong triển khai các chính sách thời gian qua, hoạch định chính sách trong giai đoạn tới nhằm phát triển kinh tế - xã hội, nhất là ở khu vực nông nghiệp, nông thôn.
Tại cuộc họp, đại diện các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Kế hoạch và Đầu tư cho biết, hiện nhiều địa phương đã hoàn thành tổng kết các Nghị quyết, Chương trình này của Trung ương và Chính phủ. Các Bộ này cũng đang tiến hành thực hiện tổng kết theo khu vực hay theo các nội dung thành phần của kinh tế tập thể, xây dựng nông thôn mới và sắp xếp đổi mới các công ty nông lâm nghiệp để hướng tới tổng kết của cả nước.
“Ba nội dung này có ý nghĩa riêng biệt nhưng có mối quan hệ mật thiết với nhau trong phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp và khu vực nông thôn, miền núi. Việc tổng kết các nội dung sẽ góp phần quan trọng trong xây dựng văn kiện trình Trung ương và Đại hội Đảng lần thứ XIII”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định, cuối năm 2019, sẽ có trên 50% tổng số xã đạt chuẩn nông thôn mới, hoàn thành trước 1 năm so với yêu cầu của Nghị quyết Đại hội Đảng XII.
“Việc Chính phủ chủ động tổng kết 10 năm triển khai Chương trình và tổng kết sớm việc thực hiện từ 2016- 2020 để cả nước đạt kết quả cao hơn nữa trong năm 2020 và quan trọng hơn là xây dựng khung khổ chính sách cho xây dựng nông thôn mới sau năm 2020 và chắt lọc nội dung đưa vào văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc và các cấp”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho hay.
Cho rằng trong xây dựng nông thôn mới đã xuất hiện hiện nhiều điểm mới, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành liên quan và các địa phương cần tổng kết kỹ, đặc biệt là các mô hình nông thôn mới kiểu mẫu, xây dựng nông thôn mới cấp thôn, bản…
Phó Thủ tướng cũng cho rằng, chương trình mỗi xã một sản phẩm đã trở thành động lực của xây dựng nông thôn mới, cơ chế tạo nguồn lực đã giúp các xã giảm mạnh nợ đọng xây dựng cơ bản nhưng vẫn giữ được sự phát triển của Chương trình xây dựng nông thôn mới, đây là những điều cần tổng kết kỹ. Cùng với đó, nghiên cứu, bổ sung xây dựng chính sách trong bảo vệ môi trường- xử lý rác thải và chất thải, cấp nước sạch, gắn xây dựng nông thôn mới với đô thị hóa, phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới...
Đối với việc tổng kết 15 năm phát triển kinh tế tập thể, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, hiện có trên 50% tổng số hợp tác xã hoạt động hiệu quả và cả nước đã có hơn 14.700 hợp tác xã (mục tiêu tới 2020 là cả nước có 15.000 hợp tác xã). Đây là một bước tiến dài, khi mà tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, Bộ Chính trị vẫn nhận định kinh tế tập thể chưa thoát khỏi tình trạng yếu kém kéo dài.
“Khoán 10 đi vào kinh tế hộ đã thay đổi đời sống nông thôn, nhưng bây giờ, vai trò của kinh tế hộ đã tới hạn, nếu chỉ dựa vào kinh tế hộ thì động lực giải phóng sức sản xuất ở nông thôn còn hạn chế và phải dựa vào hợp tác xã kiểu mới. hợp tác xã kiểu mới không triệt tiêu kinh tế hộ mà lấy kinh tế hộ để gia tăng giá trị”, Phó Thủ tướng nêu rõ.
Phó Thủ tướng cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương trong tổng kết Nghị quyết 13-NQ/TW làm rõ mô hình, tính pháp lý và cơ chế để hợp tác xã thành lập doanh nghiệp trực thuộc, giải quyết dứt điểm các vấn đề nợ khê đọng của hợp tác xã kiểu cũ, cơ chế và chế độ bảo hiểm y tế cho cán bộ hợp tác xã... Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu phối hợp cùng Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tiến hành xây dựng cuốn “Sách trắng” về tình hình kinh tế tập thể và hợp tác xã.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành đánh giá thấu đáo việc cổ phần hóa các công ty nông, lâm trường, hình thức người dân góp vốn vào công ty này bằng quyền sử dụng đất với các mô hình phân chia lợi nhuận khác nhau; sớm đánh giá để xây dựng cơ chế, chính sách và dự toán kinh phí trong đầu tư công trung hạn để triển khai kịp thời ngay khi bắt đầu giai đoạn 2021- 2025.