Phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án Đinh Ngọc Hệ và đồng phạm, sáng 18/5, tại trụ sở Tòa án quân sự Thủ đô Hà Nội. Ảnh minh họa: Dương Giang/TTXVN
Xét xử nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng lớn
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, những năm qua, tình hình tham nhũng, tiêu cực diễn ra phức tạp; tham nhũng có dấu hiệu gia tăng về số lượng với quy mô lớn, thủ đoạn ngày càng tinh vi, diễn ra phổ biến ở các cấp, lĩnh vực gây bức xúc trong xã hội.
Theo đó, tham nhũng thường xảy ra trong công tác quản lý tài nguyên, đất đai, ngân hàng, tài chính, phát triển dự án xây dựng đô thị, giao thông, công nghiệp, mua sắm tài sản công… Các hoạt động có tổ chức chặt chẽ và hình thành đường dây, kéo dài trong nhiều năm; có sự tham gia của doanh nghiệp vào hoạt động hoạch định chính sách phát triển kinh tế xã hội, chủ trương đầu tư, bố trí nhân sự, phân bổ nguồn lực tài chính, phê duyệt dự án và chủ trương mua sắm công.
Trước tình hình đó, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng chỉ đạo cơ quan chuyên môn, tăng cường phát hiện và điều tra, truy tố xét xử nghiêm minh các vụ án tham nhũng. Do đó, hàng loạt các vụ án tham nhũng lớn đã bị phát hiện, làm sáng tỏ và lần lượt đưa ra xét xử, điển hình như vụ án Trịnh Xuân Thanh, Phạm Công Danh, Hà Văn Thắm, Phan Văn Anh Vũ (Vũ Nhôm), Đinh Ngọc Hệ (Út Trọc)…
Chánh án Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, đây là những vụ án tham nhũng, kinh tế đặc biệt lớn, tồn tại nhiều năm, gắn với các quyền lực cao cấp, gây ra các tổn thất to lớn về tài sản, cán bộ và uy tín của Đảng, Nhà nước. Việc điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh các vụ án này đã khẳng định những thành tựu nổi bật của công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng; khẳng định vai trò và hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo trong công tác phòng chống tham nhũng và tội phạm tham nhũng, kinh tế.
Với quyết tâm chính trị cao của Đảng và Nhà nước; sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt, bài bản của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, Chánh án Nguyễn Hòa Bình biểu dương nỗ lực của các cơ quan thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Cán bộ các cơ quan chức năng phòng, chống tham nhũng đã hoạt động tuân thủ pháp luật, kiên trì và sáng tạo, trách nhiệm và chuyên nghiệp, nghiêm túc và không quản khó khăn, thách thức; phối hợp nhịp nhàng, chặt chẽ và hiệu quả. Nhiều vụ việc tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm, thậm chí cả những vụ việc tồn tại từ nhiều năm trước đã được phát hiện, xử lý nghiêm minh.
Đẩy mạnh hiệu quả công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng
Theo báo cáo tổng kết của các cơ quan Tư pháp Trung ương, kết quả có được trong điều tra, truy tố, xét xử những vụ án tham nhũng, kinh tế trong thời gian qua nhờ sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời giữa các cơ quan chức năng nhằm giải quyết dứt điểm, nghiêm minh các vụ án. Cụ thể, từ ngày 1/1/2013 đến ngày 31/5/2020, trên cơ sở kết quả điều tra, truy tố của cơ quan điều tra và Viện kiểm sát, các tòa án cấp sơ thẩm đã thụ lý 13.599 vụ án với 26.621 bị can; xét xử 10.917 vụ án với 19.406 bị cáo phạm tội kinh tế, tham nhũng.
Đồng thời, nhiều cán bộ, đảng viên vi phạm kể cả cán bộ cao cấp bị xử lý, khẳng định quan điểm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”; công khai cán bộ vi phạm, nhất là cán bộ cấp cao, cán bộ đương chức và đã nghỉ hưu...
Làm rõ bản chất tư lợi qua các vụ án và thu hồi được lượng tài sản tham nhũng lớn, các cơ quan chức năng đã tuyên hình phạt tiền bổ sung ở mức cao nhất của khung luật định đối với nhiều bị cáo; tuyên rõ người phải chịu trách nhiệm đối với khối tài sản đã bị chiếm đoạt, bị xâm hại; áp dụng nhiều biện pháp mới để tăng cường thu hồi tải sản tham nhũng, tài sản do phạm tội mà có như: kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản để bảo đảm thi hành án của bị cáo...
Những kết quả đạt được đã tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội, góp phần nâng cao uy tín, sức chiến đấu của Đảng, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân, tạo động lực mới, khí thế mới để toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng.
Hội nghị tiến hành tổng kết thực tiễn hoạt động điều tra, truy tố, xét xử các vụ án kinh tế tham nhũng điển hình để nhìn nhận, đánh giá khách quan, toàn diện kết quả đạt được, kinh nghiệm hay; đồng thời, nhìn nhận tồn tại, hạn chế để đẩy mạnh hiệu quả công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng.
Tại Hội nghị, các đại biểu cũng đã thẳng thắn chỉ ra tồn tại, hạn chế liên quan đến hoạt động phát hiện, thu thập chứng cứ chứng minh tội phạm; truy bắt đối tượng tham nhũng, vận dụng pháp luật; phong tỏa, truy tìm tài sản có được từ tham nhũng. Đồng thời, các đại biểu nêu kinh nghiệm giải quyết vấn đề dân sự trong quá trình xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế; công tác phối hợp và vấn đề tương trợ tư pháp trong quá trình phát hiện và xử lý các vụ án; biện pháp thu hồi tài sản tham nhũng…