Từ nhiều nguồn vốn khác nhau, huyện Cư M’Gar (tỉnh Đắk Lắk) đã lập các khu quy hoạch mới phục vụ số đồng bào di cư ngoài kế hoạch vào định canh định cư, ổn định đời sống, phát triển sản xuất. Tuy nhiên, đồng bào vẫn không chịu sinh sống trong các khu vực này, gây nhiều khó khăn cho huyện, nhất là phá vỡ quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, quản lý nhân hộ khẩu, trật tự trị an trên địa bàn.
Cư M’Gar là một trong những địa phương có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số phía Bắc di cư đến ngoài kế hoạch. Bà con thường vào sâu trong các cánh rừng để phá rừng, chiếm đất trái phép, lập các khu dân cư, khu sản xuất tự phát. Ngay tại xã Ea Kiết, nơi có 128 hộ gia đình đồng bào dân tộc Mông di cư đến ngoài kế hoạch, huyện đã đầu tư 15 tỷ đồng quy hoạch vùng định canh, định cư mới, với tổng diện tích trên 10 ha; cách khu dân cư cũ (khu dân cư tự phát nằm sâu trong rừng) 10 km, có đầy đủ hệ thống giao thông, điện, nước, trường mẫu giáo... Huyện cũng đã hỗ trợ 2 triệu đồng/hộ, đồng thời, vận động lực lượng dân quân tự vệ, đoàn viên thanh niên trên địa bàn đến giúp đỡ miễn phí trong việc di chuyển, làm nhà mới cho từng hộ. Thế nhưng, dự án này đến nay cũng chỉ mới thu hút được 18 hộ đến định canh định cư. Qua tìm hiểu, nguyên nhân đồng bào không chịu di dời đến nơi ở mới là do sợ mất đất canh tác ở khu dân cư tự phát cũ. Theo báo cáo của UBND xã Ea Kiết, đồng bào di cư đến ngoài kế hoạch đã phá rừng, lấn chiếm đất rừng trái phép trên địa bàn đến thời điểm này lên đến 500 ha. Đáng chú ý, nhiều hộ trong số đó lấn chiếm đất rừng trái phép để mua bán, sang nhượng.
Trước tình hình hiện nay, thiết nghĩ tỉnh Đắk Lắk cần tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa đưa đồng bào các dân tộc di cư đến ngoài kế hoạch ở sâu trong rừng vào định canh, định cư tại các khu quy hoạch, tạo tâm lý ổn định để đồng bào yên tâm sản xuất, từng bước nâng cao đời sống, giảm thiểu tình trạng phá rừng, chiếm đất trái phép, sử dụng vào mục đích cá nhân, ảnh hưởng đến đời sống bền vững của đông đảo bà con các dân tộc trên địa bàn.
Quang Huy