Tôi từng rất ấn tượng với bộ ảnh mang tên “Nét chân quê” của một studio, lấy ý tưởng từ chiếc áo bà ba mang vẻ đẹp thuần hậu, mộc mạc của người phụ nữ Nam bộ. Bộ ảnh chụp một đôi Việt kiều Mỹ về thăm lại miền quê sông nước. Chàng vận áo bà ba đen, đầu đội khăn rằn nắm tay nàng guốc mộc cười dịu dàng bên nón lá, áo bà ba đen và sắc sen hồng giữa cánh đồng bát ngát. Sự nồng nàn của tình yêu đôi lứa bên mái lá, bến sông, chốn chợ nghèo hay lắt lẻo cầu tre đều thắm đượm hồn quê trong từng ánh nhìn, sắc áo. Như thể người thôn nữ ấy chưa từng rời xa miệt vườn, miệt ruộng biền biệt những tháng năm dài…
Ngược dòng lịch sử, ta thấy áo bà ba xuất hiện đầu tiên ở Nam Bộ thời kỳ Hậu Lê. Áo bà ba vốn là áo không cổ, được may bằng loại vải một, vải ú, vải sơn đầm…rất mau khô và dễ giặt giũ. Bên cạnh đó, chiếc áo bà ba được xẻ ở hai bên hông tạo sự thoải mái cho người mặc, gần vạt áo có thêm hai túi to khá tiện lợi cho việc đựng những vật dụng nhỏ như cặp tóc, khăn tay, thuốc rê, diêm quẹt, tiền bạc... Chính nhờ tính tiện dụng và sự thoải mái đó, chiếc áo bà ba được cả nam lẫn nữ ở đồng bằng Nam bộ mặc cả lúc đi làm, đi chợ, đi chơi. Riêng lúc đi chơi, họ thường chọn màu sắc nhẹ hơn như màu trắng, màu xám tro.
Còn các cô, các bà thì chọn màu mạ non, xanh lơ nhạt... với chất liệu vải đắt tiền hơn như the, lụa. Sau này áo bà ba được phụ nữ thành thị cải tiến, vừa dân tộc, vừa đẹp và hiện đại hơn, không thẳng và rộng như xưa, mà được may hẹp, nhấn thêm eo bụng cho ôm sát lấy thân hình. Ngoài ra, người ta còn sáng tạo các kiểu cổ lá sen, cánh én, đan tôn. Áo bà ba kết hợp với chiếc quần đen dài chấm cổ chân hoặc gót chân đã tôn lên vẻ đẹp, vóc dáng của người phụ nữ với chiếc lưng ong nhẹ nhàng, thanh thoát, mềm mại.
Trải qua bao nhiêu biến cố lịch sử, những thăng trầm của đời sống, áo bà ba vẫn là bộ trang phục giản dị, nền nã, rất phù hợp với người dân chân chất, thật thà ở nơi sông nước này. Những người con Việt kiều đến đây sau bao năm vẫn thấy mọi thứ thật hiền hòa, mộc mạc và quá đỗi gần gũi thân thương. Vẫn áo bà ba thấp thoáng bên dòng nước xanh, xuồng ba lá. Áo bà ba vương mùi bếp khói, thơm mùi lúa nếp trổ đòng. Áo bà ba len lỏi giữa chợ nổi ven sông, vắt vẻo trên cây cầu nối hai đầu thương nhớ. Áo bà ba đượm mùi mồ hôi trong những vụ mùa bội thu rộn rã tiếng cười.