Một quả dừa sáp có giá cao đến 190.000 - 195.000 đồng, vậy mà vẫn không đủ hàng để bán. Chẳng ai ngờ được từ chỗ thấy lạ lẫm, hương vị ngon rồi trồng để “ăn chơi”, cây dừa sáp lại trở thành thương hiệu đặc sản của vùng đất Cầu Kè (Trà Vinh) và giúp cho hàng trăm hộ dân trở nên giàu có.
“Ông hoàng” của trái cây
Có dịp về huyện Cầu Kè (Trà Vinh), xứ sở của dừa sáp - loại trái cây được coi là độc nhất vô nhị của cả nước, có thể dùng cụm từ “đắt như tôm tươi” để mô tả, mặc dù giá của nó lên đến 190.000 – 195.000 đồng/quả.
|
Người dân Hòa Tân làm giàu nhờ trồng dừa sáp. |
Người dân trồng dừa sáp ở Cầu Kè vui mừng kháo nhau là dừa sáp của quê mình đã lên ngôi “ông hoàng” của trái cây. Bà con ví von như thế bởi hiện nay, không có một loại trái cây nào có cùng trọng lượng (một quả dừa sáp cân nặng từ 1,3 – 1,5 kg) mà bán được giá cao như dừa sáp. Hơn nữa, dừa sáp chưa bao giờ bị giảm giá mà cứ liên tục tăng. Nếu năm 2005, giá một quả dừa sáp ở mức 40.000 – 50.000 đồng, nay đã gần 200.000 đồng.
Ông Thạch Chịa, lão nông đã hơn 85 tuổi, ở khóm 2, thị trấn Cầu Kè có 18 cây dừa sáp trên 40 năm tuổi. Ông cho biết năm 1970 đã xin giống dừa này từ Sư cả chùa Chợ (chùa Bô-tum Sa-cao). Nhân chuyến đi Campuchia, Sư cả được thưởng thức thứ nước giải khát ngon lạ làm từ dừa sáp nên mua 2 cây dừa giống về trồng. Ở thập niên 80, dừa sáp giá trị còn thua trái dừa thường, bởi bán không có thương lái nào mua.
Người dân địa phương chỉ trồng 5 – 10 cây dừa sáp với một mục đích duy nhất là để có quả “ăn chơi, làm quà biếu”. Huyện Cầu Kè có nhiều điểm tổ chức Vu Lan thắng hội định kỳ hàng năm, nên khách phương xa hành hương, tham quan cũng ngày một nhiều. Một số nhà vườn đã đem dừa sáp bán cho các quán nước để chế biến làm nước uống phục vụ du khách. Với hương vị ngon, lạ khó quên, du khách đã được thưởng thức cứ truyền tai nhau nên quả dừa sáp dần dần trở thành “ông hoàng" của trái cây như người dân Cầu Kè đã ví von hiện thời.
Lập vùng triệu phú dừa sáp
Trước sự hấp dẫn về giá trị kinh tế của cây dừa sáp, năm 2006, các nhà khoa học tiến hành nghiên cứu phát triển cây dừa sáp trên vùng đất xã Hòa Tân, huyện Cầu Kè. Viện Nghiên cứu dầu và cây có dầu TP Hồ Chí Minh phối hợp cùng Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Trà Vinh hỗ trợ 20 nông dân trồng hơn 950 cây dừa sáp trên diện tích 6 ha. Năm 2008, tỉnh Trà Vinh chỉ đạo huyện Cầu Kè xây dựng dự án trồng chuyên canh 50 ha dừa sáp (tương đương trồng 9.000 cây dừa) tại xã Hòa Tân. 78 hộ nông dân, hầu hết là người dân tộc Khmer ở ấp Chông Nô 1, Chông Nô 2, Chông Nô 3 được dự án hỗ trợ 60% tiền cây giống (14.000 đồng/cây giống) cho nông dân và hướng dẫn khoa học kỹ thuật trồng dừa. Nhờ đó, đến nay toàn huyện Cầu Kè đã có hơn 22.000 cây dừa sáp, trong đó xã Hòa Tân có gần 17.000 cây, khoảng 30% đã cho quả.
Anh Thạch Em ở ấp Chông Nô 1, xã Hòa Tân phấn khởi cho biết: “Hơn 40 năm làm nghề nông, lần đầu tiên trong đời tôi mới được biết trồng cây dừa theo khoa học (VietGap). Nhờ tham gia mô hình này mà giờ đây tôi có vườn dừa sáp tươi tốt trồng xen chanh không hạt đang thu hoạch, bán dư tiền đầu tư cho vườn dừa”. Năm 2008, anh Thạch Em được hỗ trợ trồng 90 cây dừa sáp trên diện tích 5 công đất trồng lúa trước đây. Trong thời gian dừa còn nhỏ, anh được cán bộ kỹ thuật huyện hướng dẫn trồng xen 376 cây chanh không hạt để “lấy ngắn nuôi dài”. Sau khoảng 17 tháng, vườn chanh không hạt của anh Thạch Em đã cho thu hoạch từ 150 đến 200 kg chanh mỗi đợt hái trái (từ 15 đến 20 ngày thu hoạch 1 đợt), với giá bán thời điểm thấp nhất 7.000 đồng/kg, cao nhất 25.000 đồng/kg, đem về cho anh gần 20 triệu đồng. Theo anh Thạch Em, vườn chanh không hạt sẽ thu hoạch trong 7 năm, khi cây chanh tàn thì đến cây dừa sáp cho thu nhập. Với mô hình sản xuất của anh Thạch Em, đến nay ban điều hành dự án đã nhân rộng được trên 20 ha dừa sáp xen chanh không hạt, giúp nông dân có thu nhập đáng kể.
Vườn dừa sáp rộng 0,7 ha, gồm 136 cây của gia đình ông Thạch Cộng ở ấp Chông Nô 2, trong đó có 30 cây được trồng từ năm 2006 đến nay đã cho quả. Ông khoe, thường dừa sáp được trồng 5 năm tuổi mới cho quả, nhưng nhờ trồng theo qui trình VietGap chỉ 4 năm đã có một cây cho quả. Cá biệt, ông có ba cây dừa sáp 5 năm tuổi, năm 2010 cho đến 147 quả, bán được 15 triệu đồng. Đây là một kỷ lục chưa từng có về tỷ lệ cho quả của cây dừa sáp trên đất Cầu Kè. Anh Thạch Phu My, Phó chủ nhiệm hợp tác xã dừa sáp Hòa Tân cho biết: “Số dừa sáp được trồng từ năm 2006 đến nay đều đã cho quả. Được ứng dụng khoa học kỹ thuật, nhất là thực hiện phương pháp thụ phấn trợ lực, dừa sáp cho tỷ lệ trái tăng đến 30% so với cách trồng truyền thống trước đây. Trung bình dừa sáp trồng theo cách truyền thống chỉ cho từ 2 – 3 trái/buồng (bình quân 10 trái/ buồng). Thấy được hiệu quả, nên bây giờ không chỉ có 78 hộ thành viên của hợp tác xã mà hàng trăm hộ ở Hòa Tân đều ứng dụng khoa học kỹ thuật trồng dừa sáp”.
Anh Thạch Phu My nhẩm tính, khi cây dừa sáp ở giai đoạn từ 7 tuổi trở lên, bình quân một năm cho khoảng 120 - 150 quả. Với hiệu quả từ việc ứng dụng khoa học kỹ thuật, tỷ lệ dừa cho quả đạt 40 – 50%, tính theo giá bán hiện thời, mỗi cây dừa sáp cho thu nhập trên 10 triệu đồng. Nếu chỉ tính mức bình quân mỗi hộ dân trồng 50 cây dừa sáp, mức thu nhập này sẽ giúp người trồng dừa ở Hòa Tân không bao lâu trở thành triệu phú. Còn nếu nhân với số lượng 17.000 cây dừa sáp hiện có của toàn xã, có lẽ phải gọi Hòa Tân là “vùng tỷ phú".
Phúc Sơn