Nghị sĩ kỳ cựu của đảng Cộng hòa Chuck Hagel, 66 tuổi, ngày 8/1 đã được Tổng thống Mỹ Barack Obama đề cử vào vị trí bộ trưởng quốc phòng, thay thế ông Leon Panetta. Cùng với lời kêu gọi Thượng viện Mỹ thông qua đề cử ông Hagel, Tổng thống Obama ca ngợi ông Hagel là "một người Mỹ yêu nước".
Việc đề cử vị trí bộ trưởng quốc phòng trong chính quyền Obama được dư luận đặc biệt chú ý bởi nó diễn ra trong bối cảnh Oasinhtơn đang đứng trước những vấn đề nan giải như rút quân khỏi Ápganixtan, chương trình hạt nhân của Iran hay cắt giảm ngân sách quốc phòng.
Là cựu binh từng tham chiến tại Việt Nam, ông Hagel đã rời Thượng viện năm 2008 sau khi bị nhiều chính trị gia của phe Cộng hòa chỉ trích do những hành động bị coi là chống lại các lợi ích của Ixraen, như bỏ phiếu phản đối việc Mỹ áp lệnh trừng phạt với Iran cũng như từng có những phát biểu nhằm vào nhà nước Do Thái.
Mặc dù chính phủ Ixraen vẫn chưa có bình luận chính thức về quyết định đề cử của ông Obama, nhưng nhật báo thân chính phủ nước này, tờ “Israel Hayom” ngày 8/1 dẫn lời một quan chức chính phủ Ixraen không nêu tên cho rằng việc lựa chọn ông Hagel là “tin tồi tệ”. Quan chức này còn nhận định: “Rõ ràng với ông ta, (Ixraen) sẽ không gặp việc gì dễ dàng”. Chủ tịch Quốc hội Ixraen, Reuven Rivlin cho rằng viễn cảnh chính sách đối ngoại của Mỹ, sau khi ông Hagel được đề cử vị trí Bộ trưởng Quốc phòng, là “khởi nguồn cho mối quan ngại của Ixraen”. Trong khi đó, từ Têhêran, Bộ Ngoại giao Iran ra tuyên bố nước này hy vọng việc bổ nhiệm ông Chuck Hagel vào cương vị Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ sẽ dẫn tới “những thay đổi thiết thực” trong chính sách đối ngoại của nước Mỹ, và nhấn mạnh rằng “Oasinhtơn sẽ có sự tôn trọng đối với quyền của các quốc gia khác”.
Trong khi đó, đối với đảng Dân chủ của Mỹ, việc đề cử một cựu nghị sĩ Cộng hòa làm bộ trưởng quốc phòng đã khẳng định tính đa dạng của ê kíp Obama. Trong khi đó, mạng tin "Politico" (Mỹ) ngày 8/1 nhận định, Tổng thống Obama chọn cựu nghị sỹ đảng Cộng hòa Hagel làm Bộ trưởng Quốc phòng là vì hai lý do:
Thứ nhất và quan trọng nhất, ông Hagel và Tổng thống Obama có quan hệ cá nhân mật thiết và có cùng quan điểm về chính sách đối ngoại. Họ trở thành bạn bè tại Thượng viện và năm 2008, quan hệ giữa hai người trở nên sâu sắc khi ông Hagel trở thành cố vấn không chính thức cho ông Obama về chính sách đối ngoại trong chiến dịch vận động tranh cử. Ông Hagel đã tháp tùng ông Obama thăm Irắc trong chiến dịch tranh cử. Quan trọng hơn, ông Hagel cũng giống như ông Obama muốn điều chỉnh chính sách đối ngoại của nước Mỹ.
Thứ hai, ông Obama muốn tạo nên một “học thuyết Obama” bằng việc từng bước tìm cách tạo ra những thay đổi sâu sắc trong chính sách đối ngoại của Mỹ. Ông Obama muốn hạn chế Mỹ can thiệp quân sự ở các nước và cũng không muốn bị thất bại trong các cuộc chiến tranh và tái thiết như ở Irắc và Ápganixtan. Ông Obama muốn duy trì nước Mỹ như một cường quốc vượt trội trên thế giới, nhưng là một cường quốc có thể thành lập các liên minh với các nước khác. Ông đang tìm cách duy trì một quân đội Mỹ mạnh nhưng cắt giảm chi phí hơn nữa để phục vụ chi tiêu trong nước. Ông Hagel ủng hộ các mục tiêu đó của ông Obama và có thể được tín nhiệm trong việc thực hiện những mục tiêu này.
Theo hãng tin Reuters, có khả năng ông Hagel sẽ ủng hộ việc rút một số lượng lớn binh sỹ khỏi Ápganixtan, cắt giảm chi tiêu của Lầu Năm Góc và đặc biệt thận trọng khi tính tới việc sử dụng các lực lượng ở những khu vực như Iran hay Xyri. Ông Hagel từng phát biểu trong chương trình "Tavis Smiley" của đài PBS hồi năm ngoái rằng: "Chúng ta (nước Mỹ) không thể áp đặt ý chí của chúng ta. Hai cuộc chiến tranh đắt giá (tại Irắc và Ápganixtan) mà chúng ta đang dính líu tới đã dạy chúng ta bài học này một lần nữa". Liên quan đến Xyri, ông Hagel cũng tỏ ra rất thận trọng về những gì có thể đạt được tại quốc gia này. Ông nói với tạp chí "Chính sách Đối ngoại" hồi tháng 5/2012: "Tôi không cho rằng Mỹ muốn đóng vai trò dẫn đầu trong vấn đề này".
Cùng với việc đề cử ông Hagel, Tổng thống Obama cũng đề cử cố vấn chống khủng bố của Nhà Trắng John Brennan làm nhân vật lãnh đạo Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) và Thượng nghị sĩ John Kerry vào vị trí ngoại trưởng.
H.H - T.L (tổng hợp)