Đừng để bệnh glôcôm đánh cắp thế giới tươi đẹp của bạn!”. Đây là thông điệp của“Tuần lễ Glôcôm thế giới” năm 2013 (từ ngày 11/3 đến 16/3/2013) được PGS. TS Đỗ Như Hơn, GĐ BV Mắt TW nêu ra tại buổi lễ mít tinh diễn ra chiều 12/3.
Người bệnh nên duy trì thói quen khám mắt định kỳ. |
Thuật ngữ “Glôcôm” (dân gian thường gọi là bệnh thiên đầu thống) được dùng để gọi một nhóm bệnh có những đặc điểm chung là nhãn áp tăng quá mức chịu đựng của mắt bình thường. Đây là căn bệnh nguy hiểm, thường gây đau nhức, mất thị lực, có thể gây mù vĩnh viễn. Hiện cơ chế bệnh sinh vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng nên rất khó phòng ngừa bệnh.
Người dân vẫn lơ mơ về bệnh
Hiện, trên thế giới có khoảng 60 triệu người mắc bệnh glôcôm, trong đó có khoảng 8,4 triệu người mù hai mắt do căn bệnh này. Đến năm 2020, số người mắc căn bệnh này sẽ tăng lên khoảng 80 triệu người. Tại Việt Nam, theo Bệnh viện Mắt Trung ương, kết quả điều tra trên 16 tỉnh, thành cho thấy, hiện có khoảng 25.000 người mù do bệnh glôcôm. Theo báo cáo mới nhất của Bệnh viện Mắt TW năm 2011, tại 2 tỉnh Nam Định và Thái Bình, tỷ lệ người mắc glôcôm trong một số cộng đồng dân cư chiếm tới 2,2% như ở Nam Định và 2,4% tại Thái Bình. Hầu hết người dân tham gia khám sàng lọc (94%) còn lơ mơ hoặc không biết gì về bệnh glôcôm. Đây chính là một trong những nguyên nhân khiến bệnh thêm trầm trọng.
Ngoài ra, bệnh glôcôm còn có yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người mắc glôcôm thì những người thân cần được trang bị kiến thức để phát hiện bệnh sớm và đến ngay cơ sở chuyên khoa mắt để được điều trị kịp thời. Các chuyên gia nhãn khoa cũng cảnh báo, việc lạm dụng và tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid trong một thời gian dài cũng dễ khiến mắc glôcôm. Theo thống kê của Bệnh viện Mắt TW, bệnh nhân bị glôcôm góc mở, có tiền sử tra corticoid tại mắt kéo dài chiếm 31,7% đến 33,1%, trong đó số người trong lứa tuổi lao động (25-59 tuổi) chiếm 63,1%.
Bệnh có xu hướng tăng
Glôcôm đứng thứ hai (sau bệnh đục thể thủy tinh) trong các nguyên nhân gây mù lòa có thể phòng tránh được. Tuy nhiên, theo các bác sĩ Bệnh viện Mắt TW, thực tế, nhiều bệnh nhân mắc bệnh glôcôm nhập viện trong tình trạng bệnh nặng, thị lực rất thấp, nguy cơ mù lòa cao. Đã thế, nhiều bệnh nhân đến điều trị lại không tuân thủ hướng dẫn của thầy thuốc và phác đồ điều trị nên nguy cơ tái phát rất cao. Qua theo dõi bệnh nhân glôcôm góc mở điều trị tại Khoa Glôcôm cho thấy, có tới 43% số bệnh nhân có bệnh tiến triển nặng thêm và tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh glôcôm tăng dần theo từng năm: Từ 5,4% năm 2004 đến 8,2% năm 2007 và 9,7% năm 2008.
Những người có nguy cơ cao mắc bệnh glôcôm: * Trên 35 tuổi. Tuổi càng cao, khả năng bị glôcôm càng lớn. lNhững người ruột thịt của bệnh nhân mắc glôcôm. * Bệnh nhân có tiền sử dùng corticoid kéo dài (tra mắt hoặc toàn thân). lNhững bệnh nhân có bệnh toàn thân như: đái tháo đường, cao huyết áp... * Những người có nhãn cầu nhỏ như bị viễn thị nặng, giác mạc nhỏ, dễ xúc cảm, hay lo âu là cơ địa thuận lợi để xuất hiện cơn glôcôm. lNhãn áp cao trên 25 mmHg. |
Bệnh glôcôm thường khởi phát đột ngột vào buổi chiều tối, hoặc khi bệnh nhân đang cúi xuống đọc sách, hoặc sau những sang chấn tinh thần mạnh. Biểu hiện của chứng bệnh này là mắt đột ngột đau nhức dữ dội từng cơn, lan lên nửa đầu cùng bên, nhìn đèn thấy có quầng xanh đỏ như cầu vồng, sờ tay vào mắt thấy nhãn cầu căng cứng như hòn bi... Khi có những triệu chứng như trên, người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám mắt, đo nhãn áp và được xử trí kịp thời, các chuyên gia nhãn khoa khuyến cáo.
Tuy nhiên, có trường hợp mắc bệnh glôcôm mà không thấy đau nhức mắt; một số người lại chỉ thấy mắt căng tức nhẹ thoáng qua hoặc nhìn mờ như qua một màn sương rồi hết. Những triệu chứng trên thường không rõ ràng nên bệnh nhân ít để ý.
Theo PGS.TS Đỗ Như Hơn, GĐ Bệnh viện Mắt TW: “Mục đích điều trị glôcôm là ngăn chặn bệnh không tiếp tục gây tổn thương đầu dây thần kinh thị giác. Bệnh nhân khi đã mắc bệnh glôcôm nhất thiết phải đi khám định kỳ, được các bác sỹ nhãn khoa tư vấn, theo dõi thường xuyên theo một quy trình chặt chẽ nhằm hạn chế tối đa việc tổn hại về thực thể và chức năng thị giác”- PGS Đỗ Như Hơn nhấn mạnh.
Bài và ảnh: Châu Anh