"Thỏa thuận cuối cùng về vấn đề hạt nhân của Tehran đang ở rất gần". Đại diện cấp cao phụ trách an ninh và chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), bà Federica Mogherini đã nhận định như vậy sau cuộc đàm phán giữa Iran và Nhóm P5+1 (gồm 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an LHQ là Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc cùng với Đức) diễn ra tại Vienna (Áo) suốt gần 9 ngày qua.
Cuộc đàm phán hạt nhân giữa nhóm P5+1 và Iran ngày 1/7. Ảnh: AFP/TTXVN |
Phát biểu với báo giới ngày 5/7, bà Federica Mogherini cho biết sau gần 2 năm nỗ lực đàm phán và gần 12 năm kể từ khi khởi động, thỏa thuận về chương trình hạt nhân của Iran đang "ở rất gần". Bà Mogherini nhấn mạnh bầu không khí đàm phán "tích cực và mang tính xây dựng". Theo bà Mogherini, hiện các bên đều thể hiện ý chí chính trị, vấn đề chỉ còn là liệu những ý chí này có chuyển thành những quyết định chính trị không và hiện giờ là thời điểm kiểm chứng những điều kiện chín muồi cho một thỏa thuận toàn diện.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, người vừa tham gia các cuộc đàm phán mới nhất tại Vienna, cho biết các bên đã đạt được những tiến bộ thực sự dù vẫn còn một số vấn đề khó khăn chưa được giải quyết. Ông Kerry tuyên bố “bây giờ là thời điểm” để hoàn tất thỏa thuận hạt nhân lịch sử với Iran. Mặc dù vậy, người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ cho rằng cuộc đàm phán vẫn có thể đi theo hướng khác nếu bất đồng không được giải quyết. Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius nêu rõ: "Đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran đã bắt đầu cách đây 12 năm, và nay chúng ta còn 72 giờ để kết thúc tiến trình này". Ông nhấn mạnh: "Tất cả các quân bài vẫn nằm trên bàn. Vấn đề chính hiện nay là liệu Iran có chấp nhận đưa ra những cam kết rõ ràng về những vấn đề vốn bị coi là chưa minh bạch trong chương trình hạt nhân của họ hay không".
Về phần mình, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif bày tỏ lạc quan thận trọng trước thời hạn chót ngày 7/7 của tiến trình đàm phán, cho biết vẫn tồn tại một số bất đồng lớn giữa Iran và Nhóm P5+1. Phát biểu với báo giới, ông Zarif thừa nhận: "Chưa có gì rõ ràng... vẫn còn một số khác biệt và chúng tôi đang nỗ lực".
Theo một số nhà ngoại giao, cuộc đàm phán có thể kéo dài đến hết ngày 9/7, thời điểm chính quyền của Tổng thống Barack Obama đệ trình thỏa thuận hạt nhân với Iran lên Quốc hội xem xét.
Đầu tháng 4 vừa qua, Iran và P5+1 đã đạt một thỏa thuận khung và ấn định hạn chót ngày 30/6 đạt thỏa thuận toàn diện cuối cùng để có thể kết thúc hồ sơ hạt nhân Iran, một trong những hồ sơ được xem là gai góc nhất trong quan hệ quốc tế đương đại. Tuy nhiên, ngay trước hạn chót này, các bên đã nhất trí kéo dài cuộc đàm phán đến ngày 7/7. Động thái này cho thấy các chuyên gia đàm phán hạt nhân đang nỗ lực hết sức để đạt được thỏa thuận nhằm giải quyết cuộc tranh cãi dai dẳng, đồng thời cũng bộc lộ những khó khăn mới trong quá trình đàm phán.
Trong một diễn biến liên quan, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) ngày 5/7 cho biết các quan chức cấp cao của tổ chức này đang tới thủ đô Tehran của Iran. Tuy nhiên, IAEA không cung cấp thông tin chi tiết mà chỉ cho biết Tổng Giám đốc IAEA Yukiya Amano hôm 2/7 đã có các cuộc đàm phán tại thủ đô Tehran về việc nối lại hoạt động điều tra các cơ sở hạt nhân của Iran, và dự định sẽ hoàn tất báo cáo điều tra trước cuối năm nay.