Trước khi cất cánh, thiết bị liên lạc vô tuyến tần số sóng ngắn đã bị bỏ lại để lấy chỗ đựng thêm nhiên liệu. Chiếc Electra chở theo khoảng 19.000 lít nhiên liệu, mỗi lần hoạt động hết công suất tốn 190 lít.
Tổng thống Herbert Hoover tặng Amelia huy chương vàng vinh danh thành tích của Amelia một mình bay qua Đại Tây Dương. |
Ngay từ khi bắt đầu cất cánh Electra đã gặp trục trặc. Các nhân chứng ngày 2/7 cho biết lúc đó ăng - ten của sóng vô tuyến đã bị hỏng. Họ cũng cho rằng do điều kiện thời tiết âm u nên Noonan cực kì khó khăn khi dùng thiết bị định vị. Chưa hết, họ còn phát hiện ra rằng bản đồ mà phi hành đoàn đang sử dụng không chính xác. Vị trí hòn đảo Howland mà Noonan và Amelia đánh dấu trên bản đồ cách vị trí thực tế gần 10 km.
Sai lệch này gây ra một loạt vấn đề không thể giải quyết được. Amelia và Noonan cố gắng dò các tín hiệu hình ảnh và âm thanh từ tàu Itasca, tuy nhiên vì nhiều lý do tín hiệu sóng vô tuyến hôm đó rất kém. Nhân viên trên tàu Itasca và Amelia còn nhầm lẫn về tần số và quên không thống nhất về thời gian hạ cánh. Đoàn bay hoạt động theo thời gian dân sự (giờ GMT), trong khi tàu Itasca lại hoạt động trong khu vực thời gian hải quân, chậm hơn 30 phút.
Amelia kiểm tra dụng cụ chuẩn bị cho chuyến bay vòng quanh thế giới năm 1937. |
7 giờ 20 sáng ngày 3/7/1937, Amelia báo cáo đang ở vị trí 32 km về phía tây nam của hòn đảo Nukumanu. 7 giờ 42 sáng, tàu Itasca nhận được tin nhắn từ Amelia: “Chúng tôi đáng lẽ phải hạ cánh xuống chỗ các bạn, nhưng chúng tôi không tìm thấy vị trí của các bạn. Nhiên liệu đang cạn kiệt. Chúng tôi không thể liên lạc với các bạn bằng sóng vô tuyến. Chúng tôi đang ở độ cao 304 mét”.
Tàu Itasca đã hồi âm nhưng có vẻ như Amelia không nhận được. Lần liên lạc cuối cùng của đoàn bay là lúc 8 giờ 43 phút. Dù việc truyền tín hiệu gặp trục trặc, nhưng người ta cho rằng lúc đó Amelia và Noonan nghĩ rằng họ đang bay dọc theo đường bắc nam. Tàu Itasca đã cố gắng thả đèn dầu để phát tín hiệu cho đoàn bay, nhưng dường như họ không thể nhìn thấy. Rất có khả năng sau đó máy bay của họ hết nhiên liệu và đã rơi xuống biển.
Sau khi nhận ra đã hoàn toàn mất liên lạc với Amelia, tàu Itasca ngay lập tức tiến hành tìm kiếm. Có tới 66 máy bay và 9 tàu thủy - ước tính khoảng 4 triệu USD - đã được điều động cho công việc cứu hộ. Tuy nhiên, tung tích của hai phi công vẫn còn là một dấu hỏi.
Amelia bên trong buồng lái máy bay. |
Quá trình cứu hộ chính thức kết thúc ngày 18/7/1937, nhưng chồng chưa cưới của Amelia là George Putnam vẫn tiếp tục bỏ tiền để tìm kiếm cô. Putnam không chỉ cầu cứu các chuyên gia hải quân, thậm chí còn nhờ đến yếu tố tâm linh với hi vọng tìm kiếm được người vợ sắp cưới của mình.
Mãi đến tháng 10/1937, Putnam mới thừa nhận rằng không còn hi vọng sống sót nào dành cho Noonan và Amelia. Ngày 5/1/1939, Tòa án tối cao Los Angeles chính thức tuyên bố Amelia Earhart đã tử nạn.
Hiện đang tồn tại hai giả thuyết có độ tin cậy cao nhất về vụ mất tích. Một là chiếc Electra do Noonan và Amelia lái đã phải hạ cánh xuống biển hoặc bị rơi xuống biển và hai người đã bỏ mạng ngoài khơi. Các phi công và chuyên gia hàng không nghiêng về giả thuyết này đã kết luận rằng chuyến bay có một “kế hoạch tồi tệ”, nhưng việc “thực hiện còn tồi tệ hơn”. Tuy nhiên, kết quả điều tra kết luận rằng máy bay Electra đã không được cung cấp đầy đủ nhiên liệu và không thể đến được đảo Howland ngay cả trong điều kiện lý tưởng.
Một giả thuyết khác cũng rất đáng tin cậy dựa trên những bằng chứng được tìm thấy gần đây: Rất có thể Noonan và Amelia không đánh tín hiệu qua sóng vô tuyến, kể từ sau tín hiệu cuối cùng họ phát đi, rồi hạ cánh ở hòn đảo hoang có tên Gadner (hiện nay được biết đến với tên đảo Nikularoro). Hòn đảo này chính là nơi họ sống cuối cùng trước khi chết.
Giả thuyết này dựa trên việc các nhà điều tra tìm thấy trên đảo Gadner một số đồ vật như công cụ tự chế, quần áo, một bảng điều khiển bằng nhôm, và một mảnh Plexiglas có chiều rộng và độ cong đúng bằng cửa sổ của Electra.
Thậm chí, người ta còn lấy mẫu AND của Amelia từ nước bọt khô dính trên phong bì của bà nhằm xác định xem bộ xương tìm thấy trên đảo Gadner và những vật dụng liệu có thực sự là của Amelia hay không. Gần đây nhất, tháng 5/2012, các điều tra viên tìm thấy một lọ kem chống tàn nhang trên một hòn đảo xa xôi ở Nam Thái Bình Dương, gần với những đồ vật được phát hiện trước đó. Nhiều điều tra viên tin rằng lọ kem này là của Amelia.
Quỳnh Trang