Ngày 31/5, các quan chức phương Tây cho hay Nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Trung Quốc, Nga và Đức) đã nhất trí về cách thức khôi phục các biện pháp trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ) đối với Iran nếu nước này vi phạm các điều khoản của thỏa thuận hạt nhân tương lai.Với động thái này, P5+1 đã vượt qua một trong những rào cản chính đối với việc thông qua thỏa thuận cuối cùng với Iran trước thời hạn chót vào ngày 30/6 tới.
Ngày 30/5, tại Geneva (Thụy Sĩ), Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (phải) và người đồng cấp Iran Mohammad Javad Zarif (trái) bắt đầu vòng đàm phán mới về chương trình hạt nhân của Tehran. Ảnh: AFP/TTXVN |
Theo thỏa thuận mới, một ủy ban giám sát vi phạm thỏa thuận sẽ được lập ra bao gồm đại diện của P5+1 và Iran, để đánh giá bất kỳ hành vi nào của Iran bị nghi ngờ vi phạm các điều khoản trong thỏa thuận.
Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cũng sẽ tiếp tục báo cáo thường xuyên về chương trình hạt nhân của Iran để P5+1 và Hội đồng bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) có thể đánh giá về việc tuân thủ thỏa thuận của Iran.
Nếu Iran bị phát hiện không tuân theo các điều khoản của thỏa thuận, các biện pháp trừng phạt của LHQ sẽ được khôi phục.
Nguồn tin không nói rõ cách thức các lệnh trừng phạt sẽ được khôi phục, song các cường quốc phương Tây khẳng định việc này sẽ không cần tới một phiên bỏ phiếu tại HĐBA, căn cứ theo những điều khoản trong một nghị quyết mới sẽ được hội đồng thông qua sau khi P5+1 và Iran đạt được thỏa thuận.
Một quan chức phương Tây khẳng định 6 cường quốc đã đạt được đồng thuận tuyệt đối về cơ chế khôi phục các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, một quan chức phương Tây khác cũng lưu ý thỏa thuận này chỉ mang tính "tạm thời" bởi nó cần có được sự chấp nhận của Iran.
Trong khi đó, một quan chức ngoại giao Iran cho hay nước này đang nghiên cứu một số phương án liên quan đến vấn đề khôi phục các biện pháp trừng phạt của HĐBA đối với Iran.
Trong một diễn biến liên quan, Iran cho biết sẽ thảo luận "các giải pháp khác" cho yêu cầu của phương Tây về việc cho phép điều tra viên của LHQ tiếp cận các căn cứ quân sự cũng như các nhà khoa học hạt nhân của nước này.
Phát biểu sau cuộc họp với người đồng cấp Mỹ John Kerry, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif không đề cập chi tiết về cách thức các nhà đàm phán của Iran dự định giải quyết vấn đề này song khẳng định giới chức Iran sẽ cố hết sức trong 3 hay 4 tuần tới.
Trước đó, cuộc họp bàn giữa Ngoại trưởng Mỹ và Iran đã kết thúc ngày 30/5 sau 6 giờ đồng hồ mà vẫn chưa có được bước đột phá.
Hôm 2/4, P5+1 và Iran đã đạt được một thỏa thuận khung về chương trình hạt nhân của Iran, và nay hai bên đang đàm phán về những chi tiết trong một thỏa thuận cuối cùng, bao gồm thời gian dỡ bỏ trừng phạt, cách tiếp cận và kiểm chứng quá trình tuân thủ của Iran cũng như cơ chế khôi phục trừng phạt nếu Iran phá vỡ các cam kết.