Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Đình Toàn, sau 7 năm thực hiện Nghị quyết 37 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc bộ, Bộ Xây dựng đã lập kế hoạch ưu tiên bố trí các nguồn vốn thực hiện các dự án nâng cấp, xây dựng mới các công trình cấp nước sạch, phục vụ sinh hoạt và sản xuất cho các đô thị trong vùng.
Cho đến nay, một số địa phương đã được Thủ tướng phê duyệt hoặc đang trong quá trình thẩm định và kêu gọi đầu tư các dự án cung cấp nước sạch. Điển hình như: Dự án Đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước thị xã Lai Châu sử dụng vốn tín dụng hỗ trợ của Chính phủ Na Uy với tổng số vốn 4.108.821 đô la; Dự án Đầu tư xây dựng và mở rộng hệ thống cấp nước thành phố Điện Biên Phủ sử dụng vốn tín dụng hỗ trợ của Chính phủ Na Uy với tổng số vốn 4.100.000 đô la; tỉnh Lào Cai lập dự án công trình cấp nước Lào Cai - Cam Đường đề nghị sử dụng vốn ORET của Hà Lan; Chương trình cấp nước Phần Lan, giai đoạn 1 (2004 - 2009) đã hoàn thành tại tỉnh Bắc Kạn; các công trình cấp nước sạch tại thị trấn Bằng Lũng có công suất 800 m3/ngày và tại thị trấn Nà Phặc có công suất 500 m3/ngày đã đưa vào sử dụng. Cùng đó là Chương trình cấp nước Phần Lan, giai đoạn 2 (2009 - 2013) đang chuẩn bị đầu tư các dự án cấp nước sạch tại thị trấn Vĩnh Lộc và Na Hang (Tuyên Quang); thị trấn Yên Lạc (Bắc Kạn); thị trấn Nước Hai (Cao Bằng).
Tuy nhiên, do điều kiện kinh tế khó khăn, hiệu quả kinh tế chưa cao nên vẫn còn các dự án cấp nước sạch tại một số địa phương vẫn chưa được xét vay vốn như: Thị trấn Mù Cang Chải và Nông trường Nghĩa Lộ (Yên Bái); thị trấn Tam Sơn và Yên Minh (Hà Giang); thị trấn Thanh Nhật (Cao Bằng). Hiện Bộ Xây dựng đang phối hợp với các địa phương trên và Ngân hàng Đầu tư phát triển Việt Nam tạo điều kiện hỗ trợ cho những dự án này.
Bộ Xây dựng nhận định, do khả năng hoàn trả vốn vay thấp nên việc sử dụng nguồn vốn ODA cho các dự án hạ tầng đô thị, trong đó có dự án cung cấp nước sạch còn gặp nhiều khó khăn.
Vì vậy, để đảm bảo điều kiện triển khai dự án cung cấp nước sạch, môi trường đô thị sử dụng nguồn vốn ODA do địa phương quản lý tại các tỉnh trong vùng, Bộ Xây dựng đề xuất ngoài việc hỗ trợ 100% vốn đối ứng, Chính phủ cần có cơ chế ưu đãi hơn để khuyến khích các nhà tài trợ triển khai những dự án này. Ngoài ra, cần có những cơ chế, chính sách hỗ trợ đối với dự án sử dụng các nguồn vốn khác.
Thu Hằng