Vitamin và các chất khoáng là một trong những yếu tố cần thiết cho sự phát triển cơ thể trẻ em kể cả khi còn nhỏ tuổi cho đến tuổi vị thành niên lại càng quan trọng, vì đây là giai đoạn cuối cùng để các em tăng tốc về chiều cao, nếu bỏ qua giai đoạn này, cơ hội tăng trưởng về chiều cao sẽ rất khó khăn. Bác sĩ Lê Thị Hải, Trưởng phòng khám và tư vấn Viện Dinh dưỡng quốc gia đã cho chúng tôi biết nhiều thông tin về vai trò của vitamin đối với sự phát triển của giới trẻ.
´Bác sĩ có thể cho biết việc bổ sung đầy đủ vitamin có vai trò quan trọng như thế nào đối với sự phát triển của thanh thiếu niên?
Khi cơ thể bị thiếu vitamin và khoáng chất, các em sẽ chậm lớn, mắc một số bệnh, chẳng hạn: thiếu vitamin A có thể gây bệnh ở mắt, nhiễm khuẩn đường hô hấp và đường tiêu hóa; chậm phát triển chiều cao thiếu vitamin B1 dễ bị phù, viêm các dây thần kinh, suy tim; thiếu vitamin C dễ gây chảy máu dưới da và niêm mạc, làm giảm sức đề kháng của cơ thể với bệnh tật, đặc biệt là các bệnh nhiễm khuẩn; thiếu vitamin K dễ bị xuất huyết, đặc biệt xuất huyết não, màng não; thiếu vitamin D và canxi sẽ chậm tăng chiều cao; đau xương do tăng trưởng, thiếu kẽm dễ mắc các bệnh ngoài da; chậm phát triển chiều cao...
´Nhiều em nữ ở độ tuổi thanh thiếu niên do sớm chú ý đến việc giữ gìn vóc dáng nên đã rất kiêng khem, chế độ dinh dưỡng không đảm bảo. Vậy, trong giai đoạn này, vấn đề thiếu vitamin và các khoáng chất sẽ ảnh hưởng thế nào đến trí tuệ và thể chất các em?
Đến giai đoạn dậy thì nhiều em nữ đã rất chú ý đến vóc dáng, nhiều em sợ béo nên ăn kiêng khem quá mức dẫn đến thiếu các vitamin và khoáng chất, vi chất dinh dưỡng hay thiếu nhất chính là sắt và kẽm, thiếu máu do thiếu vi chất dinh dưỡng hay gặp ở lứa tuổi này nếu ăn kiêng quá mức, đặc biệt tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, thiếu chất đạm rất hay gặp. Nếu ăn kiêng quá mức lại không bổ sung viên sắt thì tình trạng thiếu máu sẽ rất dễ xảy ra, khi thiếu máu các em thường mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt đau đầu, hay ngủ gật trong giờ học ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả học tập. Thiếu canxi, thiếu kẽm ảnh hưởng đến phát triển chiều cao, tóc khô cứng dễ gãy… đối với em gái ngoài việc có một thân hình cân đối thì làn da và mái tóc là hai yếu tố vô cùng quan trọng tạo nên sắc đẹp, vì vậy nếu để thiếu máu, thiếu các vi chất dinh dưỡng dẫn đến làn da xanh xao, sần sùi, mái tóc khô cứng thì cũng không thể đẹp được. Vì vậy muốn có thân hình cân đối không bị béo phì, cần có chế độ ăn kiêng hợp lý kết hợp với vận động tập thể dục, thể thao.
´Để bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất, lứa tuổi thanh, thiếu niên cần có chế độ dinh dưỡng như thế nào?
Hầu hết các vitamin và khoáng chất đều có trong thức ăn và đồ uống chúng ta ăn vào hàng ngày. Muốn có đầy đủ vitamin và khoáng chất trước hết cần ăn đủ nhu cầu năng lượng: các em nam từ 10 - 12 tuổi cần 2.200 kcalo/ngày từ 13 - 15 tuổi cần: 2.500 kcalo/ngày, các em nữ :từ 10 -12 tuổi cần 2.000 kcalo/ngày từ 13 - 15 tuổi cần: 2.200 kcalo/ngày, ăn cân đối 4 nhóm thức phẩm: chất đạm, chất bột đường, chất béo, vitamin và khoáng chất, chất xơ. Các vi chất dinh dưỡng như: vitamin A, sắt, kẽm, canxi thường có nhiều trong thức ăn nguồn động vật như: trứng, sữa, thịt, tôm, cua, cá… vì vậy dù tuổi đã lớn các em vẫn cần uống sữa 3 cốc/ngày vì sữa chính là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất quan trọng, lượng chất đạm cung cấp từ thịt, cá, tôm, trứng: mỗi ngày lứa tuổi này cần 200 - 250g/ngày, có thể ăn 1 quả trứng/ngày. Rau quả là nguồn cung cấp các vitamin, khoáng chất chất xơ, mỗi ngày cần ăn 300 g rau và 300 g quả chín, nên hạn chế ăn thức ăn nhanh chế biến sẵn vì dễ gây thừa cân béo phì lại thiếu các vi chất dinh dưỡng. Bên cạnh đó, có thể bổ sung cho chế độ ăn các loại thực phẩm, đồ uống có bổ sung vitamin.
´Các bạn trẻ nên sử dụng đồ uống gì để có thêm nguồn vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, thưa BS?
Nước uống có thể là nước quả tươi ép không đường: nước cam, bưởi, ổi, dưa chuột, cà rốt, bí xanh… vừa bổ dưỡng vì cung cấp nhiều vi chất dinh dưỡng lại không lo thừa cân béo phì vì chứa rất ít đường. Ngoài ra có thể uống các loại nước khoáng đóng chai, các loại đồ uống có bổ sung vitamin thiết yếu của những hãng có uy tín trên thị trường để cung cấp năng lượng và tăng cường sức khỏe.
Xin cảm ơn bà!