Từ ngày lấy nhau, sinh con, rồi con cái ra ngủ riêng, đêm nay Thiệp mới bị mất ngủ. Khu tập thể mất nước từ sáng. Nhịn tắm, anh lên giường nằm xoay lưng lại với vợ, nhịn luôn cả quạt để khỏi phả cái mùi mồ hôi dầu vào khoảng trời hạnh phúc của hai người.
Căn hộ tập thể chật hẹp đã thành nếp trong đầu ngay cả với bọn trẻ con. Thằng Duy con anh mới học lớp 1, đi chơi về nó đã biết xì hơi quả bóng đến bẹp rúm, nhét vào kẽ bàn vì sợ quả bóng vô tư lăn giữa nhà, gặp khi mẹ đi làm về lại bị chọc thủng. Mà mẹ nó cũng lại bị cái nếp khác hành hạ. Đêm nằm lo lão ở tầng trên nổi hứng tưới phong lan ướt hết quần áo phơi ngoài chuồng cọp, và lo mụ tầng dưới sáng ra nói mát nhà mình đêm qua làm gì mà lục cục mất ngủ.
Nhưng riêng anh thì lại khác. Cái nếp ấy còn thấm vào tận gan ruột như chén trà dẫu có không nhìn vào đó vẫn rót đúng ngưỡng, cộng thêm những giọt nước ri rỉ tiết kiệm mỗi lần rửa chén, thành cái vành đen cóc két lưng chén như sợi dây đen tối bó buộc mọi ý nghĩ.
Nhưng nói vậy, khu tập thể vẫn có những thứ xa xỉ. Vẫn có những hội cờ tướng, chim cảnh, phong lan… của những gã đàn ông đều đặn với những cuộc cãi vã nhặng lên mỗi chiều trong khi những bà vợ đang tích cực tẩy rửa quần áo, nhà cửa, xào nấu các món ăn nồng nặc mùi dầu mỡ. Anh không tham gia hội nào, anh là ông chồng duy nhất theo phe trung lập. Người ta bảo đàn ông tử tế phải thích một thú vui nào đó trong các hội kia. Nếu không thì chắc đã âm thầm ngoại tình, hút chích. Kẻ đơn độc này lại có thú vui riêng là ngắm nghía các thú vui nhưng không tham dự. Âu cũng là một cái thú. Đời quanh quẩn trong khu tập thể, không đi đâu cũng phát rồ, dừng lại ở đâu quá lâu cũng là sai lầm còn lượn lờ khắp nơi là một tội lỗi. Những bữa cơm chiều đều tăm tắp như khuôn đúc ra từng câu gắt gỏng của vợ với con cái, than vãn với chồng về giá cả, số phận… Cái khuôn ấy đúc ra ở anh đều đặn đến từng hơi thở.
- Tối qua mơ gì mà cười như ma nhập vậy?
- À, hí hí, không có gì.
- Mơ gặp giai nào hả?
- Ghen à, mơ giàu.
Từ ấy, hàng đêm, Thiệp nấn ná chống lại cơn buồn ngủ để rình vợ mơ. Rồi ngày hôm sau, anh lại vắt óc phỏng đoán, vẽ ra giấy những biểu đồ kì quặc. Gió thổi lạch cạch ngoài cái ban công bé xíu mười năm trời không có chỗ cho cái lồng chim khuyên, giò phong lan vì những dây quần áo giặt thuê bất tận. Một xu tiền lẻ cũng lọt thỏm vào dạ dày con lợn nhựa. Họa chăng chỉ có nằm mơ, nói nhảm, đoán mò mới không phải đặt chân xuống cái không gian chật hẹp này.
- Vợ chồng anh chị thu xếp mà dọn về ở dưới nhà, tôi lên chung cư ở với vợ chồng anh Vĩnh.
Hạnh đang nhặt rau muống, nghe mẹ mình nói thế như bắt được vàng xô cả rổ rau chạy sang ngồi bệt xuống cạnh bà như sợ người âm thoát xác cô đồng:
- Mẹ cho chúng con thật à, vậy là được thoát khỏi cái chuồng chim này.
- Căn hộ này thì bán đi, xem có được bao nhiêu rồi vợ chồng anh chị bỏ thêm tiền tiết kiệm mà trả tôi.
Bà mẹ vợ về rồi, hai vợ chồng lại thêm những ngày im lặng dù cả hai đều muốn nói về cái đang khao khát. Nhưng cái lạ là từ những đêm đấy, Thiệp nghe trong giấc mơ của vợ, có thêm những cụm từ khá lạ, nhiều khi lộn xộn, rối mù.
II
Mấy tháng nay Thiệp bỏ luôn những buổi chiều đi làm về xem ké người ta chơi chim cảnh, đánh cờ tướng. Anh cũng không bận tâm thức để rình nghe xem vợ mơ những gì và vẽ biểu đồ, dự đoán nữa. Cứ cơm xong lại ngồi thu lu trên cái ghế đôn để chăm chú vào một công trình từ trên giời rơi xuống cho anh xỏ một cái chân vào đó. Anh bắt đầu bay bổng các ý tưởng. Tập giấy trắng dưới ngăn bàn hao đi trông thấy. Những vườn hoa, hồ bơi, khu tượng đài mở ra trên giấy theo nét chì. Anh bước vào đó, lãng du cho đến khi đèn điện trong nhà tắt ngấm anh mới trở về với chiếc giường ro ro tiếng gáy. Trong khi, cái hạn bán nhà của bà mẹ vợ cứ mỗi lúc một gần như hồ nước trước mắt hai kẻ lạc đường trên sa mạc. Một, vẽ vời với cái đề án tiền chùa, một bớt xén từng quả cà muối khi đi chợ. Căn hộ tập thể đã gắn bó hơn mười năm của cả nhà đang là cõi tạm cho giấc mơ ấy, cái giấc mơ có thật chứ không ú ớ về đêm như vợ anh, không hão huyền như mấy bàn cờ tướng dưới kia mà kẻ thắng trận trở về lại gặp khuôn mặt mấy bà vợ xị ra như bị úng nước.
Cầm cái đề án của ba người, ông thủ trưởng gật gù rồi đóng cửa nghiền ngẫm cả tháng trời. Cuộc họp có đủ các bên tham dự, ông khen tốt nhưng chốt lại một câu mà khiến tất cả đều tâm đắc trong sự thất vọng:
- Giờ chỉ cần tìm được nguồn vốn sẽ triển khai.
Thiệp ra về trên con đường gió thổi tóc bay phần phật. Cái lời hứa khép lại thì hiện tại nhưng mở ra tương lai ấy như một liều thuốc tiên khiến anh quên cả mệt nhọc với đống giấy nháp dày cộp trên bàn. Hạnh đón anh ở cửa với câu nói hồ hởi khác thường:
- Anh à, chỉ còn một khoản không lớn nữa là vừa đủ, em đã vay được kha khá rồi. Anh còn quỹ đen, quỹ đỏ đâu đưa em nữa là xong. Mẹ bảo mai đưa đủ tiền giao sổ đỏ luôn, tính mẹ em chặt chẽ cả với người nhà, anh làm rể bao năm anh hiểu rồi đúng không?
Thiệp không biết chân mình đã đặt lên bậu cửa chưa nhưng anh bỗng rụt chân lại. Cảm giác như bị mất của khiến anh choáng váng dẫu từ trước đến giờ kẻ cắp chẳng lấy được của vợ chồng anh dù chỉ một cái chổi cùn. Sau vài phút gắt lên tuyệt vọng, Hạnh như nhớ ra điều gì quay ra hỏi:
- Thế cái dự án bên anh bao giờ giải ngân?
- Anh không rõ, chắc phải chờ lãnh đạo xem xét.
- Thế không có cách nào “đẩy nhanh” được à.
- Thì đã có gì đâu mà đẩy, toàn vẽ trên giấy A3, A4 thế thôi.
Như bị điện giật, Hạnh ngồi phệt xuống đất, khuôn mặt rầu rĩ:
- Thế hóa ra tôi bị lừa à? Anh có biết bao lâu nay trong giấc mơ tôi mơ gì không? Tôi chỉ dám mơ mua được mảnh đất của mẹ, đập cái nhà ngói đi, xây cái nhà mái bằng, làm cái cổng, cửa sổ mở ra cái vườn cho thằng Duy nhà mình ngồi học có ánh sáng mặt trời đỡ hại mắt.
Thiệp cự lại cũng không kém:
- Cô tưởng tôi không biết cô mơ cái gì hả, cô tưởng cứ mơ là được sao. Cô có biết vì sao tôi không mơ không? Đồ viển vông không có tiền đòi mua đất xây nhà.
Cuộc cãi vã kết thúc bằng bát cơm nguội duy nhất cho thằng Duy ngồi học. Mẹ nó đi đâu không thèm cầm theo chìa khóa. Bố nó đi uống rượu, cái thứ nước tinh thần mà suốt bao năm qua anh không được ngụp lặn, tắm gội trong đó với lũ đàn ông. Đêm ở khu tập thể yên tĩnh, anh bước vào nhà, không cần đóng cửa, bật đèn, tự dưng lúc ấy anh thấy yêu căn phòng này quá, hình như mai là chuyển đi rồi. Thằng Duy chắc mẹ nó cũng quay về đón đi. Anh chìm vào một giấc mơ được tắm trong cái bể bơi có cái ngấn đen như tách trà, của những hội chim cảnh, cờ tướng dưới sân.
Thiệp tỉnh giấc bởi tiếng người ta cười đùa dưới sân. Anh giờ mới nhớ ra đang nằm trên cái sàn nhà trải tấm vải nhựa chứ không phải trên chiếc giường mọi khi. Hạnh đang nằm cạnh anh, tay ôm choàng lấy chồng như cách đây mười năm, nét mặt lo lắng. Cô mở mắt ngỡ ngàng nhìn xung quanh như con chim vừa bị mất tổ sau một đêm giông bão. Anh suýt chút nữa đã cự nự với vợ, nhưng chợt nghĩ đến giấc mơ đêm qua của mình đành nở một nụ cười nhìn Hạnh.
- Tưởng đi luôn không về.
- Có chỗ nào khác thì cũng chả thèm về nữa.
Cô nhìn chồng ngần ngại rồi thao thao kể:
- Anh à em sợ quá đêm qua em lại mơ.
- Trời (Thiệp nghĩ vậy) có gì là lạ với vợ anh đâu chứ!
- Đêm qua em mơ hai vợ chồng mình lên ở một cái chuồng bồ câu bé xíu, trên một cái cột khẳng khiu. Anh vẫn ngồi làm dự án trên những trang giấy bé bằng ngón tay thôi. Thằng Duy cũng tâng bóng bằng hai chân trong chuồng chim câu ấy chứ không đá lung tung ngoài sân nữa. Bỗng một trận cuồng phong nổi lên thổi bay bản thảo, anh lao theo ra gần đến cửa chuồng, em sợ quá giữ chặt lấy anh, gọi tên anh mà.
Đôi mắt anh mở to nhìn vợ, đôi mắt vợ anh sao giống một con bồ câu nhỏ đến thế, đang run sợ trước độ cao của chuồng câu bé xíu. Bao giờ nó mới lại lao xuống khỏi cái chuồng ấy bằng một giấc mơ nào khác để được vẫy vùng, chao liệng nhỉ?