Theo Phó Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Tuyết, trong những năm qua, nhiều chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước luôn hướng tới người lao động, qua đó góp phần nâng cao trình độ, tay nghề; từng bước cải thiện tiền lương, thu nhập và các vấn đề liên quan đến đời sống, việc làm người lao động.
Đặc biệt, các vấn đề về bình đẳng giới, xây dựng các thiết chế văn hóa, công đoàn; các hoạt động lồng ghép giới đã và đang được chính quyền, các tổ chức đoàn thể các cấp và doanh nghiệp quan tâm chia sẻ, góp phần thực hiện tốt Luật Bình đẳng giới và công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Tuy nhiên, nhiều nơi, đời sống công nhân lao động vẫn còn khó khăn do một số vấn đề bức xúc, cấp bách của nữ công nhân lao động tại các khu chế xuất, khu công nghiệp chưa được giải quyết kịp thời, chưa đáp ứng hết các yêu cầu của công nhân lao động.
Cụ thể như: Vấn đề tăng ca, thu nhập thấp, điều kiện lao động; việc thực hiện các chế độ, chính sách đối với lao động nữ; các vấn đề về nhà ở, khu lưu trú dành cho công nhân; công tác chăm sóc sức khỏe, nhà trẻ, trường mẫu giáo chưa đáp ứng đủ về số lượng, chất lượng phục vụ công nhân.
Bà Nguyễn Thị Tuyết cho biết, thực tế nhu cầu gửi con của các công nhân, lao động nữ tại các khu chế xuất, khu công nghiệp rất lớn. Từ khảo sát của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho thấy, có khoảng 52,6% lao động nữ tại các khu chế xuất, khu công nghiệp có con nhỏ dưới 36 tháng tuổi có nhu cầu gửi trẻ.
Tuy nhiên, chỉ có khoảng 19% gia đình gửi được con vào các trường mầm non công lập, còn lại phải gửi con vào các nhà trẻ tư nhân hoặc nhóm trẻ, cơ sở mầm non tư thục có nhiều nguy cơ tiềm ẩn mất an toàn cho trẻ.
Cùng quan điểm, bà Nguyễn Thị Nhung, Ban Chính sách - Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng, nhiều nữ công nhân lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất càng vất vã hơn khi phải tăng ca làm thêm, tạo thêm thu nhập nhưng không có thời gian để chăm sóc trẻ. Ngược lại, nữ lao động dành thời gian chăm cho trẻ thì thu nhập thấp, đời sống càng khó khăn.
Để giải quyết "bài toán này", bà Nguyễn Thị Nhung cho biết, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã xây dựng đề án “Đầu tư xây dựng các thiết chế của công đoàn tại các khu công nghiệp, khu chế xuất” bao gồm đầu tư xây dựng nhà ở, nhà trẻ, siêu thị và các công trình văn hóa, thể thao tại các khu công nghiệp, khu chế xuất.
Qua đó, nhằm tạo điều kiện nâng cao đời sống, tinh thần, sức khỏe cho công nhân trong các khu công nghiệp, khu chế xuất; đồng thời khẳng định vai trò tổ chức công đoàn trong việc tập hợp và phát triển đoàn viên; thực hiện nhiệm vụ chăm lo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp chính đáng của người lao động.
Bên cạnh đó, Tổng Liên đoàn cũng tiến hành thực hiện các mô hình sức khỏe của bạn, cabin vắt và trữ sữa; phối hợp cùng doanh nghiệp tổ chức chăm sóc, truyền thông về sức khỏe sinh sản, khám chuyên khoa phụ sản... Từ hoạt động này, nữ công nhân lao động càng ý thức hơn trong việc tự bảo vệ và chăm sóc sức khỏe, góp phần nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy phát triển doanh nghiệp.
Là công nhân Công Ty Trách nhiệm hữu hạn Furukawa Automotive Parts Việt Nam (FAPV) có vốn đầu tư nước ngoài tại khu chế xuất Tân Thuận, chị Bùi Thị Hoa cho rằng mình may mắn khi được gửi con vào Trường Mầm non Khu chế xuất Tân Thuận. “Chỉ có gửi con gần nơi làm mới yên tâm với công việc để tạo ra năng suất cao vì kịp đón con sau giờ làm mỗi ngày”, chị Hoa chia sẻ.
Mới đây, Trường Mầm non Khu chế xuất Tân Thuận cũng tổ chức giữ trẻ ca thứ hai trong ngày sau giờ hành chính (từ 16 giờ 30 phút đến 17 giờ 30 phút) từ thứ Hai đến thứ Sáu hằng tuần, riêng ngày thứ Bảy giữ trẻ từ 7 giờ 30 phút đến 17 giờ 30 phút. Ngoài ra, nhà trường còn linh hoạt đón nhận trẻ từ 7 giờ theo yêu cầu của công nhân lao động nhằm đảm bảo giờ làm của công nhân theo ca kíp.
Chị Bùi Thị Hoa đề xuất mong muốn có quy định mức lương để người lao động có thu nhập đảm bảo với mức sống và có phần nhỏ để tích lũy nuôi con; cần có biện pháp khắc phục tình trạng vừa tăng lương thì ngoài chợ giá cả cũng tăng theo. Ngoài ra, các trường học mầm non cần linh hoạt hơn nữa trong việc giữ trẻ khi công nhân tăng ca, làm đêm, làm cả ngày thứ Bảy, Chủ nhật và trong dịp Hè…
Tại diễn đàn, nhiều công nhân lao động cũng đặt vấn đề liên quan đến Bộ Luật lao động về bình đẳng giới, công tác chăm sóc sức khỏe; thời gian làm việc đối với nữ công nhân sau khi sinh con; cần xây dựng thêm phòng học, trường lớp dành cho con em công nhân lao động trong và ngoài độ tuổi tại các khu công nghiệp, khu chế xuất.
Nhiều nữ công nhân lao động cũng kiến nghị các cấp lãnh đạo UBND và các sở, ngành Thành phố và địa phương cần quan tâm đến việc ăn ở của công nhân; xây dựng thêm nhiều nhà trọ, nhà lưu trú; tăng cường xây dựng các thiết chế văn hóa, thiết chế công đoàn; khắc phục tình trạng tăng ca, làm đêm đối với nữ công nhân trong thời kỳ mang thai, có con nhỏ, tình trạng doanh nghiệp không gia hạn hợp đồng khi nữ công nhân lao động kết hôn, mang thai, nuôi con nhỏ…
Ghi nhận các kiến nghị của nữ công nhân lao động, ngay tại diễn đàn, ông Lê Thanh Liêm, Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã chỉ đạo các sở, ngành trả lời các cầu hỏi liên quan; đồng thời đề nghị các cơ quan chức năng xúc tiến tìm giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc với tinh thần tập trung làm tốt nhất việc chăm lo cho nữ công nhân lao động.
Cụ thể, các ngành y tế, giáo dục tăng cường hỗ trợ, vận động doanh nghiệp cùng tham gia xây dựng trường lớp, nuôi dạy trẻ; tăng cường đội ngũ cán bộ, giáo viên, y bác sĩ, thực hiện tốt công tác giám sát về an toàn thực phẩm, chăm sóc sức khỏe cho trẻ ở khu vực này. Tổ chức Công đoàn tiếp tục rà soát nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và hỗ trơ người lao động.
UBND các quận, huyện tăng cường trách nhiệm trong việc đảm bảo các tiêu chuẩn của các cơ sở nuôi dạy trẻ trong và ngoài công lập; chấn chỉnh các cơ sở giữ trẻ không thực hiện đúng yêu cầu hoạt động của ngành, đóng cửa những trường hợp vi phạm; đồng thời đẩy nhanh việc cấp phép cho những cơ sở nuôi, giữ trẻ tốt; phát huy những mô hình nhân văn, có ý nghĩa, mang lại lợi ích thiết thực cho người lao động, nhất là nữ giới, qua đó góp phần xây chung tay dựng thành phố văn mình, hiện đại, nghĩa tình.