Cuộc thi Viết thư Quốc tế UPU lần thứ 51 (năm 2022) do Liên minh Bưu chính Thế giới (UPU) tổ chức với chủ đề: “Em hãy viết thư gửi một người có tầm ảnh hưởng để trình bày lý do và cách thức họ cần hành động trước khủng hoảng khí hậu”. (Tiếng Anh: “Write a letter to someone influential explaining why and how they should take action on the climate crisis”)
Đây là cuộc thi lần thứ 34 được tổ chức ở Việt Nam, do các cơ quan: Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Hội Nhà văn Việt Nam, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội đồng Đội Trung ương, Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam và Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng phối hợp tổ chức.
Cuộc thi Viết thư Quốc tế UPU lần thứ 51 (năm 2022) tại Việt Nam được phát động và triển khai trên phạm vi toàn quốc từ tháng 11/2021 đến tháng 3/2022. Ban Tổ chức đã nhận được gần một triệu bức thư dự thi của các em học sinh tham gia.
Chủ đề cuộc thi năm nay về biến đổi khí hậu, là vấn đề nóng toàn cầu và liên quan trực tiếp đến đời sống xã hội, đến từng cá nhân nên nhận được sự tham gia hưởng ứng nhiệt tình của các em học sinh.
Chủ đề yêu cầu các em viết thư “gửi cho một người có tầm ảnh hưởng” nên đối tượng nhận thư được các em lựa chọn khá phong phú và bất ngờ. Đó là những người có vai trò, vị trí và trách nhiệm mang tính toàn cầu như Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guitares, Chủ tịch Hội nghị Thượng đỉnh COP 26 Alok Sharm, hay Lãnh đạo Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu Heosung Lee, Chủ tịch Hiệp hội bảo vệ động vật hoang dã,… Đó là những vị lãnh đạo Nhà nước và Chính phủ và các Bộ trưởng ngành của Việt Nam mà các em gửi gắm niềm tin.
Bên cạnh đó, các em cũng chọn những “nhân vật có tầm ảnh hưởng” rất thân thuộc với các em như bác trưởng thôn, người bố là cảnh sát giao thông hay giám đốc công ty, mèo máy Doraemon… để nói về những câu chuyện gần gũi trong gia đình, làng xóm của mình. Các “nhân vật có tầm ảnh hưởng” được các em lựa chọn một cách có mục đích để trình bày những “lý do”, “cách thức” như chủ đề cuộc thi yêu cầu và cũng là để gửi gắm những bức thông điệp đầy sức thuyết phục của cá nhân đến người nhận thư.
Những bức thư vào chung khảo được đánh giá cao, là những bức thư có sự sáng tạo, có cảm xúc riêng biệt, tạo ấn tượng với người đọc. Nhiều bức thư thể hiện dưới hình thức “hóa thân” thành gấu trúc, cây phi lao nhỏ, Trái đất, tảng băng trôi, chú hổ nhỏ, khủng long song sinh... Nhiều bức thư được viết như một dự án môi trường, một bài hùng biện, một lời tâm tình hay những câu chuyện nhỏ giản dị, đầy tính bất ngờ.
Sau 5 vòng chấm, Ban Giám khảo Quốc gia đã chọn 100 bài vào vòng chung khảo. Kết quả: 1 giải Nhất, 3 giải Nhì, 5 giải Ba, 30 giải Khuyến khích, 61 giải Cây bút Triển vọng; 2 giải dành cho các thí sinh là người khuyết tật.
Các em đoạt giải Nhất, Nhì được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trao tặng Huy hiệu Tuổi trẻ sáng tạo.
Em Nguyễn Bình Nguyên, chủ nhân của bức thư đoạt giải Nhất lựa chọn ý tưởng hóa thân thành ngọn gió gửi thư cho Nghệ sĩ dương cầm Đặng Thái Sơn. Bức thư là một áng văn đẹp, bay bổng với thông điệp: Âm nhạc sẽ làm dịu bầu không khí căng thẳng về khủng hoảng khí hậu khắp toàn cầu. Âm nhạc có “quyền lực mềm” giúp mọi người thay đổi nhận thức về bảo vệ môi trường sống.
“Cháu đã thấy bao trái tim rung lên trước âm nhạc của ông. Bao nhà khoa học, bao chính khách nghiêng mình trước tài năng và nhân cách của ông. Cháu hiểu rằng, ông với âm nhạc của ông mang một tầm ảnh hưởng lạ kỳ; và cháu hy vọng từ ảnh hưởng ấy, hàng triệu người sẽ thay đổi!...
Ông không phải là người đầu tiên, nhưng có thể trở thành người quyết định tạo nên thay đổi. Còn cháu - Ngọn gió không biên giới - nguyện sẽ cùng ông đưa bản “thiên ca - lời đất mẹ” này tới muôn nơi...”.
Bức thư của em Nguyễn Bình Nguyên đã được Ban Tổ chức dịch ra tiếng Pháp gửi Liên minh Bưu chính Thế giới (UPU) tại Thụy Sĩ dự thi Quốc tế.