Ông Chamaléa Ninh xay xát gạo.
Trong căn nhà khang trang nằm ngay mặt tiền Quốc lộ 1A, ông Chamaléa Ninh kể câu chuyện về hành trình thoát nghèo, vươn lên làm giàu của gia đình. Năm 1988, ông lập gia đình. Cũng như nhiều cặp vợ chồng trẻ đồng bào Raglai trong vùng, hai vợ chồng ông phát rẫy trồng ngô. Thời điểm ấy, trồng ngô phụ thuộc vào nguồn nước mưa, vụ được, vụ mất. Làm nhiều nhưng cái đói, cái nghèo vẫn đeo đẳng.
Năm 1992, địa phương vận động các gia đình đồng bào Raglai khai hoang làm ruộng nước. Ban đầu, cả vùng này còn hoang sơ. Sau những tháng ngày dài miệt mài, hai vợ chồng cày cuốc, dùng sức trâu bò kéo những gốc cây to để san phẳng được 1,5 ha ruộng. Từ đó, vợ chồng ông bắt đầu làm ruộng, trồng các loại ngô, đậu, có thu hoạch thường xuyên nên không phải lo bữa đói, bữa no như trước.
Vài năm sau, tích lũy thêm một số vốn cùng với tiền bán bò, ông Ninh mạnh dạn mua máy cày phục vụ sản xuất của gia đình vừa cày thuê cho người dân có nhu cầu. Khi có nguồn nước từ hồ thủy lợi Sông Trâu dẫn về, ông Chamaléa Ninh chuyển sang trồng lúa 3 vụ mỗi năm. Ông học hỏi thêm kinh nghiệm và áp dụng mô hình thâm canh trồng lúa nước với giống mới cho năng suất lúa đạt từ 6-7 tạ/sào. Tại nơi trồng lúa có dòng suối nhỏ chạy qua, để tận dụng nguồn nước, ông Ninh xây dựng mô hình trồng cây rau màu, xây chuồng trại nuôi heo đen đặc sản của địa phương, gà thả vườn, nuôi bò, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn chăn nuôi với phương châm “lấy ngắn nuôi dài”.
Từ đó, nguồn thu nhập của gia đình dần được tăng lên và ổn định, ông Chamaléa Ninh tiếp tục đầu tư mua máy xay xát lúa cho bà con trong vùng. Năm 2015 - 2016 ở địa phương xảy ra khô hạn, ông đã thuê máy khoan giếng để có nước tưới, đầu tư hệ thống máy bơm để phục vụ chăn nuôi và trồng trọt, áp dụng công nghệ tưới nước tiết kiệm trên cây rau màu, cây ăn quả giúp cây trồng xanh tốt giữa mùa hạn. Nhiều hộ trong vùng đã học hỏi mô hình và làm theo. Nhờ chí thú làm ăn, chỉ trong vài năm, ông Chamaléa Ninh đã có trong tay gần 3 ha đất sản xuất. Ông dành 1,5 ha đất trồng lúa, diện tích còn lại trồng các loại rau màu, dưa lê, đậu xanh, đu đủ, bí ngô, bưởi, mãng cầu.
Luôn trăn trở để cuộc sống phát triển hơn, ông Chamaléa Ninh là một trong những hộ đầu tiên ở vùng đồng bào Raglai lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái nhà. Không những đủ điện dùng cho sinh hoạt, chạt máy xay xát, hàng tháng, ông còn thu được thêm một số tiền tương đối từ bán điện dư cho công ty điện lực.
Từ hai bàn tay trắng, đến nay ông Chamaléa Ninh có nguồn thu nhập ổn định. Mỗi năm, ông xuất bán khoảng 200 con gà thịt, trên 100 con heo thịt, bán các loại rau màu, trái cây, lúa, kinh doanh xay xát... thu lợi nhuận trên 250 triệu đồng/năm. Ông đã xây được nhà cửa khang trang, mua sắm đầy đủ tiện nghi, trở thành một trong những hộ gia đình khá giả nhất trong vùng đồng bào Raglai ở xã Lợi Hải.
Không chỉ làm giàu cho gia đình, ông Chamaléa Ninh còn năng nổ trong công tác xã hội, là người có uy tín ở địa phương. Ông hiện là Trưởng ban Công tác Mặt trận thôn Kiền Kiền 2, kiêm Chi hội phó Chi hội nghề nghiệp nuôi heo Thuận Bắc theo chuỗi giá trị xã Lợi Hải. Ông thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm, tuyên truyền vận động nông dân tham gia các mô hình chuyển đổi cây trồng vật nuôi, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vốn giúp nhiều hộ phát triển chăn nuôi, sản xuất để cùng vươn lên thoát nghèo, có hộ trở nên khá giả.
Ông Nguyễn Hữu Hợp, Chủ tịch Hội Nông dân xã Lợi Hải nhận xét, ông Chamaléa Ninh là là tấm gương sáng vượt khó vươn lên trong phát triển kinh tế hộ gia đình, từng bước làm giàu, xứng đáng để các hội viên khác ở địa phương học tập và làm theo. Qua đó, góp phần đẩy mạnh phong trào nông dân thi đua phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới tại địa phương.
Ông Chamaléa Ninh năm nay sang tuổi 60. Ở độ tuổi này, nhiều người đã nghỉ ngơi nhưng ông vẫn cần mẫn lao động. Với những kết quả trong lao động, sản xuất và đóng góp phát triển - kinh tế xã hội tại địa phương, ông Chamaléa Ninh được UBND tỉnh tặng Bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc tiêu biểu trong phong trào thi đua nông dân Ninh Thuận đoàn kết giúp nhau sản xuất, kinh doanh giỏi, làm giàu và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2020; UBND tỉnh tặng Bằng khen nông dân có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước. Hội Nông dân tỉnh tặng Bằng khen "Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi" năm 2022.