Hiện bệnh nhân Lý Văn Th. vẫn đang hôn mê, phải thở máy. Ảnh: Thanh Mai
|
Nguy cơ tử vong cao
Theo Ths. BS Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm Chống độc, mùa hè là mùa rắn sinh sôi, phát triển. Do đó, dịp này, Trung tâm Chống độc thường tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị rắn cắn phải nhập viện. Hiện tại, trong số 6 bệnh nhân bị rắn độc cắn điều trị tại Trung tâm Chống độc thì có 2 trường hợp trong tình trạng nặng, phải thở máy.
Như anh Lý Văn Th. (39 tuổi, ở Lục Ngạn, Bắc Giang), sau hơn 1 tháng điều trị tích cực tại Trung tâm Chống độc, bệnh nhân vẫn trong tình trạng rất nặng, phải thở máy, não bị tổn thương, nguy cơ tử vong rất cao.
Gia đình bệnh nhân Th. cho biết, khi đi làm đồng thì anh Th. bất ngời bị rắn cặp nia cắn. Nhưng do chủ quan nên anh không đến cơ sở y tế ngay, chỉ đến khi có biểu hiện tức ngực, khó thở anh mới đến cơ sở y tế.
Trường hợp thứ hai bị rắn cặp nia cắn đã điều trị tại Trung tâm Chống độc hơn 1 tháng nay là bệnh nhân Lại Văn H. (46 tuổi, ở Đăng Ninh, Nam Định). Bệnh nhân vào viện trong tình trạng nặng, chi phí điều trị tốn kém nhưng lại không có bảo hiểm y tế (BHYT). Nhiều lần, gia đình đã có ý định xin cho bệnh nhân về.
Tuy nhiên, nhận thấy bệnh nhân vẫn còn cơ hội sống nên các thầy thuốc đã động viên gia đình để anh H. lại điều trị. Với nỗ lực của gia đình, tập thể các thầy thuốc Trung tâm Chống độc, sự chung tay chia sẻ của các nhà hảo tâm thông qua Phòng Công tác xã hội, đến nay, bệnh nhân đã tỉnh táo, đã rút máy thở và đang tiến triển tốt.
Trong số các bệnh nhân nhập viện vì rắn độc cắn, các bác sĩ cho biết, bệnh nhân Nguyễn Thị Ch. (61 tuổi, ở Bắc Ninh) là một trường hợp khá đặc biệt vì đã làm nghề bắt rắn để bán được 20 năm nay.
Theo lời người nhà, cô Ch. hay bắt rắn nước để bán, lần này do sơ ý và không biết là rắn độc nên cô đã bị hổ mang chúa cắn vào tay. Chỉ khi có dấu hiệu mệt mỏi, buồn nôn và nôn nhiều, tay sưng to cô mới đi đến bệnh viện để khám.
Bắt đầu vào mùa phát triển của rắn độc
Theo Ths. BS. Nguyễn Trung Nguyên, ở Việt Nam, rắn độc cắn là một trong những tai nạn thương tích phổ biến. Và tại Trung tâm Chống độc, rắn cắn là một trong những ngộ độc hàng đầu, đặc biệt xảy ra nhiều nhất từ tháng 4 đến tháng 11 - là mùa sinh sôi, phát triển của rắn độc.
BS Nguyên khuyến cáo, hiện có rất nhiều loại rắn độc và mỗi loại lại có cơ chế gây độc khác nhau nên tùy theo loại rắn độc mà chúng tay có biện pháp sơ cứu cũng như hướng điều trị khác nhau. Nhưng sai lầm lớn nhất của những bệnh nhân khi bị rắn cắn là cứ loay hoay ở nhà áp dụng kinh nghiệm dân gian để sơ cứu, chỉ đến khi có các biểu hiện của suy hô hấp (tím tái, co cơ, khó thở…) thì mới đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế.
Lưu ý, sau khi bị rắn độc cắn cần nhanh chóng sơ cứu đúng cách với mục đích làm cho nọc độc của rắn từ vết cắn xâm nhập vào trong cơ thể chậm hơn và ít hơn, sau đó nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có điều kiện điều trị thực sự (ví dụ cấp cứu hô hấp, tim mạch tốt hoặc có huyết thanh kháng nọc rắn đặc hiệu) để được xử lý kịp thời.
Cụ thể, các bước sơ cứu nên làm gồm: Động viên bệnh nhân yên tâm, đỡ lo lắng; Không để bệnh nhân tự đi lại;Bất động chân, tay bị rắn cắn bằng nẹp (vì vận động làm cho nọc độc xâm nhập vào trong cơ thể nhanh hơn); Áp dụng biện pháp băng ép bất động với một số loại rắn hổ (rắn cạp nong, cạp nia, hổ mang chúa, rắn biển và một số giống rắn hổ mang thường; Vận chuyển bệnh nhân bằng phương tiện đến cơ sở y tế đồng thời duy trì băng ép, bất động; Nếu bệnh nhân khó thở thì hô hấp nhân tạo (hà hơi thổi ngạt hoặc bằng phương tiện y tế có tại chỗ như bóp bóng, máy thở xách tay..).
Các chuyên gia cũng khuyến cáo người dân không sử dụng các biện pháp sau: Cố gắng hút nọc độc của rắn; Trích, rạch, châm, chọc tại vùng vết cắn; Gây điện giật, chườm đá, sử dụng “hòn đá chữa rắn cắn”; Sử dụng các loại thuốc dân gian, cổ truyền, chữa bằng mẹo; Cố gắng bắt hoặc giết rắn…..bởi tất cả các biện pháp trên đều không mang lại hiệu quả mong muốn và chưa có cơ sở khoa học chứng minh.
Cũng theo các chuyên gia, mặc dù trong hai họ rắn thường gặp ở nước ta, rắn hổ có thể chủ động tấn công người nhưng trên thực tế, phần lớn các trường hợp bị rắn cắn là do con người chủ động bắt rắn hoặc trêu rắn (vô tình hoặc cố ý làm cho rắn cảm thấy bị đe doạ). Trong lao động để tránh được hoàn toàn không bị rắn cắn là rất khó. Tuy vậy, người dân có thể áp dụng các biện pháp sau để giúp giảm nguy cơ bị rắn cắn: Biết về loại rắn trong vùng, biết khu vực rắn thích sống hoặc ẩn nấp; Đặc biệt cảnh giác với rắn sau các cơn mưa; Cố gắng đi ủng, dày cao cổ và quần dài, Không nằm ngủ trực tiếp trên nền đất; Không để trẻ em chơi gần khu vực có rắn…
Điều trị rắn độc cắn phải dài ngày và chi phí khá tốn kém, trung bình khoảng từ 300 - 500 triệu đồng, đó là số tiền không hề nhỏ với cả những người không nghèo nhưng nếu tham gia BHYTngười bệnh sẽ được hỗ trợ chi trả tối thiểu tới 80%. Chưa kể rủi ro và các vấn đề sức khỏe khác có thể đến bất kỳ lúc nào với tất cả mọi người, nhất là người lao động trực tiếp. Vì vậy, các chuyên gia y tế khuyến cáo, tham gia BHYT hàng năm sẽ là cứu cánh đắc lực đối với chúng ta, mọi người đừng vì chủ quan hay tiếc mấy trăm mỗi năm để rồi khi lâm bệnh hối tiếc, thậm chí phải từ chối điều trị cho bản thân hay người thân chỉ vì không đủ tiền chi trả.