Gần 10 năm chờ dự án đi vào hoạt động
Bà Nguyễn Thị Huê, khu Hạ Bạn, phường Minh Nông cho biết, hai trạm xử lý nước thải ở phường Minh Nông và Dữu Lâu nằm đắp chiếu đã lâu trong khi nước thải vẫn xả trực tiếp ra môi trường, ao, hồ. Hàng ngày người dân nhìn vào công trình được xây dựng xong bỏ không cỏ dại mọc khắp nơi lại thấy xót, chỉ mong các cấp, ngành sớm đưa nhà máy vào hoạt động, góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Cùng chung tâm trạng, ông Phạm Minh Long ở khu 6, phường Gia Cẩm cho biết, từ khi có chủ trương xây dựng nhà máy xử lý nước thải sinh hoạt, bà con khu phố ai cũng ủng hộ. Việc xẻ rãnh, đào đường bê tông mới làm để lắp đặt hệ thống ống chìm, chúng tôi không kêu ca. Nhưng đường ống đã lắp, nhà máy đã xây xong mà nhiều năm nay chưa đưa vào sử dụng, người dân ở thành phố Việt Trì vẫn hàng ngày xả nước thải trực tiếp ra môi trường.…
Dự án xây dựng hệ thống thu gom và xử lý nước thải thành phố Việt Trì thuộc dự án nhóm B, công trình cấp III, có tổng mức đầu tư 841,39 tỷ đồng (tương đương hơn 40,315 triệu USD); trong đó 673,112 tỷ đồng (chiếm 80%) sử dụng vốn vay EDCF (vốn vay hỗ trợ phát triển từ Quỹ hợp tác phát triển kinh tế Hàn Quốc - do Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hàn Quốc chịu trách nhiệm quản lý và vận hành); vốn đối ứng ngân sách tỉnh là 1,278 tỷ đồng (chiếm 20%).
Dự án đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 309/QĐ-UBND ngày 2-2-2010, giao cho Công ty cổ phần cấp nước Phú Thọ là chủ đầu tư. Mục tiêu của dự án là thu gom, xử lý toàn bộ nước thải sinh hoạt từ đời sống dân sinh, khắc phục tình trạng xả thải tràn lan ra môi trường sống không chỉ của người dân mà cả hệ thống khách sạn, nhà hàng, cơ sở sản xuất nhỏ lẻ nằm trong khu dân cư… đến các trạm xử lý nước tập trung trước khi xả thải ra sông Hồng, sông Lô. Theo kế hoạch dự án sẽ phải cơ bản hoàn thành vào năm 2015.
Qua nhiểu lần điều chỉnh và gia hạn, đến năm 2021 dự án cơ bản hoàn thành trên 98% khối lượng, giá trị khối lượng đã thực hiện trên 632 tỷ đồng, vốn đã bố trí 0 tỷ đồng, giá trị giải ngân 632 tỷ đồng. Còn lại 47,9 tỷ đồng chưa giải ngân thuộc kế hoạch năm 2021 đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép kéo dài thời hạn giải ngân đến 31/12/2022.
Từ nguồn vốn trên, dự án đã hoàn thành xây dựng 2 trạm xử lý nước thải tại phường Minh Nông và Dữu Lâu; hệ thống thu gom nước thải gồm có 19 trạm bơm tăng áp nước thải và trạm biến áp; Hệ thống tuyến ống áp lực, tuyến ống tự chảy, tuyến ống dịch vụ và 16 hố ga phức hợp xả tràn. Còn 8.951 m tuyến ống dịch vụ không thể thi công do vướng cây xanh, cống dọc, chống lấn dự án, người dân không đồng ý…
Đến tháng 12/2021, dự án dừng thi công do hết thời gian thực hiện, nhà thầu thi công Keangnam-Hàn Quốc và đơn vị tư vấn Saman về nước không đồng ý tiếp tục thực hiện hợp đồng và về nước dẫn đến không thể thực hiện thi công tiếp tuyến ống dịch vụ còn lại.
Tiếp tục gia hạn để xử lý vướng mắc
Theo UBND tỉnh, dự án chậm hoàn thành đưa vào hoạt động do nhiều nguyên nhân như phạm vi thực hiện dự án mở rộng trên địa bàn 11 xã, phường của thành phố Việt Trì, thời gianh lập dự án khảo sát, thiết kế kéo dài 6 năm, thành phố thay đổi quy hoạch nên vướng mắc trong giải phóng mặt bằng; vốn đối ứng không cấp đủ, vốn ODA gián đoạn; công tác xin cấp phép kéo dài; thời tiết không ủng hộ, người dân chưa nhận thức được…
Bên cạnh đó cũng có nguyên nhân chủ quan như do chủ đầu tư chưa kịp thời kiên quyết, sát sao trong công tác quản lý dự án; các nhà thầu chưa tích cực và hợp tác với chủ đầu tư khi giải quyết những khó khăn, vướng mắc; chất lượng của công tác tư vấn thiết kế còn hạn chế nên phải điều chỉnh, bổ sung nhiều lần.
Những năm qua UBND tỉnh Phú Thọ đã vào cuộc và có chỉ đạo chủ đầu tư phối hợp với các sở, ngành liên quan đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, tuy nhiên đến nay dự án vẫn nhiều lần bị lỡ hẹn và không hoàn thành đúng kế hoạch.
Để tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tháng 12/2022 UBND tỉnh Phú Thọ đã có tờ trình gửi Hội đồng nhân dân tỉnh đề nghị điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án hệ thống thu gom và xử lý nước thải thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Theo tờ trình, dự án sẽ cắt giảm 8.951 m còn lại chưa thi công trong tổng số 42.651 m tuyến ống dịch vụ của dự án và điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến 31/12/2023.
Theo ông Trịnh Thế Truyền, Giám đố Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Phú Thọ, việc cắt giảm không thi công 8.951 m tuyến ống dịch vụ còn lại không làm ảnh hưởng nhiều đến quá trình vận hành chung của dự án, không làm giảm hiệu quả đầu tư. Do vậy, việc điều chỉnh cắt giảm quy mô, điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư là phù hợp với điều kiện thực tế.
Việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến 31/12/2023 là để đảm bảo thời gian bảo hành công trình 365 ngày kể từ ngày nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng. Lý do: Nội dung Hiệp định vay không quy định thực hiện thanh toán tiền giữ lại của Hợp đồng cung cấp thiết bị và xây lắp (để thực hiện bảo hành theo quy định) vào tài khoản tạm giữ của chủ đầu tư tại ngân hàng.
Theo ông Truyền việc cắt giảm quy mô, điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, thời hạn giải ngân cũng là để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn ngân sách trung ương năm 2022 và xin gia hạn thời gian giải ngân nguồn vốn ODA.
Với việc tỉnh Phú Thọ và các bộ, ngành cùng vào cuộc quyết liệt, hy vọng rằng những khó khăn, vướng mắc tại dự án sẽ được tháo gỡ và chủ đầu tư sớm cho thi công hoàn thiện, đưa vào hoạt động.