Người lao động ngoại tỉnh đến TP Hồ Chí Minh làm việc, sinh sống luôn mong có một nơi an cư để lập nghiệp.
Công nhân vẫn mơ nhà ở xã hội
Sinh sống và làm việc ở TP Hồ Chí Minh hơn 10 năm nhưng chị Hoàng Thị Giang, ngụ ở quận Bình Tân vẫn chưa thể mua được một ngôi nhà để an cư. Chị Hoàng Thị Giang cho biết: “Hai vợ chồng làm công nhân trong khu công nghiệp Tân Bình mỗi tháng thu nhập hơn 15 triệu nhưng chi phí cho sinh hoạt và nhà ở khoảng 13 triệu đồng, số tiền còn lại để dành dùm lúc ốm đau và chi tiêu cho các công việc gia đình. Cũng vì thu nhập thấp nên dù có dành dụm tiết kiệm hơn 10 năm, chúng tôi vẫn chưa đủ tiền mua nhà, dù là NƠXH dành cho người thu nhập thấp".
Tương tự, chị Hà Thị Trang, công nhân Công ty TNHH MTV Daeyoung Electronics Vin cho biết: “ Hơn 2 năm qua dịch bệnh hoành hành, đơn hàng không nhiều, lương không tăng mà giá thực phẩm, xăng xe, điện nước... liên tục tăng. Với thu nhập ít ỏi, công nhân khó khăn trong việc trang trải cuộc sống nên càng khó khi nghĩ đến chuyện mua nhà ở. Vì vậy, tôi mong muốn thành phố có chính sách hỗ trợ công nhân mua NƠXH hoặc xây dựng nhà cho thuê giá rẻ để giảm bớt gánh nặng về nhà ở hiện nay cho người lao động".
Nhiều lao động phổ thông có mức lương không cao nên để có ngôi nhà chỉ là ước mơ.
Chia sẻ về thông tin NƠXH dành cho người lao động, công nhân có thu nhập thấp, ông Hồ Xuân Lâm, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động TP Hồ Chí Minh cho biết, hiện trên địa bàn TP Hồ Chí Minh có khoảng 280.000 doanh nghiệp và 460.000 cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể đang hoạt động với hơn 4,7 triệu lao động. Tuy nhiên, thành phố mới giải quyết nhà ở cho khoảng 15% công nhân, viên chức, người lao động, còn lại hơn 80% công nhân đến từ các tỉnh đang phải ở phòng trọ, nhà trọ. Trong số này, có rất nhiều người muốn được hỗ trợ mua nhà ở. Tuy nhiên, giá nhà đất tại TP Hồ Chí Minh đang quá cao trong khi thu nhập của công nhân hiện nay sẽ không thể mua được nhà.
Theo ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh, hiện giá nhà ở tại thành phố đang ở mức từ 20 – 25 triệu đồng/m2, trong khi đó trước năm 2019, giá căn hộ không quá 16 triệu đồng/m2. "Với giá căn hộ như trên, trung bình mỗi căn dao động từ 1 tỷ đến 1,6 tỷ đồng, thế nhưng người dân chỉ được vay tối đa 900 triệu và không quá 70% giá trị căn hộ. Nếu công nhân dành 20 – 25% thu nhập hàng tháng (tương đương 1,5 triệu đồng) để mua nhà thì quy định trả góp tối đa trong 15 năm cũng quá khó”, ông Huỳnh Thanhn Khiết phân tích thêm.
Đồng quan điểm về việc giá nhà ở quá cao so với thu nhập của công nhân, ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch HĐND TP Hồ Chí Minh cho biết, qua khảo sát về mức thu nhập và khả năng mua nhà của công nhân nữ, đa số công nhân nữ muốn vay tiền mua nhà trị giá dưới 1,5 tỷ đồng và chỉ có khả năng trả trước dưới 500 triệu đồng. Cụ thể, mức thu nhập phổ biến nhất của công nhân nữ từ 5 – 10 triệu đồng, chiếm tỷ lệ 40%. Về khả năng trả nợ, có đến 76% công nhân được khảo sát cho biết có thể trả nợ trước với mức dưới 500 triệu đồng nếu thực hiện vay tiền mua nhà; 53% lựa chọn thời hạn vay từ 10 – 15 năm. Về giá trị nhà, 36% lựa chọn mua nhà từ 500 triệu đồng - 1 tỷ đồng; 34% lựa chọn mua nhà từ 1 tỷ - 1,5 tỷ đồng.
Cần tiếp tục gỡ khó
Theo Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh, trong giai đoạn 2016 – 2020, có 19 dự án nhà ở xã hội được đưa vào sử dụng với 15.000 căn hộ. Trong đó, có 2 dự án vốn ngân sách, các dự án còn lại là vốn của doanh nghiệp. Trong giai đoạn 2021 – 2025, thành phố sẽ phát triển 47 dự án nhà ở xã hội, tương đương 35.000 căn hộ. Các dự án này tập trung tại quận Bình Tân, quận 7, thành phố Thủ Đức. Tuy nhiên, vấn đề bất cập đang tồn tại hiện nay trong thực trạng NƠXH là nhiều dự án thi công với tốc độ “rùa bò” kéo dài nhiều năm qua vì một lý do duy nhất là… thiếu vốn.
Nhiều dự án NƠXH tại TP Hồ Chí Minh đang cần được tháo gỡ từ thủ tục hành chính để sớm đi vào hiện thực.
Đại diện Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cho biết, hiện còn đến 19 dự án nhà ở cho người thu nhập thấp, trong đó gần 1/2 dự án NƠXH nằm trong danh mục thành phố cần tập trung tháo gỡ, giải quyết dứt điểm trong năm nay. Trong số này, có hai dự án nhà lưu trú công nhân có quy mô rất lớn, gồm 1.760 căn hộ nhưng đến nay, mới đang ở giai đoạn đầu tư ban đầu. Một số dự án lớn khác như Dự án nhà lưu trú công nhân KCX Tân Thuận (quận 7) cũng đang loay hoay khâu thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, điều chỉnh quy hoạch 1/2.000.
Trong khi đó, nhìn từ thực tế phát triển NƠXH tại TP Hồ Chí Minh, bà Đoàn Thị Minh Diệp, Giảng viên trường Đại học Kinh tế - Luật TP Hồ Chí Minh cho biết, thành phố có 2 nguồn để phát triển NƠXH. Thứ nhất, do chủ đầu tư thực hiện nhưng bị khống chế lợi nhuận nên số lượng căn hộ không nhiều. Thứ hai, NƠXH từ 20% diện tích đất từ dự án nhà ở thương mại, song con số này rất ít. Do đó, nên xây nhà cho thuê với giá hợp lý.
Theo bà Đoàn Thị Minh Diệp, số lượng công nhân, người lao động tại TP Hồ Chí Minh khá nhiều, vì vậy thành phố không thể lo nổi. Việc phát triển NƠXH cần phối hợp giữa doanh nghiệp và nhà nước. Doanh nghiệp sử dụng lao động cũng có thể trở thành chủ đầu tư xây dựng nhà cho người lao động thuê. Có như vậy, bài toán nhà ở cho công nhân sẽ được giải quyết dễ dàng hơn.
Dưới góc độ của người quản lý, ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cho biết, đang tồn tại nghịch lý khi xây dựng NƠXH nhưng pháp lý thực hiện tương tự nhà ở thương mại. Các dự án NƠXH kéo dài hơn 1 năm nên khó thu hút nhà đầu tư. Ngoài ra, nguồn vốn hỗ trợ các nhà đầu tư thực hiện xây dựng NƠXH cũng chưa được triển khai.
Ngày 25/4, công ty CP Đầu tư Xây dựng Sản xuất Dịch vụ Du lịch Thiên Phát tổ chức lễ khởi công ép cọc thử nhà lưu trú cho công nhân tại thành phố Thủ Đức. Khi dự án này hoàn thiện sẽ cung cấp 360 căn hộ đủ cho 1.000 công nhân thuê.
“Sở Xây dựng đang trình UBND TP Hồ Chí Minh quy trình rút gọn thủ tục các dự án NƠXH xuống còn 6 tháng, tạo điều kiện thuận lợi thực hiện nhanh dự án NƠXH. Theo đó, năm 2022 thành phố sẽ tiếp tục thực hiện “Chương trình xây dựng 1 triệu căn nhà giá rẻ” cho người có thu nhập thấp. Một số dự án đã được chính quyền đốc thúc tiến độ để sớm hoàn tất, bàn giao và đón công nhân, người lao động vào ở. Trong đó, có khoảng 1.000 căn hộ với tổng mức đầu tư khoảng 1.200 tỷ đồng tại TP Thủ Đức được dự kiến hoàn thành sớm nhất vào quý 4/2024”, ông Huỳnh Thanh Khiết nói.
Theo bà Nguyễn Thị Lệ, Chủ tịch HĐND TP Hồ Chí Minh, để kịp hoàn thành và bàn giao một số NƠXH để “giữ chân” người lao động, công nhân đang sinh sống và làm việc tại thành phố, trước mắt đề nghị các sở ngành, quận, huyện cần phối hợp, hỗ trợ, giải quyết kịp thời các khó khăn để chủ đầu tư. Trong đó, các đơn vị, sở, ngành cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện, nhất là hoàn tất nhanh các thủ tục pháp lý về chấp thuận chủ trương đầu tư, quy hoạch để giao đất và cấp giấy phép xây dựng cho các dự án nhà ở xã hội đang bị vướng hiện nay.