Tại “Hội thảo Xây dựng kế hoạch tổng thể các phương thức chi trả các dịch vụ y tế” tổ chức ngày 10/5, Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn cho biết, một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy thực hiện mục tiêu bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân là phải xây dựng các phương thức chi trả dịch vụ y tế phù hợp, đảm bảo kiểm soát được chi phí khám chữa bệnh, chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh, đáp ứng các ưu tiên về chính sách y tế. Phương thức thanh toán cho người cung ứng dịch vụ y tế được xem là một trong những công cụ điều hành chính sách y tế quan trọng trong cải cách hệ thống y tế nhằm nâng cao hiệu quả, tính công bằng.
Bộ Y tế đang định hướng xây dựng và triển khai các phương thức chi trả để thích hợp với hệ thống cung ứng dịch vụ và loại hình dịch vụ theo hướng khuyến khích nâng cao chất lượng khám chữa bệnh BHYT. Ảnh: Dương Ngọc/TTXVN |
Hiện nay, Bộ Y tế đang hoàn thiện Chiến lược tài chính y tế giai đoạn 2016-2025, trong đó bao gồm các mục tiêu như mở rộng diện bao phủ bảo hiểm y tế một cách bền vững, tiến tới bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân; đảm bảo tiếp cận, sử dụng dịch vụ y tế chất lượng, công bằng, hiệu quả, đặc biệt là các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu và tăng cường bảo vệ tài chính cho người dân khi ốm đau, sử dụng dịch vụ. Để đạt được các mục tiêu này, phương thức chi trả đóng vai trò là một giải pháp quan trọng mua dịch vụ y tế một cách hợp lý, đảm bảo sự bền vững của quỹ.
“Bộ Y tế đang định hướng xây dựng và triển khai các phương thức chi trả để thích hợp với hệ thống cung ứng dịch vụ và loại hình dịch vụ theo hướng khuyến khích nâng cao chất lượng và mở rộng cung ứng dịch vụ chăm sóc ban đầu ở y tế cơ sở; đảm bảo công bằng trong chi trả giữa các tuyến khám chữa bệnh”, Thứ trưởng Phạm Lê Tuấn cho biết.
Theo các đại biểu, phương thức thanh toán chi phí khám chữa bệnh có vai trò kết nối giữa tài chính y tế và cung ứng dịch vụ y tế với chức năng chính là kiểm soát chi phí và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế bằng việc tạo ra các cơ chế khuyến khích phù hợp. Chi trả dịch vụ y tế được xem là một trong 5 công cụ điều hành chính sách y tế quan trọng trong cải cách hệ thống y tế nhằm nâng cao hiệu quả và tính công bằng.
Để thực hiện mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân, thực hiện lộ trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân giai đoạn 2012-2015 và năm 2020; đồng thời với đảm bảo thực hiện cả 3 yếu tố: tỉ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế; phạm vi dịch vụ y tế được thụ hưởng; giảm tỉ lệ chi trả từ tiền túi của người sử dụng dịch vụ y tế thì giải pháp quan trọng và mang tính quyết định đó là cần thực hiện đổi mới phương thức thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Đánh giá về ưu nhược điểm của 4 phương thức chi trả, đại diện Vụ Kế hoạch tài chính, Bộ Y tế cho biết, phương thức chi trả theo ngân sách có ưu điểm là ổn định và tương đối công bằng, tạo sự chủ động cho các đơn vị trong quản lý, sử dụng nguồn vốn được cấp. Tuy nhiên, phương thức này không tạo cơ chế khuyến khích nâng cao hiệu suất sử dụng kinh phí; không dựa trên nhu cầu nên thường không đáp ứng đủ nhu cầu.
Đối với phương thức thanh toán theo dịch vụ, giá viện phí dựa trên khung giá viện phí do Bộ Y tế quy định có ưu điểm là dễ thực hiện, rõ ràng giữa các bên liên quan, tăng tính tự chủ cho cơ sở y tế. Nhược điểm của hình thức này là tạo ra cơ chế khuyến khích cơ sở cung ứng quá mức cần thiết dịch vụ y tế; khó kiểm soát chi phí, mất cân đối thu chi của cơ quan bảo hiểm y tế.
Phương thức thanh toán theo định suất có ưu điểm là kiểm soát được chi phí, quản lý nguồn lực hiệu quả hơn, khuyến khích cung ứng dịch vụ phù hợp, thủ tục thanh quyết toán đơn giản. Tuy vậy phương thức này có nhược điểm là chưa thực sự dựa trên nguy cơ sức khỏe và chi phí dịch vụ y tế, chưa công bằng giữa các đơn vị, rủi ro vượt quỹ cao do chi phí đa tuyến, thiếu cơ chế theo dõi, giám sát chất lượng dịch vụ y tế và chi tiền túi của bệnh nhân bảo hiểm y tế.
Về phương thức thanh toán theo trường hợp bệnh, ưu điểm là tăng tính minh bạch giữa các bên, tăng chất lượng dịch vụ, thanh toán nhanh chóng, thuận lợi, sử dụng quỹ hợp lý, chống quá tải tuyến trên và điều chỉnh giá nhanh chóng. Nhược điểm của phương thức này là giảm quyền lợi người bệnh, chia nhỏ thời gian điều trị, nâng mức độ lâm sàng không phù hợp, cần hệ thống công nghệ thông tin tốt hỗ trợ.
Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung phân tích về vai trò của phương thức chi trả trong mua sắm chiến lược dịch vụ y tế; việc xây dựng kế hoạch tài chính cho y tế dự phòng; Bảo hiểm y tế - Giải pháp tài chính cho điều trị HIV bằng thuốc kháng virus (ARV) tại Việt Nam…
Các đại biểu chia sẻ kinh nghiệm của các địa phương về triển khai thí điểm các đề án đổi mới phương thức chi trả tại Việt Nam; áp dụng kinh nghiệm quốc tế vào đổi mới các phương thức chi trả tại Việt Nam và thống nhất các bước tiếp theo trong hoàn thiện kế hoạch, tổng thể triển khai các phương thức chi trả dịch vụ y tế…