Cận cảnh bức tượng không đầu. Ảnh: CNN
Vụ kiện diễn ra hai tháng sau khi một thẩm phán ở New York ban hành lệnh khám xét vì “có lý do chính đáng” để tin rằng bức tượng, được bảo tàng mua lại hợp pháp gần bốn thập kỷ trước, là tài sản bị đánh cắp. Sau đó, nó đã bị thu giữ “tại chỗ”, có nghĩa là hiện vật vẫn được giữ ở Cleveland khi các cuộc điều tra tiếp tục.
Trong một đơn kiện pháp lý được đệ trình vào tuần trước, bảo tàng cho biết Thẩm phán quận Manhattan Alvin Bragg đã cung cấp “không đủ” bằng chứng cho thấy tác phẩm nghệ thuật đã từng bị cướp phá - hoặc thậm chí nó có nguồn gốc từ đâu
Bức tượng đồng cao 1m93, từ lâu được cho là có nguồn gốc từ thành phố cổ Bubon, ngày nay là Thổ Nhĩ Kỳ.
Các nhà điều tra định giá bức tượng ở mức 20 triệu USD, cho biết tác phẩm này có niên đại vào cuối thế kỷ thứ 2 và mô tả hoàng đế La Mã Marcus Aurelius.
Cho đến đầu năm nay, danh sách danh mục trên trang web của bảo tàng dường như đồng tình, mô tả bức tượng có nguồn gốc từ La Mã và “có thể” mô tả Marcus Aurelius.
Tuy nhiên, hiện tại, danh sách này chỉ mô tả món đồ này là một “hình người đàn ông mặc quần áo” có nguồn gốc từ La Mã “hoặc có thể là Hy Lạp cổ đại”. Thông tin trên trang web cũng đã được cập nhật để xóa tham chiếu đến Bubon và gợi ý rằng vật thể này có thể có niên đại từ năm 150 trước Công nguyên.
Trong hồ sơ tòa án của Bảo tàng Nghệ thuật Cleveland, nói rằng các học giả hiện đã đưa ra “nghi ngờ đáng kể” đối với những tuyên bố trước đây về danh tính và nguồn gốc của nó. Tổ chức này cho biết nghiên cứu của người phụ trách nghệ thuật cổ xưa Arielle Kozloff đặt câu hỏi liệu bức tượng có nguồn gốc từ Bubon hay không và “bất kỳ mối liên hệ nào được nêu trước đây” với thành phố cổ đều đang chỉ là phỏng đoán.
Bảo tàng cũng tuyên bố bức tượng có thể mô tả một triết gia hoặc chính khách không phải Marcus Aurelius, chẳng hạn như anh trai nuôi Lucius Verus hoặc nhà viết kịch Sophocles. Hồ sơ cho biết thêm, việc nhận dạng “hầu như không thể” nếu không có phần đầu bị mất.
Bức tượng được mô tả là một trong những tác phẩm quan trọng nhất trong bộ sưu tập của Cleveland. Bảo tàng đã mua cổ vật này từ một phòng trưng bày nghệ thuật ở New York với giá 1,85 triệu USD vào năm 1986.
Trong hồ sơ tòa án, bảo tàng Cleveland cho biết chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đã tiếp cận họ để tìm kiếm thông tin và tài liệu vào năm 2009 và 2010, đồng thời họ cực kỳ coi trọng các cáo buộc về tác phẩm nghệ thuật hoặc cổ vật bị đánh cắp. Nhưng phía Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa cung cấp bằng chứng thuyết phục rằng bức tượng đã bị đánh cắp.
Văn phòng Thẩm phán quận Manhattan cho biết họ đang “xem xét hồ sơ của bảo tàng về vấn đề này và sẽ trả lời trong các giấy tờ của tòa án”.
Vào năm 2012, Thổ Nhĩ Kỳ đã kêu gọi một số tổ chức của Hoa Kỳ, bao gồm Bảo tàng Nghệ thuật Cleveland, trả lại nhiều hiện vật mà họ tin rằng đã bị đánh cắp khỏi đất nước trong thế kỷ 20.