Không được tham gia các hoạt động văn hóa lành mạnh sau những giờ làm việc căng thẳng, trong khi trình độ hiểu biết pháp luật còn hạn chế... dễ đẩy một bộ phận công nhân sa vào lối sống không lành mạnh, thậm chí vi phạm pháp luật.
Bài 1: Thiếu sân chơi lành mạnh
Tình trạng “đói” các hoạt động văn hóa giải trí của công nhân, nhất là công nhân tại các khu công nghiệp, khu chế xuất (KCN - KCX), đang là vấn đề rất đáng quan ngại.
Căn phòng trọ ở xóm Tây Bầu, khu công nghiệp Bắc Thăng Long (Đông Anh, Hà Nội) chỉ rộng 7 m2, cho 2 người thuê trọ. Đồ đạc trong phòng không có gì đáng kể, ngay cả một chiếc ti vi cũng không có. Chị Hoàng Thị Hồng Thắm, quê ở Bắc Kạn, một trong 2 công nhân trọ ở đây cho biết, chị đang là công nhân trong một doanh nghiệp thuộc khu công nghiệp Bắc Thăng Long. Người bạn thuê nhà ở cùng chị là người Thanh Hóa, cũng làm việc ở trong khu công nghiệp này.
Căn phòng đơn sơ mà chị Hoàng Thị Hồng Thắm ở cùng bạn. Ảnh: Thùy Linh |
Chị Thắm kể: “Hàng ngày, ngoài giờ đi làm, chúng tôi ở nhà nấu cơm ăn rồi ngủ, ti vi cũng không có để xem nên hình thức giải trí duy nhất chị em chúng tôi có là lên mạng bằng điện thoại để đọc báo, vào facebook. Ở công ty cũng như xóm trọ, không có hoạt động văn hóa, văn nghệ gì. Còn đi xem phim, xem ca nhạc thì chúng tôi lại càng không có điều kiện, vì không có tiền để mua vé…”.
Là công nhân một doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài, có trụ sở ở khu công nghiệp Đồng Văn, Hà Nam đã vài năm, nhưng chị Lê Thị Hạnh cũng chưa từng được tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ, thậm chí ngay cả một buổi sinh hoạt tập thể công ty cũng chưa từng tổ chức. Chị Hạnh tâm sự: “Thời gian làm việc tại công ty tôi rất chặt chẽ, luôn phải tăng ca, làm thêm giờ, ngay cả tiền thưởng cho những ngày lễ Tết cũng không có, chứ đừng nói đến việc tổ chức cho nhân viên đi chơi, đi nghỉ, hay tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ. Thậm chí, không gian để cho chúng tôi sinh hoạt ngoài giờ như sân chơi thể dục thể thao cũng không có… Đồng lương khoảng 3 triệu đồng/tháng, chúng tôi phải chi tiêu dè sẻn lắm mới đủ, nên cũng không dư dả để có thể đi xem phim, nghe nhạc… Do đó, ngoài giờ đi làm, chúng tôi cũng chỉ biết ở nhà xem ti vi, vào mạng Internet qua điện thoại di động”.
Chia sẻ về mong muốn của mình, chị Hạnh cho biết: “Nhìn mọi người được tham gia các hoạt động văn hóa, được đi chơi, đi xem phim… chúng tôi cũng “thèm” lắm. Nhưng công ty không tổ chức, chúng tôi lại không có điều kiện. Tôi mong sao ít nhất, trong các dịp lễ Tết quan trọng, hay những ngày kỷ niệm lớn, công ty tổ chức được các chương trình văn hóa văn nghệ hoặc cho anh chị em chúng tôi đi xem phim, xem ca nhạc một buổi là mừng lắm rồi”.
Đó là với các nữ công nhân, còn với các nam công nhân thì hình thức “giải trí” chủ yếu là tụ tập ăn nhậu và đánh bài. “Ngày thường, hết giờ đi làm thì về nhà trọ ngủ. Thỉnh thoảng ngày nghỉ, chúng tôi tụ tập mấy anh em thân thiết, góp tiền vào mua ít đồ về nhậu nhẹt cho đỡ buồn, cũng có khi rủ nhau đánh bài cho vui”, anh Nguyễn Mạnh Hùng, quê ở Hưng Yên, đang làm việc cho một doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài ở khu công nghiệp Thuận Thành (Bắc Ninh), chia sẻ.
Đó chỉ là một vài lát cắt rất nhỏ về đời sống văn hóa tinh thần nghèo nàn ở các KCN - KCX hiện nay ở nước ta. Theo thống kê, đang có khoảng 300 KCN - KCX hoạt động ở gần 40 tỉnh, thành phố trong cả nước, với số lượng công nhân lên đến hàng triệu người. Qua thực tế khảo sát ở một số nơi cho thấy, hầu hết công nhân ở các KCN đang phải ở thuê các nhà trọ. Do thời gian và cường độ làm việc căng thẳng, thu nhập thấp nên đa số công nhân không đủ điều kiện để mua sắm các phương tiện phục vụ nhu cầu sinh hoạt văn hóa như đài, ti vi, sách báo…
“Đói” các hoạt động văn hóa, thiếu các sân chơi lành mạnh, thiếu những thiết chế bảo đảm sinh hoạt văn hóa tinh thần, giúp thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng, nhất là trong điều kiện trình độ hiểu biết pháp luật của nhiều công nhân còn hạn chế... dễ dàng đẩy một bộ phận công nhân sa vào lối sống không lành mạnh, ảnh hưởng tới tái sản xuất sức lao động của công nhân, thậm chí có thể dẫn đến những hành vi vi phạm pháp luật.
Tạ Nguyên - Thùy Linh
Bài cuối: Đẩy mạnh các hoạt động văn hóa giải trí