Hà Nội: Phục dựng mô hình làng nghề giấy Dó vùng Bưởi xưa

Phường Yên Thái ở Thăng Long xưa (vùng Bưởi) gồm nhiều làng: Hồ Khẩu, Đông Xã, An Thọ, Yên Thái, Nghĩa Đô, làm ra nhiều loại giấy như giấy sắc (để viết sắc của vua ban), giấy lệnh (để viết các lệnh chỉ của vua), giấy bản (để phục vụ dân dụng)... 

Giấy Dó truyền thống ở vùng Bưởi được một người Pháp có tên Henri Oger mô tả trong cuốn “Kỹ thuật của người An Nam” là loại giấy xốp nhẹ mà bền dai, không nhòe khi viết vẽ, ít bị mối mọt. Giấy Dó cũng nổi tiếng với độ bền có thể lên tới hàng trăm năm do đặc tính của xơ sợi và quy trình làm hoàn toàn bằng thủ công, không có sự tác động của hóa chất. Chính vì điều này, người xưa đã dùng giấy Dó để in kinh sách, viết chữ, in tranh dân gian và đặc biệt hơn cả khi các triều đại phong kiến Việt Nam dùng giấy này để viết sắc phong. Đến nay, nhiều đình, chùa và làng xã vẫn còn lưu giữ được những sắc phong.

Cho tới những năm 90 của thế kỷ 20, nghề làm giấy Dó tại vùng Bưởi vẫn còn được lưu giữ, sản xuất bởi các hợp tác xã. Đến đầu những năm 2000, các hợp tác xã giải thể thì nghề làm giấy Dó mới mất hẳn tại vùng Bưởi (phường Bưởi, quận Tây Hồ ngày nay).

Để phát triển ngành dịch vụ - du lịch gắn với di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, các làng nghề truyền thống của quận Tây Hồ giai đoạn 2020 - 2025, UBND phường Bưởi được giao nhiệm vụ xây dựng, triển khai thực hiện Đề án “Tổ chức vận hành, khai thác Điểm dịch vụ, du lịch văn hóa và phục dựng mô hình nghề truyền thống làm giấy Dó”, sử dụng nguồn vốn xã hội hóa.

Theo Phó Chủ tịch UBND quận Tây Hồ Nguyễn Thanh Tịnh, Điểm dịch vụ, du lịch văn hóa và giới thiệu nghề truyền thống làm giấy Dó của vùng Bưởi xưa không chỉ là một điểm dịch vụ, du lịch, nơi giới thiệu về một nghề truyền thống tự hào của người dân vùng Bưởi xưa, phường Bưởi, quận Tây Hồ ngày nay, mà còn là nơi lưu giữ, bảo tồn những giá trị của nghề làm giấy Dó truyền thống. Đồng thời, đây cũng sẽ là một địa chỉ tin cậy đối với người dân Thủ đô và du khách khi về tham quan, du lịch, đồng thời còn là nơi tổ chức các giờ học ngoại khóa, tham quan của các bậc học trên địa bàn quận. 

Điểm dịch vụ, du lịch văn hóa và giới thiệu nghề truyền thống làm giấy Dó của vùng Bưởi xưa được tổ chức trong một không gian rộng, ven hồ Tây lộng gió. Tại đây được bố trí làm nhiều khu vực giới thiệu nghề làm giấy Dó truyền thống, mộc bản in giấy Dó, khu trưng bày nguyên liệu làm giấy Dó, sản phẩm từ giấy Dó... Đặc biệt, tại đây còn tái hiện các công đoạn sản xuất giấy Dó, trưng bày dụng cụ sản xuất, tranh ảnh cổ liên quan đến sản xuất giấy Dó và bố trí cả khu vực tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật truyền thống...