Bạn vẽ tôi, tôi vẽ bạn
Hơn 120 bức chân dung trưng bày trong triển lãm “Bạn vẽ tôi vẽ” của họa sỹ Phạm Kiên, tại Trung tâm thông tin Triển lãm (45 Tràng Tiền, Hà Nội) là những bức tranh chân dung Phạm Kiên vẽ những người bạn, và những bức chân dung của Phạm Kiên, do những người bạn ông vẽ.
Ngắm những bức chân dung trưng bày tại triển lãm, người xem không khỏi cảm thấy thú vị, bởi hàng trăm bức chân dung, mỗi bức là một sự sáng tạo đầy ngẫu hứng trong hội họa. Phạm Kiên vẽ hơn 60 bức chân dung của 60 con người khác nhau, 60 số phận, 60 gương mặt, 60 tính cách, tâm trạng khác nhau. Và ngược lại, 60 nghệ sỹ tham gia đều vẽ một bức tranh về Phạm Kiên, mỗi người, sẽ vẽ một Phạm Kiên theo góc nhìn, theo sự sáng tạo của riêng mình, đã mang đến 60 Phạm Kiên với 60 thần thái, 60 biểu cảm khác nhau, được thể hiện bằng những chất liệu, phong cách khác nhau…
Họa sỹ Phạm Kiên cho biết, xuất phát từ ý tưởng muốn cùng bạn bè tạo một cuộc chơi về nghệ thuật, nên ông đã mời những người bạn của mình cùng tham gia trong triển lãm “Bạn vẽ tôi vẽ”. Vốn có mối quan hệ rộng rãi với giới văn nghệ sỹ, “cuộc chơi” bằng hội họa này của ông thu hút nhiều thành phần tham gia. Có họa sỹ, có nhà thơ, nhà văn, có đạo diễn, quay phim, rồi có kiến trúc sư, nhà điêu khắc… Các nghệ sỹ tham gia ở nhiều địa phương khác nhau: Từ Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên, đến Nghệ An, Đà Lạt, TP Hồ Chí Minh… Trong đó có những tên tuổi như nhà điêu khắc Lê Đình Quỳ, họa sỹ Vi Quốc Hiệp, họa sỹ Đặng Tin Tưởng, nhà văn Nguyễn Đình Chính, nhà thơ Văn Thao, NSND Hà Bắc, họa sỹ Văn Chiến, họa sỹ - nhà báo Hoàng A Sáng, đạo diễn - NSƯT Chu Lượng, nhà quay phim - NSƯT Trần Hùng, nhà khảo cổ Đăng Sơn, nhà thơ Trung Việt Drao, đạo diễn - NSƯT Phi Tiến Sơn, đạo diễn Lương Tử Đức, nhạc sỹ Hồng Đăng, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, đạo diễn - NSƯT Chu Lượng… Đặc biệt, Đại sứ Hy Lạp tại Việt Nam, khi biết dự định của ông, đã đề nghị được cùng tham gia trong triển lãm.
Theo họa sỹ Phạm Kiên, khi mới bắt đầu, ông định chỉ mời một số ít bạn bè tham gia, nhưng càng ngày, số người đăng ký tham gia càng đông, có tới hơn 100 người. Nhưng do nhiều điều kiện khách quan, nên ông chỉ có thể mời 60 nghệ sỹ tham gia trong triển lãm này.
Họa sỹ Phạm Kiên chia sẻ, để có được 65 bức tranh trưng bày trong triển lãm lần này, ông đã vẽ không ngừng nghỉ trong 4 tháng trời, trong số đó, chỉ có một số ít tác phẩm được ông vẽ trực họa, còn lại phần lớn tác phẩm được ông vẽ bạn bè qua trí nhớ, sự hồi tưởng về những người bạn, những nghệ sỹ ông quen biết, cũng có người ông mới chỉ gặp qua ảnh…
Bên cạnh những bức chân dung, các nghệ sỹ tham gia triển lãm còn vẽ một bức tranh có chủ đề tự chọn. Các bức tranh này được ghép lại thành một bức tranh khổ lớn rộng khoảng 8,8 mét, cao 2,5 mét, có chủ đề “kết nối”. Tác phẩm “Kết nối” đầy sắc màu này, được trưng bày tại trung tâm triển lãm, sau đó được tiến hành bán đấu giá tại triển lãm. Toàn bộ số tiền thu được từ việc bán bức tranh sẽ được dành trao tặng cho các cán bộ, chiến sỹ đang làm nhiệm vụ trên quần đảo Trường Sa.
“Kết nối” để gần nhau hơn Họa sỹ Phạm Kiên kể, ông sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, từ khi còn nhỏ, ông đã yêu thích và có năng khiếu về hội họa. Ông theo học và tốt nghiệp ngành mỹ thuật sân khấu (Trường sân khấu điện ảnh). Ra trường, ông tham gia công tác ở nhiều đơn vị khác nhau, chủ yếu liên quan đến hội họa sân khấu. Công việc bận rộn, vất vả, nên ông không có nhiều thời gian vẽ tranh thường xuyên. Chỉ đến khi nghỉ hưu, ông mới vẽ trở lại.
Tác phẩm “Kết nối” đầy sắc màu của các họa sĩ. |
Phạm Kiên thường hay vẽ tranh trừu tượng, một thể loại tranh không hiện thực, bởi ông muốn đưa cảm xúc và triết lý vào tranh, để “ai muốn hiểu thế nào cũng được”, điều quan trọng là để mọi người, ai cũng nhận ra cái “đẹp” trong đó. Ông kể, ông vẽ nhiều bức tranh, và bức nào đối với ông cũng quan trọng, bởi mỗi bức tranh đánh dấu một quá trình và kết quả sáng tạo, mỗi bức tranh thể hiện tâm trạng của người nghệ sỹ.
Ngoài hội họa, Phạm Kiên còn mê thơ ca và văn học, nên ngoài vẽ tranh, ông thường giải tỏa tâm lý, tinh thần bằng cách làm thơ, viết những bài ký hay mẩu truyện ngắn… Dù vẽ tranh, làm thơ hay viết truyện, ông đều đề cao cái thiện, đả phá cái xấu, cái “bẩn” trong xã hội. Bởi theo ông, văn hóa và thẩm mỹ xã hội đang xuống cấp, nhiều người chạy theo giá trị của đồng tiền, mà dễ dàng quên đi những cái thiện, quên đi chữ “tình”. Và triển lãm “Bạn vẽ tôi vẽ” là một sự kết nối, một sự gắn kết chữ “tình” của ông với văn nghệ sỹ, và một chữ “tình” của văn nghệ sỹ với biển đảo quê hương.
Chia sẻ về dự định trong tương lai, họa sỹ Phạm Kiên cho biết, trong năm 2017, ông dự định sẽ tổ chức triển lãm kết nối các họa sỹ Việt Nam với họa sỹ quốc tế. Ý tưởng của triển lãm này là do Đại sứ Hy Lạp gợi ý, và Phạm Kiên đã rất thích thú. Ông đã trao đổi về ý tưởng này với một vài người bạn, cả trong nước và quốc tế, và rất nhiều người lên tiếng ủng hộ và sẵn sàng tham gia. Ngay sau khi triển lãm “Bạn vẽ tôi vẽ” kết thúc, ông sẽ chính thức khởi động dự án kết nối các họa sỹ Việt Nam và quốc tế.
Họa sỹ Phạm Kiên cho biết, trong dự án triển lãm năm 2017, ngoài các nghệ sỹ Việt Nam, ông dự định sẽ mời họa sỹ của 20 nước tham gia cùng. “Thông điệp của triển lãm sẽ là ‘Nghệ thuật cho một thế giới hòa bình’. Tôi dự tính mời các họa sỹ đến Việt Nam, giao lưu cùng các họa sỹ Việt, mở một trại sáng tác, để các họa sỹ cùng vẽ tranh. Các tác phẩm sẽ được kết nối lại, bán đấu giá và toàn bộ số tiền sẽ được dành ủng hộ Quỹ Chất độc da cam. Công việc chắc chắn không dễ, bởi tôi sẽ phải làm thủ tục xin phép cơ quan chức năng, kết nối các họa sỹ, và kêu gọi các nhà tài trợ cùng tham gia. Nhưng tôi vẫn tin và sẽ cố gắng để dự án có thể được thực hiện một cách tốt nhất”, họa sỹ Phạm Kiên chia sẻ.