Mẫu phác thảo Tượng đài Chiến thắng của tác giả Trần Việt Hà (Trường Đại học Kiến trúc TP Hồ Chí Minh) sẽ xây dựng tại Khu di tích lịch sử Ngã tư Rạch Kiến.
Hội đồng giám khảo nhất trí bình chọn và trao giải nhất cho tác phẩm của tác giả Trần Việt Hà (Trường Đại học Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh) với giải thưởng trị giá 100 triệu đồng. Tác giả Lê Lang Biên nhận được phần thưởng trị giá 30 triệu đồng cho tác phẩm được vào vòng 3 của cuộc thi.
Mẫu phác thảo đoạt giải nhất được đưa vào xây dựng trong khuôn viên khu Di tích lịch sử Ngã tư Rạch Kiến, diện tích 14.100 m2 thuộc xã Long Hòa (huyện Cần Đước). Dự kiến khởi công trong tháng 8/2024 và hoàn thành tháng 4/2025. Ban Tổ chức cuộc thi đề nghị tác giả Trần Việt Hà tiếp thu, tiếp tục chỉnh sửa tác phẩm theo ý kiến góp ý của Hội đồng Nghệ thuật để nâng cao chất lượng về nội dung, nghệ thuật, hoàn thiện tác phẩm trước khi thực hiện bước tiếp theo.
Theo ông Nguyễn Thành Thanh, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Long An, cuộc thi được tổ chức nhằm tuyển chọn tác phẩm nghệ thuật thể hiện quá trình chiến đấu, chiến thắng của quân và dân Cần Đước - Long An trên Vành đai diệt Mỹ Rạch Kiến. Đồng thời, phản ánh đặc trưng riêng của Cần Đước - Long An về văn hóa, lịch sử, điều kiện tự nhiên, xã hội. Sau thời gian phát động, Ban Tổ chức nhận được 14 tác phẩm của 9 tác giả tham gia. Các tác phẩm đáp ứng tiêu chí về thẩm mỹ cao, giàu tính biểu tượng và nghệ thuật, độc đáo nhưng vẫn gần gũi, dễ hiểu đối với quần chúng nhân dân; không trùng lặp, sao chép ý tưởng những tượng đài đã có nhằm tạo nên tác phẩm điêu khắc ngoài trời hiện đại, chất liệu bền vững.
Ngã tư Rạch Kiến, thuộc xã Long Hòa, huyện Cần Đước từng là địa danh gắn liền với chiến công oanh liệt của một “Vành đai diệt Mỹ” khiến quân thù khiếp sợ. Ngày 20/12/1966, đế quốc Mỹ đổ quân tái chiếm Rạch Kiến với âm mưu khống chế, đánh phá vùng giải phóng Cần Đước, Cần Giuộc hòng tiêu diệt lực lượng cách mạng và cứu vãn tình thế đang ngày càng suy sụp. Quân địch xây dựng khu căn cứ với diện tích khoảng 160.000 m2, tập trung lực lượng lớn quân chủ lực và nhiều phương tiện, vũ khí hiện đại.
Mặc dù không cân xứng về lực lượng, vũ khí nhưng dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Long An, thế trận Vành đai diệt Mỹ Rạch Kiến được hình thành với phạm vi 12 xã của huyện Cần Đước và 2 xã của huyện Cần Giuộc. Lực lượng ta được bố trí trên 3 tuyến vành đai: Tuyến 1 du kích liên xã bố trí hầm chông, gài mìn, lựu đạn, phục kích bắn tỉa địch; tuyến 2 do bộ đội tỉnh và bộ đội địa phương phân tán từng bộ phận nhỏ tiêu diệt địch; tuyến 3 do du kích xã, du kích mật kết hợp nhân dân bố trí hầm chông lựu đạn, tổ ong vò vẽ khắp xã chuẩn bị địa hình chiến đấu với địch. Trên vành đai diệt Mỹ, quân ta còn tổ chức đào các đoạn đê làm chướng ngại vật cản xe M113 của địch.
Vừa đánh, vừa rút kinh nghiệm, kết hợp giữa đấu tranh vũ trang và chính trị, lực lượng vũ trang và nhân dân huyện Cần Đước, Long An đạt những kết quả ngoài mong đợi. Sau gần 1.000 ngày chiến đấu dũng cảm, gian khổ, quân, dân ta tiêu diệt làm bị thương hàng ngàn tên Mỹ - ngụy, làm hư hỏng 17 máy bay, 20 xe thiết giáp, thu nhiều phương tiện chiến tranh, làm cho địch phải bỏ luôn căn cứ này.
Vành đai diệt Mỹ Rạch Kiến được xem là đỉnh cao của chiến tranh nhân dân, tô thắm truyền thống “Trung dũng kiên cường, toàn dân đánh giặc” của quê hương Long An, góp phần đánh bại chiến lược “Chiến tranh cục bộ” của Mỹ ở miền Nam Việt Nam.
Năm 1996, Vành đai diệt Mỹ Rạch Kiến được xếp hạng di tích cấp quốc gia, sau đó, được trùng tu, tôn tạo từ năm 2011 nhằm tái hiện diễn biến cuộc đấu tranh đầy gian khổ, hy sinh của quân và dân ta sau gần 1.000 ngày đêm. Ngày nay, khu di tích này là “địa chỉ đỏ”, góp phần hun đúc tinh thần yêu nước, niềm tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ.