Bức tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được các chiến sĩ cộng sản bí mật cất giấu và vượt qua sự kiểm soát gắt gao của chính quyền Pháp, đem theo ra Nhà tù Côn Đảo. Sau thời gian rất dài, bức tượng đã được gia đình Giám ngục Paul Atoine Miniconi (người Pháp) trao lại cho Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Pháp Nguyễn Thiệp để chuyển về bàn giao cho Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Bức tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh được lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Giám ngục Paul Atoine Miniconi sinh ngày 7/12/1897 tại Bocognano, thuộc đảo Corse, Cộng hòa Pháp. Ông được cử sang Việt Nam làm việc tại Nhà tù Côn Đảo từ năm 1920 đến 1952 với vai trò giám ngục. Ông được giao giữ chìa khóa các khám, banh, canh gác, đi tuần và quản lý tù nhân tại một số banh của Nhà tù Côn Đảo.
Trong thời gian làm việc tại đây, ông thu được bức tượng bán thân của Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ mà những người cộng sản yêu mến, kính trọng và tôn thờ. Bức tượng đã được các tù nhân cộng sản bí mật cất giấu vượt qua sự kiểm soát gắt gao của chính quyền Pháp, đem theo ra Côn Đảo.
Tận mắt chứng kiến tinh thần quả cảm của các chiến sỹ cộng sản, ông Paul Atoine Miniconi hiểu được tình cảm, lòng trung thành của những chiến sỹ cộng sản đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh và đã quyết định giữ bức tượng đó như một kỷ niệm của riêng mình về những năm tháng làm việc tại Côn Đảo.
Sau khi hết thời gian công tác tại Việt Nam, năm 1952 ông Paul Atoine Miniconi trở về sinh sống và làm việc tại Đảo Corse, Cộng hòa Pháp. Bức tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh được ông trân trọng, gìn giữ trong gia đình. Trước khi mất, ông đã để lại bức tượng cho người con trai Paul Miniconi, người đã từng sống ở nơi làm việc của cha mình tại Côn Đảo vào thế kỷ trước.
Ngày 1/12/2019, ông Paul Miniconi cùng với Nhà sử học Pháp Frank Senateur xúc động trao bức tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng ông Nguyễn Thiệp, Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Pháp, để chuyển về bàn giao cho Bảo tàng Hồ Chí Minh bảo quản lưu giữ và phát huy giá trị bức tượng này. Với ông Paul Miniconi, việc trao lại bức tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh cho Chính phủ và nhân dân Việt Nam chính là thực hiện di nguyện thiêng liêng của người cha trước lúc qua đời. Thật tình cờ, Đại sứ Nguyễn Thiệp, người tiếp nhận bức tượng từ ông Paul Miniconi lại chính là con trai của người tù cộng sản từng bị giam giữ tại nhà tù Côn Đảo trong giai đoạn ông Paul Antoine Miniconi làm giám ngục tại đây.
Trước đó, ngày 25/2/2020, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã trao cho Bảo tàng Hồ Chí Minh bức tượng bán thân của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Bà Phạm Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh chia sẻ: “Bảo tàng Hồ Chí Minh rất bất ngờ và cảm động khi được tiếp nhận một hiện vật quý giá, đó là bức tượng chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh. Phía sau đó là một câu chuyện ý nghĩa làm lay động lòng người. Đây còn là bức tượng đầu tiên về Bác ở Việt Nam từ những năm 40 của thế kỷ XX sau khi đất nước Việt Nam dành độc lập giai đoạn năm 1945-1950. Bức tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh là kỷ vật quý giá của các chiến sĩ nhà tù Côn Đảo, thể hiện tình cảm thiêng liêng và sự kính trọng của mình đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh và với Đảng Cộng sản Việt Nam”.
Bà Phạm Thị Thanh Mai cũng nhấn mạnh: Trong thời gian tới, Bảo tàng Hồ Chí Minh sẽ tích cực nghiên cứu, củng cố hồ sơ về hiện vật một cách đầy đủ nhất để phục vụ công chúng. Đồng thời, Bảo tàng Hồ Chí Minh sẽ bảo quản và phát huy tốt hiện vật được trao tặng tại các trưng bày trong năm 2020 - kỷ niệm 130 năm Ngày sinh của Người”.
Video: Lãnh đạo Bảo tàng Hồ Chí Minh chia sẻ về trưng bày bức tượng bán thân sau bao năm lưu lạc của Bác Hồ: