LÔ "VÀNG NGUYÊN CHẤT' LÕI LÀ HỢP KIM ĐỒNG
83 tấn vàng được cho là nguyên chất mà các chủ nợ của Kingold giữ làm tài sản thế chấp tương đương với 22% sản lượng vàng hàng năm của Trung Quốc. Ảnh: Caixin
Ít nhất 12 tổ chức tài chính Trung Quốc, chủ yếu là các công ty tín thác, đã cho vay 20 tỷ nhân dân tệ (2,8 tỷ USD) trong 5 năm qua cho Công ty Trang sức Kingold Vũ Hán (Wuhan Kingold Jewelry Inc) với tài sản thế chấp là vàng nguyên chất. Các khoản cho vay này cũng được bảo đảm bằng các hợp đồng bảo hiểm do công ty bảo hiểm Nhà nước PICC Property and Casually Co. Ltd (PICC P&C) và một vài hãng bảo hiểm nhỏ khác phát hành.
Kingold là nhà chế biến vàng tư nhân lớn nhất ở tỉnh Hồ Bắc của Trung Quốc. Cổ phiếu của công ty được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq ở New York. Công ty được lãnh đạo bởi Chủ tịch Jia Zhihong, một cựu quân nhân thế lực tại Trung Quốc, cũng là cổ đông nắm quyền kiểm soát.
Sau khi số vàng thế chấp cho những khoản vay khổng lồ lên tới trên 2 tỉ USD bị phát hiện là vàng giả, tập đoàn truyền thông Caixin của Trung Quốc, nổi tiếng với mảng báo chí điều tra, đã có bài viết tìm hiểu về vụ việc.
Chuyện gì đã xảy ra?
Theo Caixin, một phần trong số 83 tấn vàng thỏi được sử dụng làm tài sản thế chấp đã được phát hiện chỉ là đồng mạ vàng. Tổng các khoản vay mà Kingold chưa trả hiện còn tới 16 tỉ NDT (2,2 tỉ USD) trong khi các nhà cho vay thì đang nắm giữ tài sản thế chấp chỉ là đống vàng giả.
Vụ việc bị vỡ lở vào tháng 2/2020 khi Công ty TNHH Tín thác Dongguan Trust bắt đầu thanh lý tài sản thế chấp của Kingold để trang trải các khoản nợ. Dongguan Trust cho biết họ đã ngã ngửa khi phát hiện những thỏi vàng lấp lánh thực ra chỉ là hợp kim đồng mạ vàng.
Tin vàng giả đã gây chấn động các chủ nợ của Kingold. China Minsheng Trust Co. Ltd., một trong những chủ nợ lớn nhất của Kingold, nhanh chóng nhận được lệnh của tòa án để kiểm tra tài sản thế chấp trước khi các khoản nợ của Kingold đáo hạn. Vào ngày 22/5 vừa qua, kết quả kiểm tra cho thấy các thanh vàng được niêm phong trong kho của Minsheng Trust cũng là hợp kim đồng.
Hiện tại nhà chức trách Trung Quốc đang điều tra để sáng tỏ làm thế nào một chuyện tày đình như vậy lại có thể xảy ra. Chủ tịch Kingold, ông Jia Zhihong thẳng thừng phủ nhận bất cứ điều gì sai trái liên quan đến tài sản thế chấp của công ty.
Jia Zhihong - Chủ tịch Công ty Trang sức Kingold. Ảnh: Caixin
Trước đó, một vụ án gây rúng động về lừa đảo cho vay vàng lớn nhất tại Trung Quốc đã xảy ra năm 2016 ở tỉnh Thiểm Tây và Hồ Nam. Các nhà quản lý tìm thấy những thỏi vàng bị tạp nhiễm trong 19 kho bạc của các nhà cho vay, vốn được thế chấp để vay 19 tỉ NDT. Một nhà cho vay đã thử nấu chảy vàng thế chấp và phát tấm vonfram đen nằm ở lõi các thanh vàng.
Trong vụ Kingold, công ty cho biết họ đã vay bảo đảm vàng để bổ sung tiền mặt, hỗ trợ hoạt động kinh doanh và mở rộng dự trữ vàng - theo hồ sơ công khai.
Năm 2018, Kingold từng đánh bại một số đối thủ cạnh tranh để mua được cổ phần kiểm soát công ty sản xuất phụ tùng ô tô nhà nước Tri-Ring Group. Kingold đã trả 7 tỷ NDT tiền mặt để sở hữu 99,97% Tri-Ring. Chính quyền tỉnh Hồ Bắc đã gọi thỏa thuận này là một mô hình của “cải cách sở hữu hỗn hợp”, nhằm kêu gọi các cổ đông tư nhân đầu tư vào doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên Kingold đã đối mặt rắc rối khi không thể tiếp cận tài sản của Tri-Ring vì công ty này là đối tượng của một loạt cuộc điều tra và tranh chấp.
Sau khi có kết quả kiểm tra vàng, giám đốc điều hành của Minsheng Trust cho biết họ đã hỏi Chủ tịch Jia của Kingold rằng công ty có sản xuất các thỏi vàng không. "Ông ấy thẳng thừng bác bỏ và nói rằng đó là số vàng mà công ty mua được ở thời kỳ đầu, có độ tinh khiết thấp", giám đốc điều hành Minsheng Trust nói.
Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với Caixin vào đầu tháng 6, Jia đã phủ nhận rằng số vàng bảo đảm của công ty ông bị làm giả. "Làm thế nào chúng có thể là giả nếu các công ty bảo hiểm đồng ý bảo hiểm?", ông Jia nói và từ chối bình luận thêm.
Danh sách các khoản vay của Kingold từ 14 công ty. Nguồn: Caixin
Kể từ đầu tháng 6/2020, Minsheng Trust, Dongguan Trust và một chủ nợ nhỏ hơn là Chang'An Trust đã đệ đơn kiện Kingold và yêu cầu hãng bảo hiểm nhà nước PICC P&C bù đắp tổn thất. PICC P & C từ chối bình luận với Caixin về vấn đề này nhưng cho biết vụ việc đang trong quá trình xét xử.
Một nguồn tin từ PICC P&C nói rằng thủ tục kiện nên được Kingold khởi xướng với tư cách là bên được bảo hiểm chứ không phải là tổ chức tài chính với tư cách là người thụ hưởng. Nhưng Kingold đã không đưa ra yêu cầu, nguồn tin cho biết.
Caixin cũng được biết rằng chính quyền tỉnh Hồ Bắc đã thành lập một đội đặc nhiệm giám sát vấn đề này và Bộ Công an Trung Quốc đã mở cuộc điều tra. Hôm 24/6, Sàn giao dịch vàng Thượng Hải, một tổ chức quản lý ngành công nghiệp vàng, đã loại tư cách thành viên của Kingold.
Sau Dongguan Trust và Minsheng Trust, hai chủ nợ khác của Kingold cũng đã kiểm tra các thỏi vàng thế chấp và phát hiện chúng là giả, theo nguồn tin của Caixin.
Một nhân viên của Dongguan Trust cho biết công ty của ông đã báo cáo vụ việc với cảnh sát vào ngày 27/2, một ngày sau khi kết quả kiểm tra vàng được chuyển đến và yêu cầu chi nhánh tại Hồ Bắc của công ty bảo hiểm PICC P&C bồi thường 1,3 tỷ NDT.
Caixin cho biết 83 tấn “vàng nguyên chất” được lưu trữ trong kho của các chủ nợ của Kingold đến tháng 6/2020 - bảo đảm cho các khoản vay chưa trả trị giá 16 tỷ NDT, tương đương với 22% sản lượng vàng hàng năm của Trung Quốc và 4.2% dự trữ vàng của nước này tính đến năm 2019.
Xem tiếp Kỳ 2: KHÔNG PHẢI MỌI THỨ LẤP LÁNH ĐỀU LÀ VÀNG