Trong những câu chuyện được kể lại về hành trình Novitzky đưa Armstrong “xuống vực thẳm”, có một sự khởi đầu quan trọng được xác định ở một cửa hiệu xăm nằm tại chân đồi phía đông Los Angeles...
Tay đua Kayle Leogrande với những hình xăm dày đặc. |
Từ chân đến cổ là màu mực và những hình xăm, Kayle Leogrande - chủ cửa hiệu - thực ra, đã từng là một tay đua xe đạp chuyên nghiệp trong vài năm. Ông từng gặp Armstrong chỉ duy nhất một lần là tại cuộc đua năm 2005 ở Ojai, California. “Tôi đã nói chuyện với anh ta một thời gian ngắn sau cuộc đua”, Leogrande cho biết, “Và tôi tin chắc rằng, anh ta sẽ nghĩ, ‘Gã xăm đầy người một cách ngu ngốc này là ai?”.
Nhưng dù Armstrong có nhớ người đàn ông này hay không thì số phận vẫn gắn họ với nhau...
Bốn năm trước, Cơ quan chống doping Mỹ (USADA) đã dành cho Leogrande một án phạt vì tội sử dụng chất kích thích tăng trưởng hormone được biết đến với tên gọi EPO. Cũng chính từ vụ này mà cuộc điều tra nhằm vào Armstrong kéo dài trong vài năm được đẩy mạnh, để đến kết quả của ngày hôm nay là án phạt cấm thi đấu suốt đời đối với “huyền thoại lừa dối” cũng như tước đi các danh hiệu tay đua này đã giành được từ năm 1998.
“Khi chứng kiến những gì xảy ra với Armstrong, tôi đã có thể cười với mình một chút”, Leogrande - giờ đã 35 tuổi, vẫn còn khá ngạc nhiên khi có vai trò then chốt trong việc phanh phui hành vi của Armstrong, kéo theo sự sụp đổ một hình tượng.
Tranh trào phúng về “người đi câu” Novitzky và “con cá” Armstrong. |
Travis Tygart - Giám đốc điều hành của USADA, cho biết, chính vụ doping của Leogrande là sự khởi đầu cho một serie hành động của họ, cũng như các điều tra viên liên bang, nhằm vào nạn sử dụng chất kích thích trong làng đua xe đạp. Từ đó, trên con đường điều tra, các điều tra viên được hướng đến Armstrong và đội đua U.S. Postal Service. “Nếu không có Leogrande, ai mà biết được, việc điều tra nhằm vào Armtrong có thể không bao giờ xảy ra”, Tygart nói.
Leogrande cho biết, lần đầu tiên ông mua EPO vào cuối năm 2006 từ Joe Papp, một cựu tay đua xe đạp từng bị kết án vì tội sử dụng các loại thuốc tăng cường khả năng chịu đựng để nâng cao thành tích. Tuy vậy, do không có lời khuyên của các chuyên gia, Leogrande không biết phải sử dụng bao nhiêu. Những lần đầu tiên sử dụng, anh nói, nó khiến anh cảm thấy như thể bị cúm.
Năm 2007, Leogrande ký hợp đồng với đội Rock Racing - nơi có những cựu đồng đội của Armstrong. Anh bắt đầu sử dụng doping nhiều hơn. Nhưng theo Leogrande tiết lộ, việc dùng chất kích thích đã có từ trước đó. Trong một giải đua vào tháng 7/2006 mà anh về nhì, anh được chọn kiểm tra doping. Lo ngại sẽ bị phát hiện, anh tâm sự với người quản lý của đội, Suzanne Sonye. Bằng cách nào đó, kết quả kiểm tra của Leogrande không có phản ứng dương tính. Thế nhưng, sau đó, có vẻ như Sonye cảm thấy hối hận và áp lực, cô đã thú nhận với USADA. Với lời khai của cô, và bằng chứng từ Papp, Leogrande bị nhấn chìm với án treo giò 2 năm. Đáng nói là, anh trở thành người đầu tiên trong làng đua xe đạp bị cấm thi đấu vì “phân tích bằng chứng” chứ không phải là bị phát hiện trong việc kiểm tra doping.
Sau khi bị cấm, Leogrande rời khỏi căn nhà anh thuê, để lại một hộp EPO trong tủ lạnh. Khi bà chủ nhà tìm thấy, anh cho biết, bà đã gọi điện và hỏi nên làm gì với loại thuốc đó. Anh nói với bà: “Hãy làm những gì cần làm”.
Bà đã gọi cho FDA. Một vài tuần sau, Jeff Novitzky, đặc vụ của FDA, đứng trước cửa nhà Leogrande...
Novitzky đã hoạt động chăm chỉ, cần mẫn, với những phương pháp như đã từng áp dụng để đánh sập phòng thí nghiệm BALCO hồi năm 2003. Ông đã đi lại rất nhiều nơi, thu thập chứng cứ, lời khai để góp phần tạo nên một bản báo cáo dày 1.000 trang mà USADA có được nhằm “hạ bệ” Armstrong - ông Vua dối trá. Tuy nhiên, không phải mọi chuyện đều thuận lợi, cho đến khi có những bước ngoặt quan trọng.
Tam Nguyên
Kỳ cuối: Hành trình biến nhà vô địch thành kẻ dối trá