Những vô ý chết người
Không chỉ có những chung cư nằm trong danh sách chưa đủ hạ tầng PCCC được Hà Nội công bố năm 2017 mới tiềm ẩn nguy cơ cháy, mà tại bất kỳ chung cư nào cũng chứa đựng nguy cơ cháy nổ, phần nhiều do sự "vô ý chết người" của chính người dân nơi đây.
Tần thuốc vứt bừa bãi tại chung cư PCC1 Complex. |
Khảo sát tại chung cư PCC1 Complex Hà Đông cho thấy, đã bộc lộ một số nguy cơ mất an toàn có thể gây ra cháy hoặc không đảm bảo an toàn khi có cháy xảy ra. Anh Lưu Tiến Dũng, cư dân tại đây chia sẻ: “Tôi thấy ở rất nhiều tầng vào mùa hè người dân thường lấy đồ chèn vào cửa thoát hiểm cho… mát. Ban quản lý đã có thông báo nhắc nhở nhưng chẳng ai để ý”. Rất nhiều chung cư đều mắc phải lỗi này. Trong khi đó, đây chính là nguyên nhân gây ra tình trạng ngạt khói khi khói đám cháy theo cửa thoát hiểm lan đến các tầng trên.
Còn anh Tiến Thắng, cũng ở chung cư trên, cho biết: Phần ban công chung của tòa nhà CT1 đầy tàn thuốc và đầu lọc thuốc lá do những người vô ý thức ném qua cửa sổ phòng ngủ, rơi xuống ban công chung. Điều này rất nguy hiểm vì có thể gây cháy.
Chung cư Vinaconex 3 Trung Văn, (Nam Từ Liêm, Hà Nội) cũng trong tình trạng tương tự khi người dân vô tư chèn mở cánh cửa thoát hiểm để cho thông thoáng. Thậm chí có những tầng, người dân còn mang nguyên hòn gạch to lên để chặn cửa, cho tiện đi lại theo lối thang bộ. Chị Hồng Hạnh, sống tại chung cư này chia sẻ: "Sống trong môi trường chung cư sợ nhất là vấn đề cháy nổ vì chỉ cần 1 người vô ý là ảnh hưởng đến rất nhiều gia đình khác. Có lần tôi phải bế con chạy từ tầng 12 xuống dưới bằng thang bộ vì chuông báo cháy kêu. Xuống đến nơi mới biết chuông kêu là do một nhân viên văn phòng làm việc tại toà nhà thử chuông".
Trách nhiệm của chủ đầu tư đến đâu?
Vẫn còn ám ảnh vụ cháy từ năm 2015, chị H.V.A, ở chung cư CT4 Xa La, Hà Đông cho biết: "Vụ cháy đó làm nhiều người bị thương và cháy hàng trăm chiếc xe trong hầm xe. Tuy vậy, đã gần 3 năm, việc triển khai khắc phục nguy cơ cháy nổ của chủ đầu tư vẫn chưa đi đến đâu. Đến nay, khu chung cư này vẫn chưa đủ tiêu chuẩn an toàn cháy nổ. Nhiều chỗ đã hỏng hóc chưa được sửa chữa; một số cửa ngăn khói lối thoát hiểm bị gẫy tay nắm; nhiều hộp chữa cháy bị vỡ, bị bong nắp, một số bình chữa cháy đã cũ, rỉ sét không biết còn sử dụng được không. Chúng tôi bỏ tiền tỉ ra mua nhà nhưng lại luôn phải nơm nớp lo sợ đối phó với nguy cơ cháy nổ. Câu hỏi đặt ra là trách nhiệm của chủ đầu tư ở đâu?"
Người dân căng biển băng rôn phản đối hệ thống PCCC chưa hoàn thiện tại Capital Garden. |
Liên quan đến những thiếu sót hệ thống PCCC tại chung cư, theo Sở Cảnh sát PCCC Hà Nội, trách nhiệm đầu tiên thuộc về chủ đầu tư, trực tiếp hơn nữa là Ban quản lý tòa nhà…. Theo Sở Xây dựng Hà Nội, nguyên nhân một số tòa nhà chung cư chưa đầu tư hệ thống PCCC do sợ tốn kém. Một số chủ đầu tư cố tình cắt giảm những tiêu chí về hạ tầng PCCC để giảm chi phí.
Ông Nguyễn Văn Đực, Phó giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành cho biết: Nhìn chung, có rất nhiều quy định về tiêu chuẩn, kỹ thuật PCCC, nhưng quy định về thiết kế mặt bằng chung cư lại không mang tính bắt buộc. Đây là kẽ hở rất lớn, vì mặt bằng thiết kế căn hộ chính là yếu tố quyết định tới sự sống còn của cư dân. Do đó, Bộ Xây dựng cần sớm tổ chức hội thảo để tìm được tiếng nói chung trong thiết kế, nhằm tối ưu hóa để giảm thiểu thiệt hại do hỏa hoạn gây ra.
Còn theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh: Nhiều nhà chung cư đến nay vẫn chưa thành lập được Ban quản trị theo quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi cư dân và tạo điều kiện thực hiện tốt công tác PCCC. Những nơi có Ban quản trị chung cư thì năng lực người quản lý và quản lý PCCC chưa có năng lực đáp ứng yêu cầu theo quy định của Luật Nhà. Điều này dẫn đến tình tình trạng quản lý lỏng lẻo, không chuyên nghiệp, khi có sự cố cháy xảy ra thì không xử lý, ứng phó kịp thời, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Để phòng cháy chữa cháy, từ năm 2017, Hà Nội đã tiến hành rà soát và đưa ra danh sách 79 chung cư chưa đạt chuẩn về PCCC và khuyến cáo người dân không nên mua, đồng thời yêu cầu chủ đầu tư khắc phục. Về trách nhiệm cấp phép xây dựng đối với những chung cư này, ông Nguyễn Chí Dũng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết: Đúng là việc xây dựng chung cư là do ngành xây dựng cấp phép và xét duyệt theo quy chuẩn phòng cháy chữa cháy tại thời điểm Luật PCCC có hiệu lực. 79 tòa nhà chung cư chưa đạt chuẩn PCCC được Hà Nội đa phần áp dụng theo tiêu chuẩn năm 2001 và mới đây là việc bổ sung năm 2013. Do quy chuẩn PCCC thay đổi nên sau khi rà soát lại thì các chung cư phải thực hiện theo quy định hiện hành. Sau khi công bố 79 tòa nhà chưa đạt chuẩn, đến nay, đã có 50 công trình chung cư đã hoàn thành việc hoàn thành bổ sung tiêu chuẩn PCCC theo quy định hiện tại; còn 29 công trình đang hoàn thiện tiếp.
Theo ông Trần Xuân Hà, Phó Trưởng Ban tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, Hà Nội đặc biệt quan tâm tới công tác PCCC nên tại buổi giao ban nội chính mới đây, Thành ủy Hà Nội đã dành thời gian nghe trình bày về công tác phòng cháy chữa cháy. Tại cuộc họp, lãnh đạo Thành phố đã yêu cầu các đơn vị thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Thành ủy, UBND thành phố Hà Nội trong công tác bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy, trong đó nhấn mạnh đến trách nhiệm người đứng đầu các địa phương, cơ quan, đơn vị. Với những tồn tại, vi phạm an toàn phòng cháy, chữa cháy tại các chung cư cao tầng trên địa bàn, trong số 29 chung cư chưa hoàn thành khắc phục phòng cháy, chữa cháy phải tiếp tục xử lý xong những tồn tại trước ngày 30/4 đối với 14 công trình có thể khắc phục được.
Sau thời gian này, lực lượng Công an, Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy thành phố sẽ chuyển danh sách một số chủ đầu tư chây ì để UBND thành phố xem xét đề nghị khởi tố điều tra, xử lý đúng quy định của pháp luật. “Bên cạnh đó, các quận huyện phải đẩy mạnh tuyên truyền với sự vào cuộc của chính quyền cơ sở, đoàn thể, nhất là ý thức là người dân phải được trang bị kiến thức PCCC để chủ động PCCC 4 tại chỗ”, ông Trần Xuân Hà cho biết.
Bài cuối: Hà Nội siết chặt công tác quản lý phòng cháy chữa cháy