Thực trạng này gây ảnh hưởng rất lớn đến môi trường bờ biển, đặc biệt trực tiếp tác động đến sức khỏe của người dân thuộc các làng biển, sinh sống trong đê, rất gần bờ biển. Đáng nói hơn, bãi biển Diễn Kim, Diễn Thành là nơi thu hút một lượng lớn khách du lịch trong và ngoài tỉnh, người dân địa phương về đây vui chơi, tắm biển mỗi ngày. Chứng kiến cảnh rác thải tràn ngập bờ biển, nhiều du khách, người dân địa phương đã tỏ ra ái ngại, bức xúc.
Rác thải tràn ngập danh thắng cửa biển Lạch Vạn
Là 1 trong 6 cửa lạch lớn của tỉnh Nghệ An, Lạch Vạn (huyện Diễn Châu) là tuyến đường thủy quan trọng để ngư dân các xã ven biển, bãi ngang của địa phương này vươn khơi, phát triển kinh tế biển. Mỗi ngày, tại cửa biển này có hàng trăm lượt phương tiện tàu, thuyền của ngư dân các xã Diễn Ngọc, Diễn Bích, Diễn Thành, Diễn Kim, Diễn Vạn… ra, vào.
Đặc biệt, trong 8 cảnh đẹp nổi tiếng của “Đông Yên nhị châu” (vùng đất thuộc tổng Yên Thành xưa), có 6 cảnh đẹp, danh thắng thuộc về đất Diễn Châu. Cửa biển Lạch Vạn nằm trong số cảnh đẹp này. “Bích Hải quy phàm” (cánh buồm về cửa Bích) là nói đến cửa Lạch Vạn, đoạn cuối cùng của sông Bùng (Bùng Giang thu nguyệt) chảy theo hướng Tây Bắc - Đông Nam trước khi đổ ra biển Đông. Với điểm nhấn là những đoàn tàu, thuyền hối hả ra khơi, vào lạch mỗi lúc bình minh, hoàng hôn. Cùng với cảnh quan hai bên cửa lạch (thuộc địa phận hai xã Diễn Kim, Diễn Thành, huyện Diễn Châu, Nghệ An) là bờ biển dài, hoang sơ, nhiều sóng vỗ, những rừng phi lao xanh tốt, gió biển vi vu, khí hậu mát lành. Các yếu tố được thiên nhiên ưu đãi này đã giúp cửa biển Lạch Vạn trở thành một địa điểm giàu tiềm năng du lịch.
Tuy nhiên, hơn một tuần qua, thực trạng ô nhiễm môi trường, bờ biển tại khu vực cửa biển Lạch Vạn đã diễn ra với mức độ đáng báo động. Theo quan sát của phóng viên, suốt chiều dài hàng trăm mét trên diện tích bãi triều rộng lớn ở hai bên cửa biển đã bị rác phủ kín và chất thành đống, thành lớp. Ngoài bèo tây thì vô số các loại rác khác như thùng xốp, giày, dép, quần áo, vật dụng, đồ dùng sinh hoạt, các loại chai lọ thủy tinh, lọ nhựa và cả xác chết gia súc, gia cầm cũng dễ dàng bắt gặp ở đây. Uớc tính, có hàng chục khối rác tại khu vực cửa biển Lạch Vạn đã tồn tại nhiều ngày qua. Dưới sức nóng của trưa tháng 6, mùi hôi của rác thải càng nồng nặc, ảnh hưởng lớn đến môi trường xung quanh. Mùi hôi ô nhiễm này theo gió biển khiến người dân ở các làng biển bị ảnh hưởng lớn.
Anh Hoàng Văn Đông (xã Diễn Kỷ, huyện Diễn Châu, Nghệ An) là người dân câu cá ở khu vực cửa biển Lạch Vạn cho biết: "Trước đây, hàng ngày tại chân cầu Lạch Vạn (km48+85, Dự án đường ven biển Nghi Sơn - Cửa Lò) có rất nhiều người tìm về để câu cá và ngồi nghỉ mát. Từ khi khu vực cửa biển này bị ô nhiễm, bốc mùi hôi khó chịu thì không mấy người ra đây nữa. Bản thân tôi dù đã đeo lớp khẩu trang dày nhưng vẫn không chịu nổi mùi hôi bốc lên từ rác. Nếu không sớm có biện pháp xử lý lượng rác đã ùn ứ, tồn đọng lâu ngày này thì môi trường biển và những khu dân cư sống quanh khu vực càng bị ảnh hưởng nghiêm trọng".
Thực trạng rác thải tràn ngập cửa biển không những gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mà khi thủy triều lên, sóng biển và gió lớn đã đưa một lượng lớn rác trong bờ phát tán, trôi nổi trên mặt nước gây cản trở giao thông đối với các tàu thuyền ra, vào cửa biển. Có không ít trường hợp tàu, thuyền của ngư dân bị rác quấn chân vịt đã xảy ra.
Khu du lịch trọng điểm và các làng biển bị rác “bủa vây”
Được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt quy hoạch từ năm 2002 với tổng diện tích hơn 100 ha, Khu du lịch biển Diễn Thành (xã Diễn Thành) là 1 trong 3 khu du lịch biển nổi tiếng của huyện Diễn Châu (Nghệ An). Đường bờ biển dài gần 10 km, bãi biển trải rộng, thoải, cùng với rừng phi lao chắn cát có độ tuổi hàng chục năm đã tạo nên một cảnh quan hấp dẫn du khách. Hiện, khu du lịch này có gần 70 ki ốt, quán gió, nhiều khách sạn, hàng chục nhà nghỉ với hàng trăm nhà hàng với đa dạng các dịch vụ đi kèm như tắm biển, tắm bể bơi, tiệc gala, đốt lửa trại đêm…
Không riêng cửa biển Lạch Vạn bị ô nhiễm nặng nề do rác thải mà Khu du lịch biển Diễn Thành cũng chung tình trạng. Vô số rác thải theo dòng chảy sông Bùng đổ ra cửa biển Lạch Vạn, trôi nổi trên mặt biển khu vực gần bờ. Khi thủy triều lên, kết hợp với gió lớn và sóng thì lượng rác này trôi dạt vào bờ biển khiến nhiều km tuyến bờ biển của khu du lịch biển Diễn Thành ngập trong rác. Thực tế này khiến nhiều du khách khi về đây du lịch, nghỉ dưỡng cảm thấy không hài lòng.
Chị Nguyễn Thị Sen, khách du lịch đến từ Thanh Hóa cho biết: "Gia đình tôi vào đây để du lịch, cho các con tắm biển, trải nghiệm không gian biển trong dịp hè. Chứng kiến cảnh bờ biển ở đây ngập rác thế này, mọi thành viên trong gia đình rất thất vọng và ái ngại. Đặc biệt, rác thải xuất hiện nhiều trên bờ cát, dưới bãi tắm, nguồn nước biển không đảm bảo an toàn nên chúng tôi không dám xuống tắm".
Tại xã Diễn Kim, là 1 trong 8 xã ven biển, bãi ngang của huyện Diễn Châu (Nghệ An), hơn 1 tuần qua, rác thải cũng ngập tràn bờ biển trên diện tích rộng lớn, kéo dài hơn 6 km nối dài từ cửa biển Lạch Vạn qua địa phận các xóm, làng biển Phú Thành, Xuân Châu, Thái Thịnh, Bắc Tiền Tiến, Nam Tiền Tiến. Không chỉ gây ô nhiễm môi trường biển, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của người dân các làng biển mà ngư dân khi đưa bè mảng ra khơi cũng rất vất vả khi phương tiện đánh bắt hải sản đậu trên bờ luôn trong tình trạng bị rác thải bủa vây.
Ông Bùi Văn Long, xã Diễn Bích, huyện Diễn Châu, Nghệ An cho biết: Vấn đề rác gây ô nhiễm môi trường biển tại khu du lịch biển Diễn Thành, bãi biển xã Diễn Kim và cửa biển Lạch Vạn là vấn nạn “đến hẹn lại lên”, năm nào cũng diễn ra và diễn ra từ nhiều năm qua. Cứ khi nào đơn vị chức năng mở các cống Đập Tràn và Ba Cửa (xã Diễn Thành) để tiêu xả nước nhằm chống ngập úng thì vô số rác theo dòng chảy đổ ra cửa biển Lạch Vạn và gây nên thực trạng hàng chục km bờ biển bị ô nhiễm rác. Ngoài lượng lớn bèo tây (lục bình) còn có vô số rác thải khác và xác gia cầm, gia súc bị người dân sinh sống ở thượng lưu sông Bùng xả thải. Chính quyền địa phương các cấp, cơ quan chức năng cần phải khảo sát thực tế, đầu tư kinh phí, có giải pháp thu gom, xử lý rác hiệu quả thì môi trường biển mới đảm bảo và bền vững.
Liên quan đến thực trạng này, để đảm bảo môi trường, phục vụ tốt khách du lịch và phát triển kinh tế địa phương, ngày 11/6/2024, Sở Du lịch tỉnh Nghệ An đã có công văn đề nghị UBND huyện Diễn Châu chỉ đạo các cơ quan, phòng chuyên môn của huyện tiến hành kiểm tra, có giải pháp xử lý vấn đề rác thải tại khu vực biển Diễn Kim, Diễn Thành và báo cáo kết quả thực hiện về Sở Du lịch trước ngày 15/6.
Trả lời báo chí, Chủ tịch UBND huyện Diễn Châu Tăng Văn Luyện, cho biết: Thời gian qua, do ảnh hưởng của thời tiết mưa lụt, Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Thủy lợi Bắc Nghệ An đã tiến hành mở cống tiêu xả nước nhằm đảm bảo không để ngập úng trên địa bàn quản lý. Do đó, toàn bộ rác thải và bèo lục bình trên tuyến sông Bùng trôi ra biển và dạt vào bãi biển Diễn Châu, gây ô nhiễm môi trường ở khu vực này. Để đảm bảo công tác vệ sinh môi trường, UBND huyện đã yêu cầu UBND xã Diễn Thành, Diễn Kim kịp thời tổ chức ra quân đồng loạt, thu gom và xử lý rác theo quy định. Về kinh phí xử lý, trên cơ sở đề xuất của chính quyền các xã bị ảnh hưởng, giao Phòng Tài chính - Kế hoạch tham mưu, giải quyết theo quy định.