Vài năm gần đây, do nhu cầu phục vụ cho công việc san lắp mặt bằng ngày càng tăng, trên địa bàn tỉnh Trà Vinh đã diễn ra tình trạng nông dân bán đất mặt ruộng canh tác lúa, hoa màu cho các đơn vị xây dựng. Tình trạng này đã và đang dẫn đến hậu quả làm cho đất đai bị bạc màu, xảy ra mâu thuẫn giữa nông dân với nhau, gây khó khăn trong việc phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghiệp hóa của từng địa phương.
Theo số liệu thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Trà Vinh, từ năm 2011 đến đầu tháng 12/2012, trên địa bàn tỉnh đã có hơn 300 ha đất sản xuất nông dân đã bán đi lớp đất mặt. Đây chỉ là diện tích được Phòng NN & PTNT các huyện thống kê qua việc xử lý vi phạm hành chính, còn trên thực tế con số này nhiều hơn gấp 2 - 3 lần. Huyện Châu Thành là địa phương hiện đang xảy ra tình trạng nông dân bán đất mặt ruộng nhiều nhất, do có nhiều xã nằm ven địa bàn thành phố Trà Vinh.
Tính từ năm 2011 đến nay, trên địa bàn các xã Song Lộc, Lương Hòa, Nguyệt Hóa, Hòa Thuận và Hòa Lợi đã có gần 200 ha đất sản xuất bị nông dân bán đi lớp đất mặt. Theo ông Huỳnh Văn Tới, Trưởng phòng NN &PTNT huyện Châu Thành, cho biết, bình quân 1.000 m2 được các đơn vị xây dựng đào lấy đi lớp đất mặt có độ sâu 50 - 60 cm và trả cho nông dân 5 - 7 triệu đồng. Ruộng bị mất đi lớp đất phù sa, nông dân canh tác lúa, hoa màu không hiệu quả như trước, do năng suất giảm, chi phí về phân bón tăng. Bên cạnh đó, trong nội bộ nông dân còn xảy ra mâu thuẫn do trên cùng cánh đồng đã bị chênh lệch quá nhiều về độ bằng phẳng, việc điều tiết nước tưới tiêu từ ngành thủy nông không thể định lượng hợp lý vì tình trạng ngập úng phía ngoài, phía trong thì khô và ngược lại…
Để ngăn chặn tình trạng nông dân bán đất mặt ruộng, gây thiệt hại đến sản xuất nông nghiệp, Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh đã có Chỉ thị số 19/CT-UBND ngày 5/11/2012, về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với việc khai thác lớp đất mặt, cát giồng và đất sét dưới dạng cải tạo đất sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên không nên chỉ cấm và xử phạt nông dân bán đất mặt ruộng trái phép mà cần có thêm qui định đối với cá nhân, đơn vị mua đất mặt ruộng của nông dân.
Phúc Sơn