Đến thời điểm này, tỉnh Thừa Thiên - Huế vẫn chưa xây dựng được phương án vận hành liên hồ chứa theo Quyết định số 1879/QĐ-TTg ngày 13/10/2010 của Thủ tướng Chính phủ đối với các công trình thuỷ điện trên địa bàn để phòng chống bão, lũ.
Theo UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế, tỉnh nhiều lần kiến nghị Bộ Tài Nguyên và Môi trường (cơ quan được Thủ tướng Chính phủ giao chủ trì lập quy trình vận hành liên hồ, đập trên các lưu vực sông lớn trong cả nước đã đưa vào danh mục) nhưng vì chưa có kinh phí và nguồn nhân lực còn thiếu nên chưa thực hiện.
Thừa Thiên - Huế có hơn 50 hồ chứa nước lớn, nhỏ, bao gồm cả hồ thủy lợi và hồ thủy điện, với tổng dung tích lên đến hàng tỷ m3 nước, trong đó, nhiều hồ chứa nước phục vụ thủy lợi lớn như: hồ Truồi (55 triệu m3), Khe Ngang (15 triệu m3), Hòa Mỹ (10 triệu m3)... Ba công trình thủy điện lớn khác đã được đưa vào hoạt động, gồm thủy điện Bình Điền, thủy điện Hương Điền và thủy điện A Lưới với công suất gần 300 MW, chứa hàng trăm triệu m3 nước; trong đó hai công trình thủy điện Bình Ðiền và Hương Ðiền ở đầu nguồn nhánh Hữu Trạch sông Hương và sông Bồ, có tác dụng điều tiết rất quan trọng khi lũ về ở hạ du của thành phố Huế và các địa phương lân cận...
Điều quan tâm nhất hiện nay là các công trình thủy điện đều nằm gần khu dân cư. Đặc điểm các con sông ở Thừa Thiên - Huế ngắn và dốc, khi có mưa lớn thường gây ngập lụt nhanh cho vùng đồng bằng. Phương án giảm lũ là xả tràn các công trình hồ chứa theo kiểu so le, nhưng nếu quy trình vận hành liên hồ chứa chưa thực hiện được, các công trình thủy điện xả lũ cùng lúc thì việc gây ngập lụt cho vùng hạ lưu là điều chắc chắn.
Công trình thủy điện Bình Điền vận hành điều tiết lũ năm 2011. Ảnh: baothuathienhue.vn |
Trong khi chưa có phương án vận hành liên hồ chứa, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế ban hành quy định tạm thời về công tác quản lý, phối hợp vận hành liên hồ chứa thủy điện, thủy lợi. Trong đó, lưu vực sông Hương gồm bốn hồ: Bình Điền, Hương Điền, Tả Trạch và A Lưới.
Đối với các nhà máy trên lưu vực sông Hương đều được áp dụng phần mềm Dropbox theo dõi các thông số nhà máy, đập… thông qua mạng máy tính nhằm kịp thời giúp các cơ quan chuyên môn tham mưu cho UBND tỉnh trong việc điều tiết lũ. Nhà máy thủy điện Bình Điền triển khai lắp đặt thêm hệ thống Scada nhằm giám sát, kiểm soát và thu thập dữ liệu phục vụ công tác quản lý vận hành đập. Từ đó, Thừa Thiên - Huế chủ động các phương án xả lũ một cách hợp lý, tránh xảy ra hiệu ứng kép khi có lũ lớn.
Về lâu dài, ngoài việc khẩn trương xây dựng quy trình vận hành liên hồ chứa, tỉnh Thừa Thiên - Huế cần tiến hành trồng rừng, vì đây sẽ là giải pháp tốt nhất góp phần đảm bảo độ che phủ và chống xói lở ở thượng nguồn, bù đắp lại diện tích rừng bị tàn phá và bị ngập do các hồ thuỷ điện gây ra...
Quốc Việt