Ngay sau khi được tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần, trong nỗi đau của sự mất mát, trong niềm tiếc thương vô hạn, thiếu tướng - nhạc sỹ An Thuyên (ảnh) đã ngay lập tức sáng tác ca khúc “Tiếng đàn” dâng lên Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Tiếng đàn Anh Văn...
“Tiếng đàn vẫn ngân trên phố phường Hà Nội, một ngày ngừng gió, lá thu vàng rơi, dương cầm buông lơi...”. Không mạnh mẽ, hào hùng mà mang đậm chất trữ tình, nhẹ nhàng, sâu lắng, phảng phất âm hưởng dân ca, bài hát “Tiếng đàn” của nhạc sỹ An Thuyên đi vào lòng người nghe.
Nói đến Đại tướng Võ Nguyên Giáp, hầu như ai cũng biết đó là một danh tướng tài ba của dân tộc. Nhưng việc Đại tướng là người biết chơi đàn và chơi rất hay thì ít người biết. Nhạc sỹ An Thuyên đã chọn chính “bí mật” ấy để tưởng nhớ và ca ngợi về vị tướng tài ba, người anh hùng của nhân dân Việt Nam.
Bài hát không mô tả tiếng đàn của vị Đại tướng hay đến mức nào, kỹ thuật đánh đàn của Người ra sao, nhưng qua những ca từ thiết tha, sâu lắng, đã hiển hiện hình ảnh một người chơi đàn vĩ đại. Đó là “tiếng đàn vị Tướng, 10 ngón tay thô, lướt trên thăng trầm, trắng đen cuộc đời, vinh quang cay đắng cây đời vẫn xanh”. Đó cũng là “tiếng đàn đồng chí rạng rỡ non sông áo xanh bạc màu thủy chung đồng đội vào sinh ra tử, ấm tình anh Văn”. Và “tiếng đàn Tổ quốc, toàn thắng reo ca, cánh chim ngang trời vẫn không biết mỏi, vẫn mơ ước sống, lo nhiều cho dân”, hay “tiếng đàn Đại tướng, trời đất yêu thương, khóc cho dân tộc, khuất xa một người rạng danh trung hiếu sáng ngời muôn sau”.
Và mệnh lệnh từ trái tim
Thiếu tướng - nhạc sỹ An Thuyên xúc động kể lại: Là một người dân, lại là một người lính, nỗi đau thương trong tôi dường như nhân đôi, bởi hình tượng về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, về Anh Văn, người anh cả của Quân đội Nhân dân Việt Nam luôn trong trái tim mỗi người lính chúng tôi. Trong cảm giác bức bối và với cảm xúc dâng trào, tôi dường như nhận được một ‘mệnh lệnh từ trái tim’, rằng mình phải viết một cái gì đó để lưu giữ cảm xúc của mình trước sự kiện đau thương của dân tộc. Biết Đại tướng thường chơi đàn Piano vào những phút yên bình, nên tôi đã chọn góc nhỏ đó để thể hiện tình cảm của mình và cũng là để nói về một tâm hồn lớn lao của vị Đại tướng tài ba ấy. Tiêu đề “Tiếng đàn” của bài hát đã ra đời ngay lập tức, và chỉ trong 15 phút, tôi đã phác thảo và hoàn thành xong cơ bản toàn bộ bài hát, sau này chỉ sửa chữa một vài chi tiết rất nhỏ mà thôi”.
Theo lời kể của nhạc sỹ An Thuyên, bài hát sáng tác xong ngày 5/10. Ngay sáng 6/10, nhạc sỹ sang nhà trung tướng Phạm Hồng Cư, nguyên Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, cũng là người em đồng hao của Đại tướng Võ Nguyên Giáp để chia buồn cùng gia đình, đồng thời hát cho trung tướng nghe. “Khi tôi hát được nửa bài, nhìn sang thấy anh Hồng Cư đã khóc, tôi cũng không kìm được lòng mình, buông rơi tờ giấy ghi lời bài hát, nắm chặt tay anh Cư và òa khóc theo. Anh Cư nghẹn ngào nói: “Không nói được nữa rồi, chỉ còn biết khóc mà thôi...” - nhạc sỹ An Thuyên xúc động nhớ lại.
Được trung tướng Phạm Hồng Cư ủng hộ, nhạc sỹ An Thuyên yên tâm mang bài hát đi thu thanh và được Đài truyền hình Việt Nam phát sóng ngay trong ngày 7/10/2013.
Bài và ảnh: Phương Lan