Đột phá trong xây dựng nông thôn mới - Bài 4: Phát triển bền vững ở các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới 

Nâng cao nhiều tiêu chí

Theo bà Vương Thị Thu Hương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, Chánh Văn phòng điều phối xây dựng nông thôn mới tỉnh Vĩnh Long, bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2018-2020 do UBND tỉnh Vĩnh Long ban hành bao gồm 19 tiêu chí với 62 chỉ tiêu, tăng 13 chỉ tiêu và có 9 chỉ tiêu có tỷ lệ đạt nâng cao hơn so với chuẩn nông thôn mới. Các tiêu chí này chủ yếu đi vào phát huy nội lực của các địa phương.

Điển hình như tiêu chí 17 về Môi trường và an toàn thực phẩm, tuy giữ nguyên nội dung 8 chỉ tiêu như xã nông thôn mới nhưng các tỷ lệ thực hiện đạt đều được nâng lên. Các địa phương trong quá trình thực hiện phải đặc biệt quan tâm đến giải pháp để thực hiện chỉ tiêu nước sạch đạt chuẩn quốc gia là trên 85%; chỉ tiêu về xây dựng cảnh quan, môi trường yêu cầu 50% trở lên các tuyến đường liên ấp, liên xóm của xã có trồng nhiều cây xanh, cây cảnh, hoa và thảm cỏ.

Đặc biệt, tiêu chí 13 về Tổ chức sản xuất đã được bổ sung 3 chỉ tiêu, trong đó chỉ tiêu về yêu cầu có chứng nhận sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và có nhãn mác thương hiệu hàng hóa thật sự sẽ tạo ra rất nhiều khó khăn đối với các địa phương. Để thực hiện chỉ tiêu này đòi hỏi các hợp tác xã, tổ hợp tác phải tổ chức lại quy trình sản xuất đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Điều đáng lưu ý là quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP lại chỉ có thời hạn trong một năm và chi phí để thẩm định tái chứng nhận hiện rất cao, từ đó người dân không mặn mà. Tuy nhiên, theo chỉ tiêu quy định nếu hợp tác xã không được chứng nhận sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và có nhãn mác thương hiệu hàng hóa thì xã sẽ không đạt chuẩn.

Mặt khác, quá trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh Vĩnh Long hiện vẫn còn nhiều khó khăn như: Cơ sở hạ tầng của nhiều xã còn yếu kém, đời sống người dân khó khăn nên việc huy động nguồn lực tại chỗ rất hạn chế, nhất là huy động trong dân. Ngân sách tỉnh dù đã cố gắng bố trí cho xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn, xây dựng nông thôn mới nhưng vẫn chưa đáp ứng so với nhu cầu; ngân sách Trung ương trực tiếp bố trí còn ít. Ngoài ra, việc sản xuất là yếu tố chính quyết định thực hiện đạt mục tiêu xây dựng nông thôn mới và nâng cao thu nhập, đời sống vật chất cho người dân, tuy nhiên sản xuất nông nghiệp-thủy sản của tỉnh chưa thật sự ổn đinh, từ đó ảnh hưởng đến kết quả thực hiện các nhiệm vụ xây dựng và phát triển nông thôn mới.

Mục tiêu năm 2019

Năm 2019, tỉnh Vĩnh Long đặt mục tiêu phấn đấu có thêm 6 xã được công nhận xã nông thôn mới, các xã còn lại thực hiện đạt thêm ít nhất 1 tiêu chí trở lên. Riêng các xã đã được công nhận đạt xã nông thôn mới tiếp tục giữ vững và nâng chất các tiêu chí ở mức độ cao hơn; mỗi huyện, thị xã phấn đấu đăng ký thực hiện 1 xã nông thôn mới nâng cao.

Theo Bí thư Thị ủy Bình Minh Nguyễn Hiếu Nghĩa, để tiếp tục giữ vững và nâng cao chất lượng 19 tiêu chí nông thôn mới trong giai đoạn tiếp theo, trong quá trình thực hiện cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính tạo mọi điều kiện tốt nhất cho người dân và doanh nghiệp cùng đồng hành trong xây dựng nông thôn mới, xác định đây là trách nhiệm chung của chính quyền và nhân dân. Bên cạnh đó, các địa phương phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để giải quyết những khó khăn vướng mắc kịp thời, thực hiện sai đâu sửa đó, bắt đầu từ những việc nhỏ nhất, những tiêu chí dễ thực hiện nhất.

Ông Nguyễn Văn Quang, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long, Trưởng Ban chỉ đạo thực hiện công tác giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh tỉnh cho biết, để Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới phát huy hiệu quả bền vững, hiện nay cấp ủy Đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể và nhân dân các xã đã “về đích” nông thôn mới của tỉnh vẫn tập trung thực hiện nhiều giải pháp nhằm duy trì, giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí.

Theo đó, tỉnh tiếp tục hoàn thiện và cụ thể hóa quy hoạch, điều chỉnh đề án xây dựng nông thôn mới phù hợp với yêu cầu cơ cấu lại ngành nông nghiệp; gắn quy hoạch cấp xã với quy hoạch chung của huyện và của tỉnh; huy động, lồng ghép các nguồn lực nhằm nâng cấp cơ sở hạ tầng thiết yếu, nhất là cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế- xã hội.

Ngoài ra, tỉnh quan tâm phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập của dân cư nông thôn, xóa đói, giảm nghèo gắn với việc thực hiện chủ trương cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Các địa phương chủ động xây dựng hợp tác xã, tổ hợp tác, các hình thức liên kết hợp tác, gắn với chế biến và tiêu thụ, đảm bảo sản xuất bền vững, hiệu quả; hướng dẫn và hỗ trợ nhân dân thực hiện các nội dung văn hóa, xã hội, môi trường; xây dựng nếp sống văn minh, phát huy các truyền thống văn hóa tốt đẹp, tình làng nghĩa xóm gắn với xây dựng khu dân cư, gia đình văn hóa.

Với những nỗ lực không ngừng, tỉnh Vĩnh Long quyết tâm duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới thật sự bền vững, góp phần thay đổi diện mạo và đưa nông thôn gần hơn với thành thị, thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương ngày càng phát triển.