Báo cáo do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ, Ban quản lý dự án VFBC tỉnh Quảng Trị phối hợp với WWF-Việt Nam - đơn vị thực hiện Hợp phần Bảo tồn Đa dạng Sinh học, thực hiện.
Hoạt động khảo sát, điều tra này do nhóm tư vấn đến từ Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật, Viện Điều tra, Quy hoạch Rừng với sự phối hợp hỗ trợ; triển khai thực hiện bởi BQL Khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông.
Diễn ra từ tháng 12/2023 đến tháng 6/2024, tại Khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông, hoạt động điều tra nhằm mục tiêu ghi nhận sự đa dạng của các loài thực vật, xác định các khu vực cần ưu tiên bảo tồn, đề xuất các biện pháp thích hợp, đồng thời nâng cao năng lực chuyên môn về điều tra thực vật cho cán bộ kỹ thuật và bổ sung khoảng 200 tiêu bản của 30-35 loài cho Khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông.
Sau cuộc điều tra, 337 mẫu vật đã được thu thập cho Khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông. Bên cạnh đó, nhóm dự án đã bổ sung 121 loài thực vật, nâng tổng số loài trong Danh lục thực vật của Khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông lên 1576 loài thuộc 735 chi của 162 họ.
Đặc biệt, trong số này, có hai loài nghi ngờ mới đối với khoa học, bao gồm một loài thuộc họ Trúc đào (Apocynaceae) và một loài thuộc họ Thu hải đường (Begoniaceae).
Khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông cũng ghi nhận sự đa dạng về giá trị tài nguyên thực vật với 746 loài có công dụng làm thuốc, 317 loài ăn được, 175 loài có thể làm cảnh hoặc trang trí, 133 loài có thể cho dầu nhựa, tinh dầu, tanin, chất nhuộm.
Thông qua cuộc điều tra này, Hợp phần Bảo tồn đa dạng sinh học thuộc dự án VFBC do USAID tài trợ cũng cập nhật và đánh giá mức độ đe doạ của các loài thực vật, với tổng cộng 306 loài được ghi nhận trong các tài liệu như Sách đỏ Việt Nam 2007, báo cáo của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) năm 2024, Nghị định số 06/2019/NĐ-CP và Nghị định số 84/2021/NĐ-CP. Trong đó, kết quả điều tra cho thấy có tới 136 loài thuộc diện quý hiếm, nguy cấp, đồng thời, xác định 5 khu vực cần ưu tiên bảo tồn.
Các biện pháp bảo tồn đã được đề xuất, bao gồm: Tăng cường quản lý và bảo vệ toàn bộ diện tích rừng hiện có của khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông nhằm ngăn chặn việc mất rừng, duy trì các trạng thái rừng hiện có và điều tra đánh giá hiện trạng phân bố, cấu trúc quần thể, quản lý và bảo vệ các loài mới, đặc hữu hẹp và các loài nguy cấp, quý hiếm có giá trị bảo tồn cao. Bên cạnh đó, việc xây dựng Vườn thực vật rừng và thu thập các nguồn gen quý hiếm, đặc hữu bản địa để gieo ươm, nhân giống và gây trồng cũng cần được triển khai.
Ông Trương Quang Trung, Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông nhấn mạnh: “Cuộc điều tra này sẽ là tiền đề cho những nỗ lực bảo vệ và phát triển bền vững tài nguyên thực vật tại Khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông, góp phần quan trọng trong việc hiện thực hoá mục tiêu bảo tồn tính đa dạng sinh học đứng thứ 14 trên thế giới của Việt Nam”.
Hoạt động điều tra, khảo sát này nằm trong khuôn khổ dự án hỗ trợ kỹ thuật “Quản lý rừng bền vững và Bảo tồn đa dạng sinh học (VFBC)”, do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ, Ban quản lý dự án VFBC tỉnh Quảng Trị phối hợp với WWF-Việt Nam - Đơn vị thực hiện Hợp phần Bảo tồn Đa dạng Sinh học tổ chức.
Tại cuộc họp báo cáo kết quả điều tra bổ sung danh mục thực vật, các loài nguy cấp, quý hiếm tại KBTTN Đakrông; các bên đã báo cáo kết quả điều tra, cập nhật bổ sung danh mục các loài thực vật, đặc biệt các loài nguy cấp, quý hiếm ở Khu bảo tồn thiên nhiên Đakrông làm cơ sở đề xuất các giải pháp bảo tồn loài và phát triển bền vững đa dạng sinh học.
Đồng thời, bàn giao bộ mẫu tiêu bản đã thu thập sau khi qua xử lý của các loài thực vật ghi nhận bổ sung và các loài còn thiếu trong bộ tiêu bản của khu bảo tồn và hướng dẫn bảo quản, sắp xếp tiêu bản phục vụ cho trưng bày.