Thưa Trung tướng, lý do vì sao Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam và ngành Đường sắt triển khai chương trình đưa hài cốt liệt sĩ miễn phí bằng tàu hoả?
Có thể nói, số liệt sĩ phía Bắc nằm ở các nghĩa trang miền Nam là chính. Ngày trước, bộ đội miền Bắc vào chiến đấu phía Nam hy sinh nằm tại các nghĩa trang từ Quảng Trị trở vào.
Trung tướng Hoàng Khánh Hưng, Chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam.
Bên cạnh đó, theo phong tục thờ cúng của văn hóa Việt Nam, các gia đình muốn đưa hài cốt về quê hương. Trong những năm qua, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam đã giúp cho các thân nhân gia đình liệt sĩ đưa được 1.300 hài cốt liệt sĩ từ các chiến trường, từ các nghĩa trang phía Nam về miền Bắc. Nếu sử dụng ô tô chở hài cốt liệt sĩ về quê hương khá vất vả, tốn kém, vì phải di chuyển từ miền Bắc vào tận TP Hồ Chí Minh, Long An, An Giang, Cần Thơ, Tây Nguyên… trong khi Hội hỗ trợ cũng không nhiều.
Để giải quyết khó khăn, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam đã làm việc với Bộ Giao thông vận tải đề nghị giúp đỡ để di chuyển hài cốt liệt sĩ bằng tàu hỏa, máy bay. Trước mắt, Hội xin được hỗ trợ vận chuyển hài cốt liệt sĩ bằng tàu hỏa miễn phí cước. Bộ Giao thông vận tải đã đồng ý và giao nhiệm vụ cho ga Sài Gòn, ga Hà Nội. Hội đề xuất di chuyển từ 200 - 300 hài cốt liệt sĩ/năm.
Sau khi được Bộ Giao thông vận tải phê duyệt, Hội đã làm làm việc với 2 Công ty Đường sắt Sài Gòn và Hà Nội, bố trí xếp hài cốt liệt sĩ vào nơi trang trọng và bố trí chỗ ngồi, chỗ nằm cho thân nhân gia đình liệt sĩ.
Một hài cốt được đưa về có ít nhất 2 thân nhân gia đình liệt sĩ cùng đi để rước hài cốt về, được miễn tiền vé tàu. Hội cũng bố trí các văn phòng Hội ở các địa phương đón thân nhân gia đình liệt sĩ xuống các ga, đưa đến các nghĩa trang để cất bốc, đóng gói hài cốt. Sau đó, Hội tiếp tục di chuyển thân nhân gia đình liệt sĩ và hài cốt từ nghĩa trang ra bến tàu. Khi về đến địa điểm cần xuống, Hội đã có hiệp đồng dùng xe của Hội hỗ trợ các gia đình liệt sĩ di chuyển hài cốt từ ga tàu về các nghĩa trang địa phương để đón nhận, truy điệu, làm lễ an táng theo quy định của Đảng, Nhà nước.
Vậy, thân nhân các gia đình liệt sĩ muốn nhận được sự hỗ trợ thiết thực như trên có thể liên hệ như thế nào, thưa Trung tướng?
Hội sẽ gửi sẵn giấy giới thiệu cho văn phòng Hội tại các địa phương. Thân nhân gia đình liệt sĩ cần phải có giấy giới thiệu di chuyển hài cốt liệt sĩ, trên giấy giới thiệu di chuyển hài cốt liệt sĩ cần ghi rõ thân nhân đi cùng để khi đến ga tàu, nhân viên kiểm soát vé kiểm tra chứng minh thư hoặc căn cước công dân phù hợp với giới thiệu để lên tàu.
Năm nay có nhiều hoạt động lễ kỷ niệm lớn của đất nước và quân đội, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ có những hoạt động cụ thể nào, thưa Trung tướng?
Năm 2024 là năm có nhiều ngày kỷ niệm lớn như: 70 năm ngày giải phóng Điện Biên; 70 năm ngày tiếp quản Thủ đô; 80 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, nên Hội đã kêu gọi các nhà hảo tâm tài trợ để đưa lên Điện Biên tặng ngôi nhà tình nghĩa, sổ tiết kiệm, suất quà thân nhân gia đình liệt sĩ có hoàn cảnh khó khăn nhất.
Bên cạnh đó, Hội đi tri ân, tặng quà, sổ tiết kiệm ở Côn Đảo; chuẩn bị kỷ niệm Ngày Thương binh liệt sĩ 27/7 tại nhà Hát Lớn hoặc Nhà hát Âu Cơ; dự kiến tặng số tiền khoảng 150 - 200 triệu đồng cho thân nhân gia đình liệt sĩ tại Hà Nội, để góp phần xoa dịu bớt nỗi đau.
Xin trân trọng cảm ơn Trung tướng!
Năm 2023, Hội và các tổ chức Hội trong cả nước đã tiếp và tư vấn 3.660 lượt thân nhân liệt sĩ về công tác tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, thông báo thông tin 5.723 liệt sĩ. Thu thập, khớp nối, cùng gia đình và các sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) các tỉnh đính chính thông tin trên bia mộ 162 liệt sĩ. Hội và các tổ chức hội đã hỗ trợ di chuyển 161 hài cốt liệt sĩ về quê. Về Giám định AND, Hội đã nhận 98 mẫu hài cốt, phối hợp với Cục Người có công, sở LĐTBXH các tỉnh, các viện công nghệ sinh học giám định xong 4 hài cốt, xác định đúng danh tính 2 liệt sĩ. Năm 2024, Hội cũng tập trung thực hiện tốt công tác vận động tài trợ, tạo nguồn kinh phí tri ân từ 15 - 17 tỷ đồng để tặng 50 - 80 nhà tình nghĩa (từ 60 - 80 triệu đồng/nhà), sửa chữa nâng cấp 20 nhà (từ 20 - 30 triệu đồng/nhà); tặng 100 sổ tiết kiệm (từ 3 - 5 triệu đồng/sổ)...