Chất lượng không khí tại Hà Nội thời gian qua luôn ở mức kém. Ảnh: Lê Phú.
Những năm gần đây, quá trình đô thị hóa ở Hà Nội diễn ra nhanh, phương tiện giao thông cũng gia tăng phát sinh khí thải, bụi từ các phương tiện giao thông; hoạt động sản xuất, xây dựng phát triển; các hoạt động dân sinh đun nấu, sử dụng than tổ ong, đốt rác, đốt rơm rạ... đã ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng môi trường không khí.
Đặc biệt, trong những ngày qua, do xuất hiện nhiều dạng thời tiết cực đoan: Mây mù dày đặc, nhiệt độ xuống thấp và hiện tượng nghịch nhiệt, dẫn đến Chỉ số chất lượng không khí (AQI) của thành phố ở mức “xấu” và “rất xấu”, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân và hoạt động du lịch, sản xuất, kinh doanh.
Để khắc phục, hạn chế ô nhiễm, cải thiện chỉ số chất lượng không khí, UBND thành phố chỉ thị các đơn vị, tổ chức và cá nhân nghiêm túc thực hiện các biện pháp cấp bách, quyết liệt để giảm thiểu nguồn phát sinh khí thải độc hại, bụi mịn tác động tiêu cực đến chất lượng môi trường không khí trên địa bàn thành phố.
Các cấp, ngành, tổ chức và nhân dân Thủ đô cần có kế hoạch, hành động cụ thể, thiết thực để giảm thiểu phát thải, nâng cao chất lượng không khí. Cần tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của ô nhiễm không khí tới sức khỏe của con người, nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường của cộng đồng, phát huy được vai trò trách nhiệm của từng công dân trong công tác bảo vệ môi trường không khí Thủ đô.
Chủ tịch UBND TP yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) chỉ đạo Chi cục Bảo vệ môi trường Hà Nội vận hành liên tục, ổn định hệ thống quan trắc môi trường không khí, thường xuyên tổng hợp kết quả thông báo công khai các số liệu ô nhiễm không khí hệ thống quan trắc của Thành phố và một số cơ quan trên báo, Đài phát thanh truyền hình Hà Nội, Cổng thông tin điện tử của Sở TN&MT, của thành phố để người dân biết, có kế hoạch hành động, phòng tránh.
Trong trường hợp khi ô nhiễm không khí chạm mức “Nguy hại” chỉ số AQI >300, Sở TN&MT có trách nhiệm thông báo tới Sở Giáo dục và Đào tạo để chỉ đạo các trường mầm non, tiểu học cho các cháu học sinh sắp xếp lịch học phù hợp. Sở Y tế có các biện pháp bảo vệ sức khỏe nhân dân, phòng ngừa bệnh về đường hô hấp; các sở, ngành liên quan có các biện pháp xử lý, khắc phục hạn chế phát thải.
Sở Y tế xây dựng phương án cụ thể để kịp thời hướng dẫn người dân các biện pháp phòng ngừa, đảm bảo sức khỏe trong những ngày chất lượng không khí ở mức "xấu”, “rất xấu” và “nguy hại”.
Trong các ngày chất lượng không khí ở mức “kém” trở lên, cần phải áp dụng ngay các biện pháp: Sở Xây dựng có trách nhiệm chỉ đạo, đôn đốc các Công ty Môi trường đô thị, cùng các quận, huyện rà soát kiểm tra, phải tăng cường tần suất sử dụng xe hút bụi, hút rác và dùng xe tưới nước rửa đường.
Sở Giao thông vận tải và Công an thành phố tăng cường lực lượng điều tiết giao thông tránh ùn tắc trong giờ cao điểm, yêu cầu tất cả các xe tải trọng tải từ 1,5 tấn trở lên chỉ được đi vào thành phố từ vành đai 3 trở vào từ 22h đêm hôm trước đến 6h sáng hôm sau.
Chỉ thị của UBND TP cũng yêu cầu Sở TN&MT, Sở Thông tin Truyền thông, Sở Văn hóa Thể thao, UBND các quận, huyện, thị xã tổ chức tuyên truyền, vận động người dân tích cực, hưởng ứng tham gia bảo vệ môi trường. Không để người dân đốt rác thải tự phát, đốt rơm rạ và phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch vụ mùa. Các hộ gia đình trong sinh hoạt và sản xuất kinh doanh không sử dụng bếp than tổ ong hoặc các nhiên liệu than cấp thấp. Không vứt rác bừa bãi, không đúng nơi quy định... Hạn chế việc đốt hương, vàng mã trong hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng. Hưởng ứng Chương trình trồng cây xanh trên địa bàn do UBND TP Hà Nội phát động, tích cực trồng thêm cây xanh tại khu vực mình sinh sống, tại mỗi hộ gia đình. Tham gia lưu thông bằng các phương tiện giao thông công cộng, hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân. Ưu tiên sử dụng các loại phương tiện giao thông chạy bằng nhiên liệu sạch, nhiên liệu tái tạo, giảm phát thải ô nhiễm môi trường không khí. Phát huy vai trò giám sát của nhân dân đối với các hoạt động gây ô nhiễm môi trường, người dân tham gia cung cấp video, hình ảnh các phương tiện chở quá tải, không che chắn gây phát tán bụi, phế thải tới các cơ quan chức năng để xử lý vi phạm theo quy định.
Công an Thành phố, Thanh tra chuyên ngành tăng cường kiểm tra xử lý nghiêm tất cả các xe chở vật liệu xây dựng, phế thải xây dựng không đúng quy chuẩn, không phủ bạt che chắn, chở quá tải, để rơi vãi ra đường gây mất an toàn, vệ sinh môi trường. Xử phạt hành chính, tạm giữ phương tiện theo quy định.
Tăng cường kiểm tra, phát hiện để xử lý các dự án, cơ sở sản xuất, công trình xây dựng không che chắn, gây vương vãi vật liệu, bụi bẩn, gây ô nhiễm môi trường, xử lý nghiêm theo quy định.
Sở Tài chính chủ trì cùng Sở Xây dựng, Sở TN&MT và các đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát, trên cơ sở các phương án thực hiện, đề xuất bố trí kinh phí kịp thời cho công tác rửa đường, các hoạt động xử lý, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường không khí, báo cáo UBND thành phố trước ngày 31/12/2019.
Thành phố cũng kêu gọi các cơ quan, đơn vị, toàn thể nhân dân Thủ đô tham gia và ủng hộ các biện pháp của chính quyền Thành phố, có hành động cụ thể, thiết thực để cải thiện, nâng cao chất lượng môi trường không khí của thành phố.